Homofobiaren eta transfobiaren irakurketa transfeministarantz

Homofobiaren eta transfobiaren aurkako nazioarteko eguna da gaur, eta Gipuzkoako Foru Aldundiko Berdintasun Zuzendaritzatik gure babesa eman nahi diegu kausaren alde protesta egitera irteten diren kolektiboei, beraien aldarrikapenei eta eguneroko lanari. Gainera, gaurko eguneko jardueretan eta aldarrikapenetan parte hartzeko gonbita egiten diegu herritar guztiei. Baina gai honen inguruan egiten dugun irakurketa konpartitu eta horren inguruko hausnarketa sustatu nahi dugu baita ere.

Zenbait sektore feministak kritikatu egin dituzte gay, lesbiana, transexual eta bisexualen inguruko hainbat ildo politiko, lesbianak ikusezin egin dituztelako askotan, eta gizonezko homosexualei lehentasuna eman dietelako erabakiak hartzerakoan. Adibidez, gaurko egunean, nazioarteko egun honetan, lesbofobia hitza ez da agertu ere egiten, lesbianak ikusgai egiteko ariketa eta ekintza positibo gisa.

Normalizazio eta gizarteratze politikak ere oso kritikatuak izan dira, politika horiek egungo sistemara moldatzea suposatzen baitute, sistema bera moldatu beharrean. Politika asimilazionisten eta asistentzialisten abiapuntua da gorputz anomalo, doilor eta gaixo baten aurrean gaudela, eta gorputz hori normalizatu egin behar dela, sendatu, onartu. Horren adibide da transexualitatea; gaur egun nortasun nahasmendutzat hartzen da, genero disforia gisa definitzen da, eta horrela inskribatuta dago psikiatriako nazioarteko eskuliburuetan (DSM-CIE). Hortaz, pertsona horiei buruko gaixotasuna diagnostikatu behar zaie transformazioarekin hasi ahal izateko.

Normaltasuna eta normatibizazioa are arriskutsuagoak izan daitezke. Hori da haur intersexualen kasua. Haur hauek, jaiotzean, genital anbiguoak dituzte, biologikoki erabat funtzionalak, baina estetikoki anbiguoak. Ezin konta ahala ebakuntza egiten zaizkie, gaixo kroniko bilakatzen ditugu, gorputz, sexu eta genero idealarekin bat etortzeko.

Uste dugu ezinbestekoa dela egungo sexu eta genero sistemak eragiten duen mina eta indarkeria ikusaraztea: haur jaioberriak neskak edo mutilak diren sailkatu behar hori gorputza genero nortasunei, orientazio sexual zurrunei eta aurretik definituta dauden genero rol eta estereotipoei lotu beharra. Generoa aukeratzeko nahiz indibidualki eta kolektiboki eraikitzeko askatasun osoaz gozatu beharko genuke. Ez zaizkigu interesatzen hegemonia sexistatik abiatuta definitutako generoak: urdina eta arrosa, gizon aktiboa eta emakume pasiboa, gizon indartsua eta emakume ahula, gizon erasotzailea eta emakume biktima… Gure gizarteak berriro pentsatu behar ditu generoak, jabetu behar da funtsezkoa dela erreprodukzio sozialari esparru zabalago batetik heltzea, ez eredu heterosexualetik bakarrik.

Hortaz, nola borrokatu daiteke lesbofobiaren, transfobiaren eta homofobiaren aurka begirada transfeminista batetatik abiatuta Gipuzkoako Foru Aldundiko Berdintasun Zuzendaritzatik egiten diren politiketan? Generoaren zeharkako irakurketa landuz, horrek inplikatzen baitu gorputzek jasaten dituzten diskriminazio horiek guztiak irakurtzea, bereziki generoarekin, sexuarekin eta gorputzarekin lotutakoak. Eta irakurketa hori lan arlo guztietara aplikatuz, ahaztu gabe kontuan hartu behar dela zenbait kolektiboren berariazko zaurgarritasuna; trans kolektiboarena, adibidez.

Horrela, indarkeria matxistaz hitz egiten dugunean, adibidez, ez dugu hitz egiten bikote heterosexual baten harreman esparruan izaten den indarkeriaz bakarrik. Indarkeria matxistatzat baititugu lesbiana, trans, homosexual, queer eta bisexualen aurkako erasoak ere. Are gehiago, uste dugu gorputzek genero nortasunen eta praktika sexualen inguruko arauak hausteagatik jasaten duten indarkeria matxista estrukturala eta kulturala dela.

Horregatik, trans pertsonak beren prozesuan patologizatzea eta tutoretzapean hartzea saihestuko duten neurriak bultzatu nahi ditugu. Egungo genero arau tiranikoak alde batera utzita, genero estereotipoak zalantzan jarrita, eta izateko, maitatzeko nahiz existitzeko modu berriak proposatuko dituen jabekuntzatik abiatuta lan egin eta sentsibilizatu behar dugu.

Uste dugu, gainera, erro beretik datozela emakumeen kontrako indarkeria eta trans, lesbiana edo homosexualen kontrako diskriminazioa; oinarri bera dutela, alegia. Horregatik, pentsatu behar dugu transfobiaren, lesbofobiaren edo homofobiaren gaia ez dela kolektibo gutxi batzuen gauza, edo pertsona gutxi batzuen gauza, herritar guztien genero nortasunaren kudeaketa librearekin eta sexu praktikarako askatasunarekin zerikusia duen zerbait baizik.