Hauteskundeen biharamuna irauli du Sanchezek, bozak aurreratuta

EAJk «harremanetan» hasi nahi du PSE-EErekin akordioei eusteko

Euzkadi Buru Batzarra gaur bildu da M28ko emaitzak aztertzeko, eta erabaki du PSE-EErekin «harremanetan» hastea diputazioetako eta udaletako akordioei eusteko. EAJk «egonkortasuna» lortu nahi du itunak egiterakoan, «era ahalik eta sendoenean».

Espainiako Gorte Orokorretarako hauteskundeak aurreratu dituztelarik, EBBk onartu du Kongresurako eta Senaturako hautagaitzak erabakitzeko prozesuari ekitea. «EBBren borondatearekin zerikusirik ez duten aginduak direla eta, ohikoak baino epe laburragoak aurreikusten ditu». Horiek horrela, ekainaren 10erako zerrendak osatuta izatea aurreikusi dute. Ezohiko asanblea egingo dute egun horretan, hautagaitzak erabakitzeko ez ezik, «egoera politikoaren diagnostiko lasaia, sakona eta ausarta» egiteko.

Espainiako Gorte Orokorren osaketa, abuztuaren 17an

Espainiako Gorte Orokorrak deseginda, uztailaren 23an egingo dira horietarako hauteskundeak. Abuztuaren 17an osatuko dira Espainiako Kongrestua eta Senatua, goizeko 10:00etan; hala erabaki dute Ministroen Kontseiluak gaur onartu duten dekretuan.

PSNk «gobernu progresista bat ahalik eta lasterren» gidatu nahi du

Ramon Alzorriz PSNko parlamentari eta Erakunde idazkariak adierazi du «gobernu progresista bat ahalik eta lasterren» gidatu nahi duela alderdiak, «eskuina eta ultraeskuina oposizioan utziz». Joan den legealdiko akordioa luzatzearen alde egin du (Geroa Bairekin eta Ahal Dugurekin; azken hau Ezkerrarekin batera Zurekin Nafarroa koalizoan aurkeztu da).

Horiek horrela, hiru alderdiek 21 eserleku izango lituzkete; eskuineko alderdiek (UPN+PP+Vox), hogei. «Lehen mezua UPNri eta Javier Esparzari», esan du Alzorrizek: «Ez badute nahi [EH] Bilduk hurrengo gobernu progresistan eragina izatea, abstenitu daitezela, eta [EH] Bilduk gutxi asko izango du esateko».

Nafarroako presidentea aukeratzeko negoziazioak Espainiako Gorteetako bozen kanpaina betean izango dira.

Gorteetarako bozen hainbat epe eta gako

Espainiako Ministroen Kontseiluak gorteak desegitea adostu du arratsaldean. Erabakia bihar argitaratuko da Estatuko Aldizkari Ofizialean, eta hasiera emango zaio 54 eguneko atzera kontaketari. Hala, uztailaren 23an izango dira gorteetarako bozak. Uda batean egiten diren lehenak.

Atzera kontaketan, badira kontuan hartu beharreko hainbat egun eta epe:

Posta bidezko bozka bihartik uztailaren 13ra arte eskatu ahalko da. Hori bidaltzeko azken eguna uztailaren 19a izango da.

Egun hori, uztailaren 19a, izango da azkena alderdiek hautagai zerrendak aurkezteko. Koalizioen kasuan, hamar egun lehenago aurkeztu beharko dituzte, hilaren 9rako.

Hauteskunde kanpaina uztailaren 7an hasiko da, sanferminetako txupinazoaren egunean, hain zuzen. Hamabost egun iraungo du kanpainak.

Galdakaon lau urteotako akordioa errepikatu asmo du Iñigo Hernandok

Iñigo Hernando Galdakaoko (Bizkaia) jarduneko alkateak, EH Bildukoak, elkarrizketei ekingo die Usansolo Herria eta Auzokoak alderdi independenteekin. Bederatzi eserleku irabazi ditu koalizioak Galdakaoko Udalean, eta bina independenteek. Duela lau urteko akordioari eutsi nahi dio Hernandok, eta «balorazio oso positiboa» egin du aurreko legealdiaz; herritarrek «asko baloratzen dute desberdinen artean ados jartzea».

EH Bilduren, Usansolo Herriaren eta Auzokoaken eserlekuekin gehiengo osoari eutsiko lioke jarduneko alkateak, 21etik 14 izanda (aurreko legealdian 12 eserleku lortu zituzten hiru alderdiek). EAJk sei eserleku lortu ditu Galdakaon, eta, PSE-EEk, bi. Hala, zituzten zinegotzi kopuru berdinarekin geratu dira.

Galdakao izan da udal eta foru hauteskunde hauetan puntu beroetako bat: Usansoloren desanexioak eta Aranzadiren oroimen webguneek erdigunean jarri dute Bizkaiko herria.

Esparzak Sanchezi eskatu dio argitzeko PSNk zer egingo duen

«Uztailaren 23aren aurretik [Pedro Sanchezek] argitu dezala Nafarroan EH Bildurekin gobernatuko duten berriz ere». Hori eskatu du Javier Esparza UPNko lehendakarigaiak gaur arratsaldean egin duen agerraldian; haren iritziz, «espainiar guztiek» jakin behar dute Nafarroan zer gertatuko den: «Ez Nafarroak ez bere udalek ez dituzte merezi duintasunik gabeko akordioen bidez EH Bildurekin osatutako gobernuak».

Esparzaren iritziz, PSOEren emaitza txarren ondorioz aurreratu ditu hauteskundeak Sanchezek, eta gehitu du EH Bildurekin itunak egin izanak eragin handia izan duela horretan: «Espainiar askok ez diete barkatu zerrendetan terroristak dituen alderdi batekin akordioak egitea».

Momentuz, Esparzak ez du hitz egin Txibiterekin, baina egingo duela esan du. PSNrekin akordioak lortzeko asmoa erakutsi du: «Guretzat oso garrantzitsua da EH Bilduk erabakirik ez hartzea Nafarroan; ez dute gobernagarritasunaren giltzak izatea merezi».

Espainiako Gorteetarako hauteskundeei dagokienez, ez du argitu PPrekin koalizioan aurkeztuko diren edo ez.

Espainiako Ministroen Kontseiluak gaur arratsaldeko bileran onartu du gorteak desegin eta hauteskundeak deitzeko dekretua. Goizean eman du albistea Pedro Sanchez presidenteak, aurretik Felipe VI Espainiako Erregearekin bildu ostean. Bihar, beraz, ez da egingo astearteroko Ministroen Kontseilua.

Alkate izateko akordio zabal bat nahi du Viterok

Gasteizen, Rocio Vitero EH Bilduko alkategaiak —harena izan zen zerrendarik bozkatuena— jakinarazi du jada jarri dela harremanetan PSE-EErekin, EAJrekin eta Elkarrekin Podemosekin, bera alkate izateko ahalik eta akordio zabalena osatzeko asmoz.

Azaldu duenez, helburutzat du «aldaketaren buru» izatea. Lehen hartuemana «ona» izan dela azaldu du EH Bildukoak, eta orain agendak egokitzen ari dira elkarrekin biltzeko. PPri ez dio deitu Viterok.

Litekeena da Gasteizen ere EAJ-PSE akordioa berritzea, eta kasu horretan PSE-EEko Maider Etxebarria izango litzateke alkatea. Horren inguruan galdetuta, Viterok gogoratu du EH Bildurena izan dela zerrendarik bozkatueta, eta, ondorioz, eurek ordezkatzen dutela «balioetan oinarrituta» eraiki nahi duten «Gasteiz aurrerakoia».

Ikusi gehiago: Gasteiz: nork eskuratuko du aginte makila?

Ordizian (Gipuzkoa), berrikusi egin beharko dituzte atzoko hauteskundeetako emaitzak. PSE-EEk baieztatu duenez, zinegotzi bakarra dagokio, eta ez bi atzo argitaratutako emaitzek iragarri bezala. Kontaketan arazoren bat izan dute eta datozen egunetan argitaratuko dituzte datu ofizialak.

Orain arte emandako datuen arabera, 7 zinegotzi lortu zituen EH Bilduk, 6 EAJk, 2 PSE-EEk eta beste bi Ordizia Orainek.

Lurrikararen erreplikak

Espainiako Gorteetarako bozen deialdiak udalen, Araba, Bizkai eta Gipuzkoako aldundien eta Nafarroako Gobernuaren osaketari buruz negoziazioetan izan dezakeen eragina aztertu du Jon O. Urain kazetariak. Irakurri hemen.

EAJ, deialdiarekin harrituta

EAJren aldetik, Aitor Estebanek hitz egin du Espainiako Gorteetarako hauteskundeez. Esan du «harrigarria» dela deialdia, eta ez dagoela «oso arrazoituta», une politiko konplikatua delako, akordioak eta elkarrizketak izatekoa: «Ez du ematen [Sanchezek] bere inguruko jendearekin hartutako erabakia izan denik». Horregatik, uste du modu bakarrean interpretatu daitekeela erabakia: alderdi barneko kalkulu bat bezala.

Dena den, argi utzi du EAJk «oso serio» hartuko dituela boz horiek: «Oso garrantzitsua da Madrilen euskal gizartearen interesak irmo defendatzea».

Feijook, egin duen agerraldian, Espainiako hurrengo presidentea izateko konfiantza eskatu du: «Nahikoak izan dira PSOEren gobernuaren bost urte hauek, Podemosekin, Bildurekin eta independentistekin. Nazioari egindako kaltea begibistakoa da, eta agortuta dagoen modelo baten parte dira, nire iritziz, betirako amaitu behar duen modelo batenak». Goizean Santiago Abascal Voxeko presidentearekin hitz egin duela esan du, eta elkar zoriondu dutela.

Hondarribian, aldaketa

Aldaketa heldu da Hondarribian (Gipuzkoa): zazpi zinegotzi lortu ditu Abotsanitz herri plataformak, aurrez zituen biei eutsi die EH Bilduk, eta gobernu aldaketa ahalbidetuko du orain horrek. Aldaketak, halaber, ikuskera berria eramango du udal gobernura, lehen aldiz, alardearen auziaren inguruan. Arantxa Iraola kazetariak aztertu du gaia.

Feijoo, pozik baina zuhur

Agerraldia egiten ari da Alberto Nuñez Feijoo, PPko presidentea. Eskerrak eman dizkie atzo «norabide aldaketa bat nahi dutela erakutsi zuten espainiarrei», eta pozik agertu da «horri esker» gorteetarako hauteskundeak deitu dituelako Pedro Sanchezek: «Nahikoa dela esan dute herritarrek, honaino heldu garela». Dena den, zuhurtziaz jardun du, eta azpimarratu du oraindik ez dela amaitu Sanchezen aroa.

Udal hauteskundeen mapa

Nafarroa osorako akordio bat egitera gonbidatu ditu Uxue Barkosek PSN, EH Bildu eta Zurekin Nafarroa, udal gobernuak osatzeko negoziazioei «lehenbailehen» heltzeko.

Pedro Sanchezek iragarritako hauteskunde aurrerapenaren karira, Uxue Barkosek dei egin dio PSNri, berrets ditzan «indar aurrerakoiekin dituen konpromisoak eta akordioak». Ion Orzaiz BERRIAko kazetaria ari da Barkosen agerraldia jarraitzen.

Barkosek uste du Espainiako bozen kanpainaurreak eragina izan dezakeela PSNren jarrera: «kanpainaurreak ez dezala atzeratu gobernu aurrerakoi bat eta udal aurrerakoiak osatzeko prozesua» @berria

— Ion Orzaiz (@IonOrzaiz) May 29, 2023

Hauteskunde egutegia

Espainiako hauteskundeek bete-betean harrapatuko dute aurten Nafarroan presidentea izendatzeko negoziazio prozesua. Txibite eta Barkos uztailean sanferminen ondoren izendatu zituzten. Barcina, uztailaren 1ean, eta Sanz, abuztuaren 11n. Kanpaina hasierak eta Iruñeko sanferminen hasierak bat egingo dute. Hona hauteskunde egutegiari buruzkoa.

Geroa Bai, gobernu aurrerakoien alde

Agerraldia egin du Geroa Baik ruñean. Uxue Barkosek berretsi du «gobernu plural eta aurrerakoien aldeko apustuari» eutsiko diola. Han da Ion Orzaiz BERRIAko kazetaria.

Agerraldia egin du @geroabai-k Iruñean. Uxue Barkosek berretsi du «gobernu plural eta aurrerakoien aldeko apustuari» eutsiko diola @berria pic.twitter.com/6fw0y6N54q

— Ion Orzaiz (@IonOrzaiz) May 29, 2023

Sanchezen iragarpena, albiste nagusi

Barealdia une egokia izan daiteke azken orduek emandakoa errepasatzeko.

- EH Bilduren gorakada izan da hizpide nagusia goizeko lehen orduetan, baina Pedro Sanchezek Espainiako Gorteetarako hauteskundeak aurreratu izanak irauli du hauteskundeen biharamuna.
- Haiei dagokienez, Sanchezek bere gain hartu ditu sozialistek lortutako emaitza txarrak, eta Podemoseko Ione Belarrak iragarri du Sumarrekin batera aurkezteko lanean dabiltzala. Hamar egun dituzte horretarako.
- Euskal Herrira itzulita: EAJk «egonkortasuna» lortu nahi du itunak egiterakoan, eta EH Bildu «aldaketa lasai eta sakona bideratzeko» prest azaldu da.
- Atzoko emaitzak ikusi ez badituzue oraindik, eman begiratu bat BERRIAren grafikoei.

Udal hauteskundeetako emaitzen ondoren, arreta handia egongo da jarria Bartzelonan. Momentuz, JxCk eta ERCk elkarrekin gobernatzeko nahia adierazi dute, beste aukerak baztertu gabe.

Espainiako Gorteetarako hauteskundeei dagokienez, zalantza handienetako bat da zer gertatuko den Podemosekin eta Sumarrekin. Ione Belarra Podemosen idazkari nagusiak ez du baztertu Diazen alderdiarekin koalizioan aurkezteko aukera —hamar eguneko tartea dute alderdiek bozetarako koalizioa erregistratzeko—.

Telebisten ikusle datuak bildu ditu Urtzi Urkizu lankideak: Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, ETB2ko hauteskundeetako saio bereziak %21eko ikusle kuota bereganatu zuen. ETB1eko saioak, berriz, %2,4ko ikusle kuota lortu zuen.

Zumaian (Gipuzkoa), hauteskunde gauean bihotzekoak emandako herritar bat salbatzea lortu zuen Udaltzaingoak. Alderdi politiko baten tabernan eman zion bihotzekoak, eta udaltzainek autoan erabiltzen duten desfibriladoreari esker lortu zuten gizona egoki artatzea anbulantzia iritsi bitartean.

EH Bildu «aldaketa lasai eta sakona bideratzeko» prest azaldu da

Agerraldia egin berri du EH Bilduk. Arnaldo Otegik egin du atzoko bozen balorazioa; emaitzekin pozik agertu da, baina arazoek «iraun» egiten dutela azaldu du, eta horri erantzun ahal izateko «aldaketa» behar dela esan. Iragarri du kontaktuak hasi dituztela alderdi guztiekin, eta «Espainiako eskuina» baino ez dute baztertu dinamika horretatik.

Gasteizen nork eskuratuko du aginte makila?

Galdera horri erantzuten saiatu da Jone Arruabarrena kazetaria. PSE-EEko hautagai Maider Etxebarria eta EH Bilduko Rocio Viteroren artean dago lehia. PSE-EEko hautagaiak alkatetza lortzeko EAJrekin ez ezik, PPrekin ere egin beharko luke akordioa; haiek prest agertu dira euren bozkak emateko EH Bilduk gobernatu ez dezan.

Espainiako Gorteetarako bozei buruz: atzoko hauteskundeak gorteetarako izan balira, PPk garaipen argia lortuko zukeen, baina ez zen gehiengo osora helduko, ezta Voxekin akordioa eginda ere.

Otegiren irakurketa atzokoaz: abstentzioa hazi arren, boto gehiago lortu dituen bakarra EH Bildu da. Subiranisten "baloreek" gero eta atxikimendu handiagoa dutela dio @berria #M28euskaraz pic.twitter.com/1hjLqNS1Vt

— Jon O. Urain (@olano_urkia) May 29, 2023

Politikarien adierazpenak iritsi bitartean, Sanchezen deialdiaren zein irakurketa egiten duzue zuek?

Twitterren, Iñaki Petxarroman BERRIAko kazetariak eman du abisua: «Bada, erabaki honek guztiz baldintzatuko du Hego Euskal Herriko erakunde nagusien osaketa». Euskalerria Irratiko Juan Kruz Lakastak, berriz, nabarmendu du Sanferminetan hasiko dela kanpaina.

Sanchezen iragarpenak berehala eragin ditu erreakzioak. Sumar alderdiko buru Yolanda Diazek berretsi du «irabaztera» irtengo direla eta aurre egingo diotela «[PPko idazkari nagusi Alberto Nuñez] Feijooren Espainia beltzari».

Atzoko kolpea handia izan zela aitortu du Espainiako presidenteak: «Atzoko bozak udaletarako eta erkidegoetarako ziren arren, emaitzek urrunago doan mezu bat utzi dute agerian. Horregatik gobernuko presidente eta PSOEko idazkari nagusi gisara, nire gain hartzen dut hartzen ditut emaitzok».

Espainiako parlamenturako bozak, uztailaren 23an

Pedro Sanchez Espainiako gobernuburuak hauteskundeak aurreratu ditu, PSOEk eduki dituen emaitza txarrengatik. Uztailaren 23an egingo dituzte. Agerraldi berezia egin du, erabakia azaltzeko. Arratsaldean ministro kontseilua bilduko du, parlamentua desegiteko.

Otegiren agerraldia, 12:00etan

Atzoko bozen emaitzak baloratzeko, eta zein itun politika hartuko duen iragartzeko agerraldia egingo du eguerdian EH Bilduko koordinatzaile nagusiak

EAJ, «egonkortasunaren» bila

Aste interesgarriak datoz, eta alderdiek oraindik atzoko bozen emaitzak aztertu ez badituzte ere, ikusten hasi dira lehenengo zantzuak, alderdi bakoitzaren norabidea usaintzeko. EAJren BBBko lehendakari Itxaso Atutxa mintzatu da zenbait irratitan, eta mezu bera eman du: erakundeetan «egonkortasunik zabalena» bilatzea izango da EAJren irizpidea itunak hitzartzerakoan.

Eta atzoko bozak Eusko Legebiltzarrerako izan balira?

Estrapolazio ariketa egin du Jon Olano Urkiak: atzoko udal eta foru hauteskundeetarako emaitzak Eusko Legebiltzarra nola utziko luketen kalkulatu du: 'Lehia estua Eusko Legebiltzarrean, emaitzak estrapolatuz gero'

EH Bildu eta Sinn Feinen gakoa: etorkizuna

EH Bilduren gorakadak eta Sinn Feinek Irlandak lorturiko arrakasta lotuta daudela uste du Martxelo Otamendik, atzo eginiko bozen emaitzak aztertzeko orduan: 'EAJ behera, EH Bildu gora'

Hegemoniarako lehia zabaldu da

Maider Galardi F. Agirrek atzoko bozen emaitzak aztertu ditu. Ondorioztatu duenez, homologatu egin da EH Bildu gobernabidearen hegemoniarako lehian.

EAJk behera, EH Bilduk gora, eta asko gainera

Atzoko bozen emaitza orokorrak xehatu ditu Edurne Begiristainek. Hego Euskal Herriko mapa politikoa itxuraldatu egin dela azaldu du.