‘Bortz-axolatien’ despit.

Bixente Serrano Izko

 

Hor nonbait irakurri dut, gutxi duela, gogoeta bat belaunaldi desberdinen segidan Arkimedesen palankarena egin duten idealei buruzkoa mundua aldatze aldera. Arkimedesen erreferentzia nirea da, baina guztiz egokia kasurako.

Ene belaunaldikoek hemengo bazter hauetan, antifrankismoa izan genuen palanka, osagai anitzek ondua, hala nola askatasun demokratikoak, langile iraultza, errepresio aurkakotasuna, euskaltzaletasuna… Mugarri izan genuen hainbat intelektual eta eragile: Proudhon, Marx, Freud, Marcuse, Trotsky, Mao, S. de Beauvoir, Che, Ho Chi Minh, Krutwig, Txillardegi, Lopez Adan Beltza…, hainbat eta hainbat gutako bakoitzak interpretaturik, ezin bertzela izan, halako koktel bat sortuz geure buruan, koktel lehergarria, Molotovena irudi. Garaiko irakurleon klub haiek, unibertsitate ikasle giroko lagunok diru-funts komun bat jarririk legezkotasunaren ertzetan edo kanpo mugitzen ziren paperak erosi eta iritziak trukatzeko: Cuadernos para el Diálogo, Índice, ZYXeko liburuxkak, Le Nouvelle Observateur, La Codorniz, TriunfokoCeltiberia Show orrialdea, Branka eta bertze! Zer erranik ez, olatu hartakook hobeago mugitzen ginen asmoez trebetasunaz baino, horrela etorri zen gero demokrazia kaskar homologatu hau.

Bertze belaunaldiak etorri ziren gero, antimilitaristena kasu, nahitaezko zerbitzu militarraren kontrako intsumituena alegia. Motibazio anitzetakoa hura ere, bere itzal eta argiekin ere mugitu zena, baina arrakastatsua jarraitzaileetan eta zerbitzu haren desagerpena ekarri zuena, ez aldiz estatuen joera militaristena, are gutxiago armaden desagerpena eta munduko bakea.

Gaur egun, bertze olatu batek bizi gaitu: klima ingurukoa, bere ezaugarri eta berezitasunekin politikagintza publikoa mugiarazten ari dena, bai behintzat diskurtso mailan. Bitxia da bitxia denez zer protagonismoa hartu duen honetan gazteriak, Greta Thunberg nerabea ikur bihurturik. Zer-nolakoa da gure mundua halako Jeanne d’Arc berri bat agertzeko? Frantzia “unibertsala” salbatu omen zuen Jeanne nerabe gerlari hark, planeta osoa salbatu nahian sartu da borrokan Greta bakezale hau. Ez dakit Jeanne hura bezala halako errebelazio baten subjektu gisa izan ote den, edo ahalmen mediatiko handiko zientzia-elkarteren batek ekarri ez ote duen borroka-zelaira nerabe berri hau. Berdin du, heldu askok baino egokiago hitz egiten du Thunbergek, zentzudunago, irmo bezain apal, mugimendu planetario baten bultzatzaile eskergarria dugu.

Baikortasun gutxi ene aldetik zer eginen duen COP25 delakoak, kontuan harturik estatu ukatzaile eta bortz-axolatien pisua (AEB, Txina, India, Brasil…) planeta hondoratzeko bidean. Ez estatu horietan ez EBn badakigu ez duela agintzen interes kolektiboen aldeko demokraziak, botere ekonomiko handiek baizik. Eta hondoratzekotan, denok hondoratuko gara, beraiek barne, baina gure argitxoak behintzat ez dira iraungiko, apokaliptiko jarri gabe esperantza izpiak biziko gaitu azken unera arte. Thunbergen jarraitzaile gazteei esker, bortz-axolatien bertzelako esperantzen despit.

⁂ ⁂ ⁂

 

Atzo plazaraturikoa, nafar Diario de Noticiasen.