Energia
Itsasoko eolikoen ufada
‘Offshore’ edo itsasoan eraikitako parke eolikoak finkoak edo flotagarriak izan daitezke. Itsasoan eraikitzeko arrazoien artean daude hango haizea egokia dela eta instalazioak sortzeko leku gehiago dagoela, batez ere ‘offshore’ flotagarrien kasuan. Aurreikusi dute 2050. urterako beharbada 1.000 GWeko potentzia egongo dela instalatuta munduan.
Instalatutako potentzia
Eskala komertzialeko itsas zabaleko lehen parke eolikoa Vindeby pareko kostan altxatu zuten, Danimarkako Lolland irlan, 1991. urtean
Herrialdeka
2020
Txina
Herbehereak
Belgika
Erresuma Batua
Alemania
Besteak
%50,4
%24,6
1991-2019
2020
%11,6
6,1
Ozeano
Atlantikoa
29
Ipar
itsasoa
%8
gigawatt
gigawatt
%3,9
ESKOZIA
DANIMARKA
%1,5
Lolland
uhartea
%90
1991-2020
Ipar itsasoan eta haren hurbileko
Atlantikoko ur ez oso sakonetan.
Erresuma Batua
Txina
Alemania
Herbehereak
Belgika
Danimarka
Besteak
%28,9
%28,3
%21,9
2050
1991-2020
Proiekzioa
35,3
1.000 GW
%7,4
gigawatt
1.000 GW
900
800
700
600
500
400
300
200
100
%6,4
%4,8
Global Wind Energy Councilen arabera, beroketa globalari 1,5 graduen azpitik eusteko, 2050. urterako 2.000 GW-eraino handitu beharko luke itsas eolikoan instalatutako potentzia osoa. Proiekzioa erdibidean geratu da.
%2,3
Kontinenteka
1991-2020
2020
Zenbateko potentziak egon behar lukeen instalatuta Parisko Akordioa betetzeko, Irenaren arabera.
Ipar Amerika
Ipar Amerika
%0,2
%0,1
Asia-Pazifikoa
Asia-Pazifikoa
2030
228 GW
%51,4
%29,5
6,1
35,3
Europa
Europa
GW
GW
2000
2018
%48,4
%70,4
0,1 GW
23 GW
2000
2005
2010
2015
2020
2025
2030
2035
2040
2045
2050
PROIEKZIOA
Kostua
Capbretongo itsas arroila
Sakonera
itsas azaletik
Kilowatt-ordua, dolarretan
0,16
100 m
0,13
Capbreton
Euskal kostaldean ez dago Europan bezalako plataforma kontinental zabalik, ‘offshore’ finkoa ezartzeko. Izatekotan, haize errotek flotagarriak izan beharko dute.
0,05-
0,09
Kostatik
arroilaraino
0,03-
0,07
Baiona
30-40 km
Bermeo
Donibane
Lohizune
Lekeitio
Getxo
EUSKAL
HERRIA
Pasaia
2010
2018
2030
2050
Zarautz
PROIEKZIOA
3.300 m
Finkoak
Flotagarriak
Gehienezko 50-60 metroko sakonerako uretan instalatu daitezke.
50 metro baino gehiagoko sakonera duten itsasoetan eta kostatik 80 kilometrotik gorako distantzian instalatu daitezke.
Hormigoizko edo altzairuzko azpiegiturak, edo hibridoak, itsas hondora ainguratzen dira, masak eta pisuak orekatuta. Haietan ezartzen dira turbinak.
Gaur egun 60-300 metroko sakonerako itsasoetan eraikitzen hasi dira.
Zutabe
bakarrekoa
Jacket edo
tripodea
Txanela
Erdi urperagarriak
Spar Buia
Tentsionatutako
oinen plataforma
< 50
metro
> 50
metro
Zergatik itsasoan
Itsas azala ez da lurra bezain zimurra, haizeak oztopo gutxiago ditu, eta haizearen zizailadura txikiagoa da, hots, haizearen abiadura ez da askorik aldatzen errotorearen altueran. Horregatik, toki askotan ez da beharrezkoa dorreak horren altuak izatea.
Haizeak turbulentzia gutxiago izaten du itsasoan, eta, ondorioz, itsasoan ezarritako turbinek luzeago irauten dute.
Itsasoan, hori bai, materialak gehiago higatzen dira, uraren tenperaturagatik eta beste baldintza batzuengatik.
Finko edo flotagarri, oso desberdinak dira errota parkeak eraikitzeko, mantentzeko, hornitzeko eta haietan sortutako energia elektrikoa garraiatzeko moduak.
Neurri kontua
Haize errota gero eta handiagoak egiteko lehian dabiltza konpainiak. Oraintsu arte, GEren Rotterdamgo portuko Haliade X prototipoa izan da handiena, 14 MWekoa.
Baina, azaroaren 12an, Siemens Gamesak 108 metro luze den hirugarren pala bat jarri dio bere SG14-222 prototipoari Oesterilden, Danimarkan. Errotak 15 MW-erainoko potentzia izatea da asmoa, 222 metroko diametroko errotorearekin. Txinako Mingyang konpainiak iragarri du asmoa duela 16 MWeko haize errota bat ekoizteko.
3
4
2
6
8
5
1
7
9
Offshore errota eolikoa
Palen buelta bakarrarekin, etxe baten bi eguneko argindar kontsumoa ase dezake.
9
Eiffel dorrea
Zatiak
324 m
Errotorearen palak
1
Balazta elektriko edo mekanikoa
2
260 m
Abiadura geldoko ardatza
3
Abiadura kaxa
Palen erreboluzio abiadura sorgailuak argindarra sortzeko behar duen abiadura azkarrera egokitzen du.
4
Iberdrola dorrea
(Euskal Herriko
eraikinik altuena)
Siemens Gamesaren arabera, 14 MW-eko ahalmeneko 30 bat haize errotarekin Bilboren urteko argindar kontsumoa beteko litzateke.
165 m
Abiadura bizkorreko ardatza
5
10
Sorgailu elektrikoa
6
Korronte bihurgailua
7
Transformadorea
8
Trabeskatze kontrola
Haizeak nondik jotzen duen kontuan hartuta errota mugitzeko.
9
2 egun
Dorrea
10
Iturria: Irena, IEA, Global Wind Energy council, Danish Wind Industry Association, Wind Europe, Energia Klusterra, Iberdrola, GE, Siemens Gamesa, EKI APEZTEGIA, usgs, Wikipedia
Instalatutako potentzia
Eskala komertzialeko itsas zabaleko lehen parke eolikoa Vindeby pareko kostan altxatu zuten, Danimarkako Lolland irlan, 1991. urtean
%90
1991-2019
Ipar itsasoan eta haren hurbileko Atlantikoko ur ez oso sakonetan.
29
gigawatt
Ozeano
Atlantikoa
Ipar
itsasoa
ESKOZIA
DANIMARKA
Lolland
uhartea
Herrialdeka
2020
Txina
Herbehereak
Belgika
Erresuma Batua
Alemania
Besteak
%50,4
%24,6
%11,6
%8
2020
6,1
%3,9
gigawatt
%1,5
1991-2020
Erresuma Batua
Txina
Alemania
Herbehereak
Belgika
Danimarka
Besteak
%28,9
%28,3
%21,9
%7,4
1991-2020
%6,4
35,3
%4,8
gigawatt
%2,3
Kontinenteka
1991-2020
2020
Ipar Amerika
Ipar Amerika
%0,2
%0,1
Asia-Pazifikoa
Asia-Pazifikoa
%51,4
%29,5
Europa
Europa
%48,4
%70,4
6,1
35,3
GW
GW
Proiekzioa
Global Wind Energy Councilen arabera, beroketa globalari 1,5 graduen azpitik eusteko, 2050. urterako 2.000 GW-eraino handitu beharko luke itsas eolikoan instalatutako potentzia osoa.
2050
1.000 GW
1.000 GW
800
600
400
200
Zenbateko potentziak egon behar lukeen instalatuta Parisko Akordioa betetzeko, Irenaren arabera.
2030
228 GW
2018
23 GW
2000
0,1 GW
2000
2010
2020
2030
2040
2050
PROIEKZIOA
Kostua
Kilowatt-ordua, dolarretan
0,16
0,13
0,05-
0,09
0,03-
0,07
2010
2018
2030
2050
PROIEKZIOA
Capbretongo itsas arroila
Euskal kostaldean ez dago Europan bezalako plataforma kontinental zabalik, ‘offshore’ finkoa ezartzeko. Izatekotan, haize errotek flotagarriak izan beharko dute.
Capbreton
Kostatik
arroilaraino
Baiona
30-40 km
Bermeo
Donibane
Lohizune
Lekeitio
Getxo
Pasaia
Zarautz
EUSKAL HERRIA
Sakonera itsas azaletik
3.300 m
100 m
Flotagarriak
50 metro baino gehiagoko sakonera duten itsasoetan eta kostatik 80 kilometrotik gorako distantzian instalatu daitezke.
Hormigoizko edo altzairuzko azpiegiturak, edo hibridoak, itsas hondora ainguratzen dira, masak eta pisuak orekatuta. Haietan ezartzen dira turbinak.
Gaur egun 60-300 metroko sakonerako itsasoetan eraikitzen hasi dira.
Erdi
urperagarria
Zutabe
bakarrekoa
Jacket edo
tripodea
Txanela
Finkoak
Gehienezko 50-60 metroko sakonerako uretan instalatu daitezke.
Zergatik itsasoan
Itsas azala ez da lurra bezain zimurra, haizeak oztopo gutxiago ditu, eta haizearen zizailadura txikiagoa da, hots, haizearen abiadura ez da askorik aldatzen errotorearen altueran. Horregatik, toki askotan ez da beharrezkoa dorreak horren altuak izatea.
Haizeak turbulentzia gutxiago izaten du itsasoan, eta, ondorioz, itsasoan ezarritako turbinek luzeago irauten dute.
Itsasoan, hori bai, materialak gehiago higatzen dira, uraren tenperaturagatik eta beste baldintza batzuengatik.
Finko edo flotagarri, oso desberdinak dira errota parkeak eraikitzeko, mantentzeko, hornitzeko eta haietan sortutako energia elektrikoa garraiatzeko moduak.
Neurri kontua
Haize errota gero eta handiagoak egiteko lehian dabiltza konpainiak. Oraintsu arte, GEren Rotterdamgo portuko Haliade X prototipoa izan da handiena, 14 MWekoa. Baina, azaroaren 12an, Siemens Gamesak 108 metro luze den hirugarren pala bat jarri dio bere SG14-222 prototipoari Oesterilden, Danimarkan. Errotak 15 MW-erainoko potentzia izatea da asmoa, 222 metroko diametroko errotorearekin. Txinako Mingyang konpainiak iragarri du asmoa duela 16 MWeko haize errota bat ekoizteko.
Offshore errota eolikoa
Eiffel dorrea
Palen buelta bakarrarekin, etxe baten bi eguneko argindar kontsumoa ase dezake.
324 m
260 m
Iberdrola dorrea
(Euskal Herriko
eraikinik altuena)
165 m
2 egun
Siemens Gamesaren arabera, 14 MW-eko ahalmeneko 30 bat haize errotarekin Bilboren urteko argindar kontsumoa beteko litzateke.
Zatiak
3
4
2
6
8
5
1
9
7
9
Sorgailu
elektrikoa
6
Errotorearen palak
1
Balazta elektriko
edo mekanikoa
2
Korronte
bihurgailua
7
10
Abiadura geldoko
ardatza
3
Transforma-
dorea
8
Abiadura kaxa
Palen erreboluzio abiadura sorgailuak argindarra sortzeko behar duen abiadura azkarrera egokitzen du.
4
Trabeskatze kontrola
Haizeak nondik jotzen duen kontuan hartuta errota mugitzeko.
9
Abiadura
bizkorreko ardatza
5
Dorrea
10
Iturria: Irena, IEA, Global Wind Energy council, Danish Wind Industry Association, Wind Europe, Energia Klusterra, Iberdrola, GE, Siemens Gamesa, EKI APEZTEGIA, usgs, Wikipedia
Astekaria
Asteko gai hautatuekin osatutako albiste buletina. Astelehenero, ezinbesteko erreportajeak, elkarrizketak, iritziak eta kronikak zure posta elektronikoan.