Kontrakantxatik

Juan Ignazio Zulaika

Hilabetea: ekaina 2023

Egurbide eta Goiko

2023-06-27 /

Bitxikeriak gertatzen dira noizbehinka pilotalekuetan ere. Urrutira jo gabe duela egun batzuk Markina-Xemeingoan, Grand-Slam txapelketaren barruan.
Pilotazaleak bitan zutitu ziren txalo-zaparrada ez ohikoak eskaintzeko. Lehenengoa, jaialdia hasi aurretik, Egurbide (Mutriku, 1939) zenaren alde. Hain justu, bezperan hil baitzen Estatu Batuetako Connecticuten.

Jaialdiaren bukaeran pilotazaleak berriro altxatu ziren euren eserlekutik esku zarta apartekoa eskaintzeko Goikoetxeari. Partida galdu ostean, txapelketatik at geratu ostean, agur esaten ari zitzaiolako zesta-puntaren “Unibertsitateari”. Datorren neguan, Gernikako Winter Series txapelketaren ondorenean, pilota profesionala utziko baitu zumaiarrak.

Goikorekin ziklo baten bukaeraren aurrean gaudela esaten badut, ez dut esango inongo astakeriarik. Bera izan da aurreko koadroetan jaun eta jabe, zer esanik ez buruz buru. Txapelak ezin konta ahala eskuratu ditu.

Egurbideren nagusitasuna ez zen izan hain nabarmena. Habanan egin zuen debuta 14 urterekin (Goikok 15ekin Milanen). Berehala hasi zen estelarrak jokatzen eta hainbat urtetan beti punta-puntan ibilitakoa izan zen. Lehia, ordea, beldurgarria zen aurrelarien artean. Pistón, J. L. Salsamendi, Orbea I.a, Ondarres, “Txino” Bengoa, Alex… geroxeago etorri ziren Bolibarko Txikia eta “Katxin” Uriarte.

Aurrelarien artean, nik ezagutu ditudan jotzaile handienak izan dira Egurbide eta Goikoetxea. Remen bermeotarrarekin batera. Baita era beste pilotari bat gehituko nuke zerrendan: Txarola izenekoa.

Garai desberdinetako kirolariak ezin dira alderatu.
Posible izango ote da gaur edo bihar —bolo-bolo dabilen adimen artifizialaz baliatuz— Egurbide eta Goiko aurrez aurre jokatzen ikustea?
Ez nintzateke harrituko halako zerbait gertatuko balitz. Egurbide eta Goiko birtualak buruz buru borrokan.

Nik aukera izan nuen Egurbiderekin jokatzeko, bera 17 urte zaharragoa izan arren. Bartzelonan gertatu zen, 1972an; Bridgeporteko Jai-Alai pilotalekuan 11 urte geroago. Goikoren kasuan harmailetatik ikustea egokitu zait.

Norekin geratzen naizen? Egurbide edo Goikorekin?

Ikusi zumaiarra bazterrak astintzen, arerioak txikitzen… eta zera etortzen zait gogora. Mutil honi, Egurbideri egokitu zitzaion sailean tokatu izan balitzaio, noraino ailegatuko zen bere joko muga?
Izan ere, kirolari indibiduala arerioaren arabera hazi egiten baita, edo kikildu. Goma elastikoa balitz bezala. Premia larriak eramaten du muturrera askotan kirolaria. Egurbiden erakustaldiak Bartzelonan, Tximelaren laguntzarekin, koadroko hiru onenen aurka… ikusgarriak ziren!
Deskuidatzen zenean, ordea, konfiantza galtzen bazuen, beste aurrelari batek hartzen zuen aginte makila. Txandaka. Halakoxea baitzen orduko top-5ekoa.

Dena dela, erretiro kontuak medio —Egurbide bizialdi honetatik eta Goiko kantxetatik— jaialdi berean txalo-zaparrada galantak jaso zituzten bi erraldoiek. Edozein garaitan, punta-puntan, top-5ean, euren lekua izango zutenak.

Badaranen

2023-06-21 /

Zer dute amankomunean Philippe Carricartek (Lakarra, Nafarroa Beherea, 1966) eta Carlos Gabarrik, “Gabarri II” (Badaran, Errioxa, 1959)?

Biak esku-huskako pilotariak izan zirela? Bai.
Carricart Iparraldeko plazetan txapeldun handia izan zen hainbat urtetan. Gabarri, berriz, Errioxa eta Hego Euskal Herriko plazetan, profesionaletan bi urte eman zituen erretira hartu arte artzain ebanjeliko bilakatzeko.

Ez zuten elkarren berri joan den igandea arte, ekainak 18. Biek, beste 94 lagunekin batera, egun-pasa ederra izan zuten Badarango herrian, Errioxan.

Pilotarien Batzarrak urtero ospatzen du festa nagusia lurralde ezberdin batean, aurten Errioxari zegokion antolakuntza. Pandemiarengatik, 2019a ezkero ez zen ospatu. Labastidan (Araba) izan zen azkenekoa.

Iparraldean Pilotarien Biltzarra dute; Hegoaldean Pilotarien Batzarra dugu. Anai-arrebak, etxekonekoak baina bakoitza bere sukaldean. Bazkideak: pilotari ohiak eta pilotazaleak nahastuta sail berean.
Hegoaldeko Pilotarien Batzarra duela 38 urte sortu zen. Ilea urdindu eta burua soildu zaigu. Gaur egun ez gara ailegatzen 300 lagunera kuota ordaintzen dugunok; hain zuzen, 20 eurokoa urtean. Huskeria, baina batek daki zer arrazoirengatik: ezezagutua delako behar bada, jendeak atzera egiten du kontu korronteko zenbakia eskatzen zaionean. Kostata lortzen ditugu bazkide berriak.
Agian, errua mezulariaren baitan datza.
Zertarako halako elkarterik? galdetuko du batek baino gehiagok.

Adineko jendea biltzeko eta urtean behin bazkari eder bat egiteko?
Baita hori ere! Baina bada zerbait gehiago.
Euskal pilotak, jokamolde guztiak hartuta, herrialde ezberdinak bateratzen ditu. Mugak hautsiz, bakoitza bere hizkuntzan
Badira alor batzuetan horri sports diplomacy deitzen diotenak. Donostian, urrutira jo gabe, ekainaren 28 eta 29an, World Congress, nazioarteko kongresu bat burutuko da Miramar Jauregian, eta punta puntako adituak etorriko dira atzerritik, kirola eta diplomazia uztartuz. Oso garrantzitsua omen bien arteko lotura. Kirola eta diplomazia.

Batek daki noiztik ari diren euskal piloten jokoak diplomazia lanak egiten, jende desberdina batzen.

Agian, horregatik jaio zen Pilotarien Batzarra orain 38 urte. Enbaxadore lanak eginez diplomazia sustatzeko, besteak beste.

Ikusi egin behar zen ekainaren 18an Badaranen Carricart eta Gabarri II.a solasean. Baxenafarra gaztelaniaz poliki; errioxarra, artzain ebanjelikoa, suelto-suelto bere hizkuntzan. Pilota zuten hizpide; ez ardi gazta edo mahastiak. Jainkoa behin ere ez zuen aipatu Gabarrik.
Badaranen jai giroan omenaldia egin zitzaien lurralde ezberdineko pilotaren alde lan handia egindakoei; 12 lagun, batez beste. Bakarren bat Kataluniatik etorria, Madrildik edo Asturiastik. Baita Estatu Batuetatik, oporretan zeudela probetxua atereaz.
Elkarte xumea da Pilotarien Batzarra, baliabide gutxikoa, baina izpiritua, izatea, sortu zuena bera du.
Carricart eta Gabarri bezalako bi pilotari ohik elkartzen segitzen duten bitartean, etorkizuna bermatuta dago. Diplomazia lanetan buru belarri jarraituko dugu.

Erik

2023-06-01 /

Tantoa egin du eta sakea egitera abiatu da. Ibiltzeko nagiz, oinak arrastaka. Badirudi onenak emandako pilotaria dela eta, edozein momentutan, erretiroa hartuko duela.
Ezagutzen ez duenari ziria sartuko dio. Ez aurkariari, ordea; aurrelaria bada, are gutxiago.
Eszena erabat aldatzen da sakea egin eta tximista bezala korrika abiatzen denean aurreko koadrorantz, zabalera edo txokora, nahieran.
Hamarretik zortzi harrapatzen ditu kontrarioak botatako erremateak. Hain bizkorra da!
Ez zangoak soilik, bista eta kolokazioa ere apartekoak ditu. Badirudi GPS txip bat daramala bi begien artean.
Trakets itxura horren barruan depredadore krudela ezkutatzen da. Arranoak atzaparrak untxiaren lepoan jartzen dituenean bezala, goitik behera ziztu bizian hegaldatu eta gero, Erikek —Izena Erik baitu. Erik Mendizabal, 37 urte duen mutrikuarra. Hainbat urtetan jaun eta jabe Daniako Jai-Alai pilotalekuan— behin pilota xisteraren barruan duenean, labankada jaurtiko dio aurkariari erraietara, txiki-txiki uzteko.
Urte eta erdi zeraman inon jokatu gabe. Berriro agertu da kantxan. Donostiako Carmelo Balda pilotalekuan, Jai-Alive enpresaren eskutik. Eta dagoeneko Grand-Slameko finalerdietarako sailkatu da Erik; Lekerika lagun duela.
Danian (Florida) ikusi nuen jokatzen egunero, zortzi astez. Bere jokoa deskribatzeko euri-langarra etortzen zitzaidan gogora. Konturatu orduko, blai eginda uzten zaitu. Ematen du ez duela ezer egiten, ez jokorik, ez ezer. Baina eguna joan eguna etorri, kiniela bat bestearen atzetik, bere nagusitasunak ez zuen parekorik.
Pilotari izandakooi, niri behinik behin, gertatzen zaidana da konparazioak egiten hasten naizela, nahi gabe, erreferentzien bila aritu behar… Bazen harmailetan Steve izeneko jai-alaizale amorratua, azken 45 urteetan Floridatik pasatako puntista guztiak ezagutzen zituena.
Behin galdetu nion ea Erik ikusten zuen Miamin jokatzen, duela 40 urte, pilotari on haien artean, izarrez jositako koadroan. Baietz, erantzun zidan. Zalantzarik gabe.
“He´s got all the tools”, esan zidan. Erreminta guztiak dituela Erikek, alegia.
Izan ere, Eriken jokoak “suitzar labana” bat dirudi. Segun eta zertarako behar duzun, estuasunetik aterako zaitu. Den dena egiten baitu ondo Erikek.
Ez da jotzailea, baina pilota atzera jaurtitzen du erraztasun osoz. Altuna III.ak eskuz egiten duen bezala.
Behartu gabeko pilotak, nekez galtzen ditu. Pilotak punpa arraroa egiten duela, ez du ustekabean harrapatuko. Gauza bera pilota erreboteko hormatik datorrenean eta motz edo luze gelditzen zaionean. Zuzenduko du postura azken unean eta, gutxi balitz, ez du bere burua salduta utziko.
Berri ona zesta-puntarentzat Eriken berragerpena. Arerioak, ordea, bekozkoa zimurtzen hasiak dira.

© 2023 Kontrakantxatik

Theme by Anders Noren — Up ↑

Featuring WPMU Bloglist Widget by YD WordPress Developer