Arkaitz Almortza Muro

Maialen Galarraga. Filosofoa

«Ez dago argi gizakiak klima noraino kontrola dezakeen»

Arkaitz Almortza Muro

Eztabaida sortu da klimaren aldaketari aurre egiteko neurrien inguruan. Galarragaren ustez, arazoari aurre egiteko garrantzitsuena da orain posible ikusten ez diren gauzak posible egitea.

<em>Little Foot</em> izenarekin ezagun den eskeletoaren aztarnak. ©PURDUE UNIVERSITY

Arbaso zaharren artean

Arkaitz Almortza Muro

Gizakiaren jatorriaren teoriak ezusteko polita ekarri du aste honetan. Antza, 1994an Hegoafrikan aurkitu zuten 'Little Foot' australopitekoa 'Lucy' baino zaharragoa da. Espeziearen arbaso zaharrenen artean dago.

Hondakin elektronikoak tratatzeko planta bat, Tenerifen (Espainia); berotegi efektua duten gasen %99 garbitzea lortu dute. ©DAVID BUSTABAD / EFE

Plastikoa, erregaien iturri

Arkaitz Almortza Muro

Gero eta zabor elektroniko gehiago dago teknologien gizartean. Arazoa onura bihur daiteke, ordea. Hondakinak berrerabiliz, hidrogeno garbia eskuratzeko sistemak garatzen ari dira.

Pertsona bat tratamendurako txano elektrododuna jarrita, Bilboko Hara Albia psikiatria zentroan. ©MONIKA DEL VALLE / ARP

Depresioarentzat, elektrizitatea

Arkaitz Almortza Muro

Zenbait adituk elektrizitatea darabilte depresioak tratatzeko; horretan ari da, esaterako, Bilboko psikiatria zentro bat. Diotenez, bide egokia da botikak hartzerik ez duten pazienteei laguntzeko.

Lorategi bertikal bat —�baso bertikala� zela esan zuten aurkeztu zutenean—, Gasteizen, Europa jauregiko kanpoko aldean. ©JUANAN RUIZ / ARGAZKI PRESS

Soinu-xurgatzaile berdeak

Arkaitz Almortza Muro

EHUko ikerketa lan baten arabera, lorategi bertikalek soinua ongi xurga dezakete, eta eraikinak termikoki ere babesten dituzte. Kutsadurari aurre egiteko borrokan, beste pauso bat eman dute.

Nafarroako Unibertsitateko azterlanean parte hartu duten ikertzaileak. ©NAFARROAKO UNIBERTSITATEA

Genomaren zabor emankorra

Arkaitz Almortza Muro

DNA «zaborraz» hitz egin izan da sarri, genomaren zati batek ezertarako ez zuela balio uste izan baita. Haatik, usteak erdia ustel; koloneko minbiziaren inguruko aurkikuntza bat horren isla da.

Debaldeko wifi zerbitzuaren berri emateko ikur bat. ©IDOIA ZABALETA / ARGAZKI PRESS

Uste ezkorra ezabatu nahian

Arkaitz Almortza Muro

Uhin elektromagnetikoak kaltegarriak izan daitezkeela eta, kezka bada. Erik Agirre ingeniariak ikerketa bat egin du; lorturiko emaitzen arabera, uhinak ehunak berotzera irits daitezke soilik.

Getxo eta Sopela arteko Gorrondoatxa hondartzako labarretan giza jardueraren aztarnak atzeman daitezke. ©ALEJANDRO ZEARRETA

Antropozenoari data jartzen

Arkaitz Almortza Muro

Nazioarteko ikertzaile talde baten arabera, lehenengo bonba atomikoa leherrarazi zutenean hasi zen Antropozenoa, gizakiaren jardunak antzaldatutako Lurraren aroa.

Jose Maria Mato. CIC Bioguneko zuzendari nagusia

«Azpimarratuko nituzke gaixotasun arraroen arloan egin diren lanak»

Arkaitz Almortza Muro

Hamar urte bete ditu biozientzietako ikerketa zentro CIC Biogunek. Zuzendari nagusiaren aburuz, ikerketen mapan beren lekua egin du. Bidean kanpoko ezagutza izatea giltzarri izan dela uste du.

Bularreko minbizia duten emakumeen aldeko elkartasun lasterketa, Iruñean. ©VILLAR LOPEZ / EFE

Kirolaren eskutik, minbiziari aurre

Arkaitz Almortza Muro

Jakina da kirola osasun iturri dela, baina gaixo daudenentzat ere onurak dakartza. Euskal ikertzaile batzuen arabera, minbizia dutenek berariazko ariketa programa behar dute, gaitzaren ondorioak arintzeko.