«Papera uztea ez da derrigor salbazio bidea»

Nafarroako Unibertsitateko Interneti Buruzko Ikerketen eta Bizitza Digitalaren Zentroko zuzendaria da Ramon Salaberria (Hondarribia, Gipuzkoa, 1970). 2014-2015eko ikasturtean Texasko Unibertsitatean (AEB) ikertzaile aritu zen.

Prentsaren trantsizio digitala zein egoeratan ikusten duzu oraintxe?

Teknologia digitalen prentsako eragina XXI. mendeko lehen hamarkadan gertatu zen nagusiki. Hamarkada honetan aldaketa gehiago gertatuko dira telebistan egunkarietan baino. Egunkariek sortutako informazioaren kontsumo mota egikaritu da jada. Hartzaileen gehiengo batek Internet bidez irakurtzen ditu egunkariak. Horrek ez du esan nahi papera luze gabe desagertuko denik. Baina egunkari nagusien marka Internetera pasatu da.

Montrealgo La Press egunkariak egunero paperean argitaratzeari utzi dio, eta tabletako bertsiorako utzi du egunerokoa.

Inbertsio handia egin zuen duela bi urte, eta tabletetako bertsioa ezagutzen dudan onenetakoa da. Europan antzeko zerbait egitea ari dira aztertzen zenbait egunkari. Dena den, paperean argitaratzeari uzteak funtziona dezake testuinguru batzuetan, baina ez da derrigor salbazio bidea. Estatu handi batean banaketa egin behar duen egunkari batentzat, paperaren zabalpenak arazoak sor ditzake. Eskualde eta tokiko eremuetan, arazoa mugatuagoa da.

Ameriketako Estatu Batuetan lanean izan zara urte batez. Nondik nora doaz hango egunkari handien joerak?

Ez dago garai zaharren nostalgia. Irekiagoak dira egun dagoen aukerarekin. Aldaketak ez du esan nahi paperezko egunkariak desagertuko direnik, baizik eta paperak enpresan zuen hegemonia galtzen duela. Hedabide digitala bihurtu da kazetaritza enpresaren zentroa, batik bat egunkari handienetan.

Egunkari digitaletan berrikuntzak sortzeko saiakerak fruituak ekartzen ditu gerora?

Hogei urte ez dira alferrik pasatu. Edizio digitalek genero, eredu, kontatzeko modu, multimedia eduki eta bestelakoak garatu dituzte. Kontaketa modu batzuk liluragarriak dira, bereziki hedabide anglosaxoietan; adibidez, The Guardian-enak. Interneten aukera komunikatiboak gero eta hobeto erabiltzen dituzte zenbait egunkarik.

Sare sozialetan nola aritu behar dute kazetariek?

Interneteko sare sozialak eremu natural bat dira kazetaritzarentzat. Informazio tresnak dira, eta jendea haietan dago. Kazetaritza enpresek ezin diete bizkarra eman sare sozial horiei. Baina informazioaren bat-batekotasunak erantzukizuna dakar, argitaratzen den informazioa kontrastatzeko ahalmena txikiagoa baita. Zuhurtasun profesionalak handiagoa izan behar du. Edonola ere, sare sozialak osagarriak dira, eta ez dituzte komunikabideak ordezkatuko.

Bat-batekotasunak ez al du analisi sakona jaten?

Hedabide digitalen bat-batekotasuna arazotzat jo izan dute, baina ez naiz hain ezkorra. Presaka ibiltzea beti izan da betebehar bat kazetarientzat. Bat-batekotasuna ez da txarra, berez, eta aukera gisa interpretatzen dut.

Komunitate txikietan, euskal hiztunena bezalakoetan, hurbiltasun handiagoa egon daiteke komunikabidearen eta hartzailearen artean?

Sareak ekarri dituen bertuteetako bat komunitate kulturalen zabalpena da. Komunikabide batek, Interneti esker, kultur komunitateak sor ditzazke; adibidez, Amerikan dauden euskaldunek euren kulturako jarioa jarrai dezakete.

Kazetaritza onak beti izango al du etorkizuna?

Bai. XXI. mendean informazioaren gizartean bizi gara. Kazetariak informazioaren profesionalak dira, eta zaila dirudi horiek lekurik ez izatea informazioaren gizartean. Kazetaritzak egokitu egin behar du, baina kazetaritza informazioak ez du erakarpena galdu.