Hodei Iruretagoiena | Berria.eus

Poloniak dio litekeena dela alga toxikoek eragindakoa izatea Oder ibaiko sarraskia

Hodei Iruretagoiena — Fri, 19 Aug 2022 18:16:38 +0200

Milaka arrain ur azalean, hilda. Itxura horixe izan du azken egunetan Polonia eta Alemania banatzen dituen Oder ibaiak. Aurreko aste hasieran piztu zen alarma, Poloniako Olawa hirian milaka arrain hilda atzeman zituztenean. Kastore batzuk ere agertu ziren hilotz, eta ibaiaren beste puntu batzuetan ere agertu dira geroztik hildako arrainak. Poloniako eta Alemaniako ikerlariak lanean ari dira, «aurrekaririk gabeko sarraski ekologiko» gisa izendatu dutena zerk eragin duen argitzeko. Anna Moskwa Poloniako Ingurumen ministroak emandako azken azalpenen arabera, litekeena da alga toxikoek eragindakoa izatea sarraskia. Poloniako Arrantza Institutuak egindako txosten baten berri eman zuten atzo, eta azaldu zuten alga doratuak atzeman dituztela Oder ibaian, ugaltze prozesuan arrain asko pozoitzeko moduko toxinak botatzen dituena. Varsoviako unibertsitateko ikerlari Iwona Jasserr fitoplanktonetan aditua da, eta zehaztu zuen alga espezie horiek hamarkadak daramatzatela Europako ibai eta lakuetan, baina Oder ibaian urteak daramatzatela azterketa egokirik egin gabe, eta horrek asko zailtzen duela ikerketa. Ibaira hondakin kimikoak isuri ote zituzten aipatu zuten aurrena Poloniako agintariek, eta 210.000 euroko ordaina ere eskainia zuten kutsadura eragin zuena aurkitzeko informazioaren truke.

Arrainak hilda, Oder ibaian. / Marcin Bielecki, EFE.

Animaliei egindako kalteaz gain, alga horiek botatako toxinen eraginez, baliteke orain ibaiko ura ez izatea edangarria. Poloniako Gobernuak debekatu egin du Oder ibaiko ura gizakiek kontsumitzeko erabiltzea -edateko, sukaldean egiteko, garbitzeko, ganaduarentzako nahiz landareak ureztatzeko-, baita ibaian bainatzea ere. Poloniako suhiltzaileen estimazioen arabera, asteazkenean ehun bat tona arrain atereak zituzten dagoeneko Oder ibaitik. Alemaniako Ingurumen Ministerioak, berriz, 36 tona atera dituztela jakinarazi zuen egun berean. Nazioarteko laguntza WWF Poloniako basabizitzaren kontserbaziorako funtsak nabarmendu du analisi kimikoak egin dituztela orain arte, eta ez biologikoak. «Poloniako laborategi gehienak ez daude prestatuta era horretako azterketak egiteko». Joan den asteartean, nazioarteko laguntza ere eskatu zuen Poloniako Gobernuak; ibaitik hartutako laginak Herbeheretara, Txekiar Errepublikara eta Erresuma Batura bidali dituzte aztertzera. EBk ere laguntza eskaini dio Poloniari. Alemaniak, hasieran, hondamenaren neurria ezkutatzea leporatu zion Poloniari. Aste honetan, ordea, ikerketa bateratu bati ekin diote, bi herrialdeetako Ingurumen ministroak bildu ondoren. Txekiar Errepublikan du sorburua ibaiak, baina Alemaniaren eta Poloniaren artean muga egiten du ibaiak 187 kilometrotan. Ehunka boluntario aritu dira ingurua garbitzen azken egunetan.

Bilboko Konpartsek gezurtatu egin dute Jaurlaritzak Ertzaintzaren jarduna «ez oztopatzeko» eskatu diela

Hodei Iruretagoiena — Wed, 17 Aug 2022 17:34:31 +0200

«Eusko Jaurlaritzak konpartsei exijitu die ziztadengatiko salaketarik 'ez oztopatzeko'». Titular horixe dakar El Correo egunkariak gaurko albiste batean. Izan ere, kazetaren arabera, Bilboko Konpartsek aurkeztutako erasoen aurkako protokoloak ez du guztiz bat egiten Eusko Jaurlaritzak aholkatutakoarekin. El Correo-ren esanetan, larrialdi zerbitzuei eta Ertzaintzari berri eman aurretik, konpartsek «modu pribatuan» artatuko lituzkete erasoren bat salatzen duten biktimak, eta Jaurlaritzak zabaldutako irizpideen aurkakoa litzateke hori. «Gobernu autonomikoak lehenbailehen SOS Deietara hots egiteko beharra nabarmendu du, eta eskatu du asistentzia lana ez oztopatzeko», azaldu du hedabideak albistean, eta, «Segurtasun Saileko iturriak» aipatuz, ohartarazi du Poliziari salaketaren berri berandu jakinaraztea arduragabekeria larria litzatekeela. Titularrean dioena, ordea, ez du zehaztu albistean: El Correo-k ez du argitzen zein bidetatik egin dien Jaurlaritzak eskaera hori Bilboko Konpartsei. Bilboko Konpartsek gezurtatu egin dute albistea: «Eusko Jaurlaritza ez da gurekin harremanetan jarri inolako eskaerarik edo 'exijentziarik' egiteko». Konpartsek zehaztu dute haien jai gunean zerbait gertatuz gero «betidanik» Bilboko Udaltzaingoarekin jartzen direla harremanetan. Algortako Portu Zaharreko jaietan ziztada bat salatu zuen emakumearen kasua hartu du oinarri El Correo-k: «Arazo hori Bilbon errepika daiteke». Bilboko Konpartsek argitu dute, ordea, ez daukatela protokolo komunik beste herrietako txosnekin. Udalak ere berretsi du hori, eta ukatu egin du inolako arazorik dagoenik. «Txosnetan honelako arazorik gertatu denean arduradun batzuk egon dira beti, eta kasuak Udaltzaingoari jakinarazi zaizkio. Aurten ere horrela izango da, ez da arazorik izango», adierazi du Itziar Urtasun zinegotziak. Ikusi gehiago: Algortako mugimendu feministako bi kide ikertzen ari dira desobedientzia delitu larriagatik «El Correo-ri berri horren iturria argitzea eskatzen diogu», adierazi dute Bilbo Konpartsek, zuzenketa publikoa eskatzearekin batera: «Ez da zilegi egunkari batek kontrastatu gabeko berriak modu honetara argitaratzea. Guztiaren gainetik Aste Nagusia eta erasoen biktimak defendatuko ditugu. Laguntzeko gaude, ez oztopatzeko». Bilboko Konpartsek atzo aurkeztu zuten eraso matxistei, arrazistei eta LGTBI kolektiboaren kontrakoei erantzuteko protokoloa. Aspaldikoa da protokoloa, baina azaldu zuten aurten indartu eta gaurkotu egin dutela. Edozein eraso pairatzen duenak txosnetara jo dezake, eta han «gune seguru bat» eskainiko diote, eta laguntza. Kartelak ere zabaldu ohi dituzte protokoloaren berri emateko.

Kobane bonbardatu eta gutxienez bost lagun hil ditu Turkiak

Hodei Iruretagoiena — Tue, 16 Aug 2022 17:02:10 +0200

Turkiako armada Kobane hiria eta inguruak bonbardatzen hasi da, eta gutxienez bost lagun hil ditu, 12 urteko haur bat tartean. Turkiako soldaduak bart gauean hasi dira erasoan, Kobane erdialdean eta Turkiako mugaren inguruko herrietan, Siriaren menpeko Kurdistanen. Gaur ere jarraitu dute erasoan. ANHA berri agentzia kurduak zehaztu duenez, Kobane ekialdeko Zorava eskualdean hil dute 12 urteko haurra, eta beste lau lagun ere zauritu dituzte eraso berean. SDF Siriako Indar Demokratikoek ziurtatu dute jakina zela duela astebetetik Turkiak eraso egingo zuela. «Prestatzen ari ziren», esan du Farhad Shami bozeramaileak, eta ziurtatu du erantzun egingo dutela. «Lehen ere esan dugu Turkiako estatu okupatzailearen erasoak ez direla erantzunik gabe geratuko. Bereziki, zuzenean zibilak dauden guneei eraso egiten badiete, hala nola ospitaleei eta jendearen etxeei». Shamik azaldu du Turkiaren helburua dela kurduak beren etxebizitzak uztera behartzea, eta herritarrei eskatu die «irmo» eusteko. YPG Herriaren Babes Unitateek jakinarazi dute sei soldadu turkiar hil dituztela Werkhele eskualdean. Turkiak uztailean jada mehatxu egina zuen, esan baitzuen Sirian operazio militar bat egingo zuela berehala: «Beste pauso bat ematen ari gara 30 kilometroko segurtasun eremu bat ezartzeko -aurrera eginez-, hegoaldeko gure muga osoan barrena». Ikusi gehiago: Erdoganek berriz egin dio mehatxu Siriari

Bost lagun hil dituzte Ekuadorren, lehergailu batekin egindako atentatuan

Hodei Iruretagoiena — Mon, 15 Aug 2022 10:07:20 +0200

Gutxienez bost lagun hil dira eta zaurituta daude beste hamasei, Ekuadorko Guayaquil hirian igande goizaldean izandako leherketa baten ondorioz. Cristo del Consuelo auzoan izan da leherketa, bi diskoteka klandestinoren ondoan, eta «atentatu terrorista» gisa izendatu dute agintariek. Lekukoen arabera, lehergailuz betetako zaku bat bota zuten kalean, diskoteken atarian. Biktima gehienak dantzaleku horietan zeuden pertsonak dira, baina etxebizitza batean zegoen andre bat ere hil da. Erabat suntsituta geratu dira zortzi eraikin, eta suhiltzaileak hainbat orduz aritu dira gorpuen bila. Ekuadorko Gobernuak «krimen antolatuan dabiltzan mertzenarioei» egotzi die atentatua. Patricio Carrillo Barne ministroaren esanetan, «estatuaren aurkako gerra adierazpena» izan da leherketa: «Aurre egiteko elkartzen ez bagara, ordaina are latzagoa izango da gizartearentzat». Bertako hedabideen arabera, diskoteka bateko jabea zen atentatuaren helburua. Fiskaltza gertatutakoa ikertzen ari da. Guillermo Lasso presidenteak salbuespen egoera ezarri du 30 egunerako Guayaquilen, «hiria babesteko eta kontrola berrezartzeko beharrezko neurri guztiak» hartzeko: «Ez dugu utziko krimen antolatuak herrialdea gida dezan». Joan den urteko apirilean hartu zuen presidente kargua Lassok. Botoen %52 eskuratu zituen bankari ohiak. UNES Itxaropenerako Batasuna alderdiko hautagaiari gailendu zitzaion eskuineko hautagaia, Rafael Correa presidente ohi erbesteratuaren ildo politikoak bozetan izan zuen ordezkariari.

Jean-Jacques Sempe diseinatzailea hil da, Nikolas Txikiren sortzailea

Hodei Iruretagoiena — Fri, 12 Aug 2022 14:57:54 +0200

«Jean-Jacques Sempe umorista eta marrazkilaria lasai ederrean hil da, abuztuaren 11n, ostegunarekin, 89 zituela, bere oporretako etxean, emazteak eta lagunek inguratuta». Halaxe eman du diseinatzaile frantsesaren heriotzaren berri haren lagun eta biografo Marc Lecarpentierrek. Akitania Berriko Pessac herrian jaio zen Jean-Jacques Sempe (1932-2022), Bordeletik gertu, eta Rene Goscinny idazlearekin batera sortu zituen Nikolas Txikiren abenturak, 1959tik aurrera. Hainbat egunkaritan argitaratu ziren haien istorioak 1965era arte, eta, garai hartan hainbesteko arrakastarik izan ez bazuten ere, denborarekin herrialde eta etxe ugaritara iritsi ziren. Azkenerako, 15 milioi kopia saldu zituzten 45 herrialdetan. Umore zintak ere egiten zituen Sempek egunkarietan, eta The New Yorker egunkariaren azalak diseinatzen aritu zen 1978tik aurrera. Lan hark eman zizkion diru sarrera finkoak, baina ordura arte ez zuen ibilbide samurra izan. Harrera etxe batean bizi izan zen aurrena, seme ez-legitimotzat zeukatelako -amak nagusiarekin izandako harreman batetik jaio zen-. Ama oso bortitza omen zen Semperekin, eta aitaordea, berriz, alkoholikoa. Hala kontatu izan zuen berak: «Ama beti entzuten nuen aitari kargu hartzen, ez zuelako aurkitzen zeukan lan miserableaz beste lanik. Beti borrokak, liskarrak, zorrak». Eskola utzi eta armadan sartu zen 14 urterekin, eta besteak beste banatzaile aritu ondoren hasi zen prentsan marrazkiak saltzen. Sud Ouest egunkarian hasi, eta The New Yorker, Paris Match, Pilote eta L'Express egunkarietan egin zuen lan, besteak beste. Agentzia batean ari zela ezagutu zuen Goscinny. «Hezi nindutenean jasan behar izan nuen miseriara itzultzeko modu bat ziren Nikolasen istorioak, neure buruari dena ondo joan zela esaten nion bitartean», esan zuen Sempek 2018an. Euskarara 1994tik aurrera ekarri zituzten Nikolas Txikiren abenturak, Elkar argitaletxearekin. Gutxienez zazpi liburu badira, Imanol Tapiak, Ramon Agirrek, David Urbistondok, Koro Navarrok eta Josu Zabaletak itzuliak.

Kiroldegi eta igerilekuetako langileak greban dira Nafarroako hainbat herritan

Hodei Iruretagoiena — Thu, 11 Aug 2022 13:31:23 +0200

Nafarroako hainbat herritako igerileku eta kiroldegiak itxita daude gaur, horiek kudeatzen aritzen diren langileen greba dela eta. Soldata eta hitzarmen «duinak» eskatu dituzte kiroldegi eta igerilekuetan harrera, sorospen, garbiketa eta mantentze lanpostuetan aritzen diren beharginek. Besteak beste, soldatak KPI kontsumo prezioen indizeari egokitzea exijitzen dute; hau da, %6ko igoera. Izan ere, bi urte baino gehiago dira soldatak izoztuak dituztela; 2020ra artekoa zen adostutako azken lan hitzarmena, eta berritu gabe dago ordutik. Herri ugaritan eragin du grebak: Azkoienen, San Adrianen, Eguesibarren, Mutiloabeitin, Sarrigurenen, Arangurenen, Zizur Nagusian, Artikan, Gelbentzun, Caparroson, Orkoienen eta Lekunberrin, besteak beste. Hemezortzi igerileku daude itxita IruÃ±errian, hiru Erriberan, eta halaxe dago Lekunberrikoa. Informazioa banatzen aritu dira grebalariak goizean, eta elkarretaratze batzuk ere egin dituzte herriz herri. 19:00etan, berriz, bilkura bateratua egingo dute IruÃ±ean, udaletxe aurrean, ELA, LAB, CCOO eta UGT sindikatuek deituta.

#KirolKudeaketaBorrokan
Dozenaka igerileku itxita, greba egunean
Eutsi gogor!
Numerosas piscinas cerradas en la huelga de Gestion Deportiva en Navarra:
Aranguren, Guelbenzu, Sanduzelai, Astrain, Peralta, San Adrian, Caparroso, Orkoien... pic.twitter.com/mBoRJfWj66 - ELA sindikatua #AktibatuLortuZaindu (@ELAsindikatua) August 11, 2022

ELAk ohar bidez salatu duenez, Zizur Nagusia, Egues eta Azkoiengo udalek gutxieneko zerbitzuak ezarri nahi dituzte greban diren lanpostuetan, eta neurri horiekin greba eskubidea urratzen ari direla gaitzetsi du. Izan ere, sindikatuek gogorarazi dute kiroldegiak eta igerilekuak ez direla funtsezko zerbitzuak: «Funtsezko zerbitzua ez denez eta iraupen luzeko greba ez denez, gutxieneko zerbitzuak ez daude inola ere justifikatuta. Bestalde, Zizur Nagusiko, Eguesibarko eta Azkoiengo udalek ez diote gutxieneko zerbitzu horiek ezartzeko eskatu lan agintaritzari, eta, gainera, alegazioak egiteko eskubidean betoa jartzen die sindikatuei».

Kolonbiak «bigarren aukera» duela esanez hartu du kargua Petrok

Hodei Iruretagoiena — Tue, 09 Aug 2022 00:00:00 +0200

«Zin egiten diot Jainkoari, eta hitzeman herriari, Kolonbiako Konstituzioa eta legeak leialki beteko ditudala». Halaxe egin zuen herenegun karguaren zina Gustavo Petro Kolonbiako presidente berriak, Kolonbiako lehen ezkerreko gobernuaren buruak. Roy Barreras Kongresuko presidentearen eta Bogotako Bolivar plaza bete zuten milaka jarraitzaileren aurrean egin zuen zina, eta Carlos Pizarroren alaba Mari Jose Pizarrok jarri zion soinean Kolonbiako banderaren koloreak dituen presidente banda edo xarpa. Carlos Pizarro M-19 gerrillako kide eta buruzagia izan zen, eta 1990eko apirilaren 26an hil zuten, presidentegai zela, bakea sinatu eta hauteskundeak egin ondoren.

«Bizitzaren eta bakearen gobernua da hau, eta halaxe oroituko dute», adierazi zuen Petrok inbestidura ekitaldian: «Amaitu dira ezin liteke eta halaxe izan da beti bezalakoak. Gaur hasi da posible denaren Kolonbia. Gaur hasi da gure bigarren aukera; geuk irabazi dugu, eta zuek irabazi duzue. Zuen ahaleginak balio izan du, eta balio izango du. Aldaketaren ordua da». Bere familia aipatuz hasi zuen diskurtsoa, baina «langilearen, nekazariaren eta kaleak garbitzen dituenaren esku xeheak» ere izan zituen gogoan: «Herriarekiko maitasunak, bazterkeria sufritzen duen jendearekikoak, horrek nauka hemen nazioa batu eta eraikitzeko».

Erreforma ekonomiko eta sozialak hitzeman zituen Petrok, eta armak uzteko deia egin zien oraindik jardunean jarraitzen duten gerrillariei. 2016an FARC Kolonbiako Indar Armatu Iraultzaileak eta Kolonbiako Gobernuak adostutako akordioa betearaziko duela ziurtatu zuen, eta ELN Nazioa Askatzeko Armadari mintzatu zitzaion bereziki: «Dei egin diegu armatuta jarraitzen duten guztiei horiek iragan goibelean uzteko. Dei egiten diegu bakearen eta biolentziaren behin betiko amaieraren truke onura juridikoak onartzeko, eskualdeen atzerapena amaituko duen ekonomia emankor baten jabe bihurtzeko lan egiteko».

Juan Manuel Santos (2010-2018) presidente zela hasi zituzten elkarrizketak bai FARCek bai ELNk, Habanan, eta hantxe jarraitu nahi ditu Petrok ere. ELNk uztailaren 5ean iragarri zuen gobernu berriarekin negoziazioak hasteko prest dagoela, eta joan den astean, FARCeko disidenteak ere prest agertu ziren Petrorekin hitz egiteko. Santosekin egindako bake akordioen ondoren ere, pobreziak, goseak eta bortxakeriak ez dute etenik, bereziki landa eremuan. Bi egunez behin hiltzen dute militante sozial bat: Indepaz erakundeak ekainean emandako datuen arabera, gutxienez 86 lider sozial eta bake akordioa sinatu zuten FARCeko beste 21 gerrillari ohi hil dituzte aurten.

Petrorekin batera, Francia Marquez presidenteordeak ere hartu zuen kargua. Presidenteorde kargura heltzen den lehen emakumezko afro-amerikarra da Marquez, eta karguaren zina egitean gogoan izan zituen bere arbasoak, baita urteetan baztertutako komunitate beltza ere: «Lan egingo dut historikoki baztertuak izan direnen alde. Duintasuna ohitura bilakatzen den arte».

Drogaren aurkako gerra

Bake akordioez ez ezik, «drogaren aurkako gerra amaitu» beharraz ere hitz egin zuen Petrok agintea hartzean. «Beharrezkoa da Nazioarteko Konbentzio bat, drogaren aurkako gerrak porrot egin duela onartzeko; 40 urteotan, miloi bat latinoamerikar hil ditu gerra horrek, gehienak kolonbiarrak». Urtero gaindosiz 70.000 estatubatuar hiltzen direla ere aipatu du Kolonbiako presidenteak. «Gerra» gisa ikusi ordez, drogaren aurka «gizarte aurreratuetan prebentzio politiko sendoak» egin behar direla azaldu zuen Petrok.

Azkenik, zerga erreforma «justu» bat ere hitzeman zuen Kolonbiako presidenteak. Azaldu zuenez, kolonbiarren %10ek dute herrialdeko aberastasunaren %70, eta ziurtatu zuen «berdintasuna» posible dela guztientzako «aberastasuna sortu eta modu justuago batean banatzeko gai izanez gero».

Ogasun ministro Jose Antonio Ocampok aurkeztu zuen erreforma, atzo. Aldaketarekin, Bogotak espero du urtean 5.700 milioi euro gehiago biltzea, aberatsenei zergak igoaz, eta kopurua bikoiztea zerga ihesaren aurkako neurriekin. «Daukanak zergak ordaintzea ere bada elkartasuna, baita estatuak laguntza ematea ere behar duenari», nabarmendu zuen Petrok.

Kolonbiak «bigarren aukera» duela esanez hartu du presidentetza Petrok

Hodei Iruretagoiena — Mon, 08 Aug 2022 09:20:54 +0200

«Zin egiten diot Jainkoari, eta hitzeman herriari, Kolonbiako Konstituzioa eta legeak leialki beteko ditudala». Halaxe egin du karguaren zina Gustavo Petro Kolonbiako presidente berriak, Kolonbiako lehen ezkerreko gobernuaren buruak. Roy Barreras Kongresuko presidentearen eta Bogotako Bolivar plaza bete duten milaka jarraitzaileren aurrean egin du zina, eta Carlos Pizarroren alaba Mari Jose Pizarrok jarri dio soinean Kolonbiako bandearen koloreak dituen banda edo xarpa presidentziala. Carlos Pizarro M-19 gerrillako kide eta buruzagia izan zen, eta 1990eko apirilaren 26an hil zuten, presidentegai zela, bakea sinatu eta hauteskundeak egin ondoren. «Bizitzaren eta bakearen gobernua da hau, eta halaxe oroituko dute», adierazi du Petrok inbestidura ekitaldian: «Amaitu dira ezin liteke eta halaxe izan da beti bezalakoak. Gaur hasi da posible denaren Kolonbia. Gaur hasi da gure bigarren aukera; geuk irabazi dugu, eta zuek irabazi duzue. Zuen ahaleginak balio izan du, eta balio izango du. Aldaketaren ordua da». Bere familia aipatuz hasi du diskurtsoa, baina «langilearen, nekazariaren eta kaleak garbitzen dituenaren esku xeheak» ere izan ditu gogoan: Herriarekiko maitasuna, bazterkeria sufritzen duen jendearekikoa, horrek nauka hemen nazioa batu eta eraikitzeko». Petrorekin batera, Francia Marquez presidenteordeak ere hartu du kargua.

Juro ante Dios, el pueblo de Colombia, mis ancestras y ancestros, respetar la Constitucion y trabajar por los colombianos y colombianas que historicamente han estado excluidos, hasta que la dignidad se haga costumbre. #ElCambioEsHoy pic.twitter.com/A6f0kdBuu4 - Francia Marquez Mina (@FranciaMarquezM) August 7, 2022

Erreforma ekonomiko eta sozialak hitzeman ditu Petrok hasieratik, eta armak uzteko deia egin die oraindik jardunean jarraitzen duten gerrillariei. 2016an FARC Kolonbiako Indar Armatu Iraultzaileak eta Kolonbiako Gobernuak adostutako akordioa betearaziko duela ziurtatu du, eta ELN Nazioa Askatzeko Armadari mintzatu zaio bereziki: «Dei egin diegu oraindik armatuta dauden guztiei horiek iragan goibelean uztera. Dei egiten diegu bakearen eta biolentziaren behin betiko amaieraren truke onura juridikoak onartzera, eskualdeen atzerapena amaituko duen ekonomia emankor baten jabe bihurtzeko lan egitera».

Bogotako Bolivar plaza, atzo. Carlos Ortega / EFE

Juan Manuel Santos (2010-2018) presidente zela hasi zituzten elkarrizketak bai FARCek bai ELNk, Habanan, eta hantxe jarraitu nahi ditu Petrok ere. ELNk uztailaren 5ean iragarri zuen gobernu berriarekin negoziazioak hasteko prest dagoela, eta joan den astean, FARCeko disidenteak ere prest agertu ziren Petrorekin hitz egiteko. Santosekin egindako bake akordioen ondoren ere, pobreziak, goseak eta bortxakeriak ez dute etenik, bereziki landa eremuan. Bi egunez behin hiltzen dute militante sozial bat: Indepaz erakundeak ekainean emandako datuen arabera, gutxienez 86 lider sozial eta bake akordioa sinatu zuten FARCeko beste 21 gerrillari ohi hil dituzte aurten. Drogaren aurkako politikak eta zerga erreforma Bake akordioez ez ezik, «drogaren aurkako gerra amaitu» beharraz ere hitz egin du Petrok agintea hartzean. «Beharrezkoa da Nazioarteko Konbentzio bat, drogaren aurkako gerrak porrot egin duela onartzeko; 40 urteotan, miloi bat latinoamerikar hil ditu gerra horrek, gehienak kolonbiarrak». Urtero gaindosiz 70.000 estatubatuar hiltzen direla ere aipatu du Kolonbiako presidenteak. «Gerra» gisa ikusi ordez, drogaren aurka «gizarte aurreratuetan prebentzio politiko sendoak» egin behar direla azaldu du Petrok. Azkenik, zerga erreforma «justu» bat ere hitzeman du Kolonbiako presidenteak. Azaldu duenez, kolonbiarren %10ek dute herrialdeko aberastasunaren %70, eta ziurtatu du «berdintasuna» posible dela, «guztiontzako aberastasuna sortu eta modu justuago batean banatzeko gai izanez gero». Jose Antonio Ocampo Ogasun ministroak gaur aurkeztu duen lege proiektuaren bidez, gobernuak espero du ezartzen den lehen urtean 5.700 milioi euro inguru gehiago biltzea, eta kopuru hori bikoiztea zerga iruzurraren kontrako neurriei esker. Zerga erreformak proposatzen du, besteak beste, enpresei hobari fiskal batzuk murriztea, azukredun edariak zergapetzea eta zergak ezartzea petrolio, ikatz eta urre esportazioei, horiek kopuru jakin bat gainditzen dutenean. Petrorentzat «lehentasunezkoa» da zerga erreforma indarrean jartzea. Proposamena Kongresuan aurkeztu du gaur gobernuak, eta, printzipioz, hura onartzeko gehiengoaren babesa izango du.

Gaza bonbardatzen ari da Israelgo armada

Hodei Iruretagoiena — Fri, 05 Aug 2022 21:16:41 +0200

Gaza bonbardatzeari ekin dio beste behin Israelgo armadak. Ostiral arratsaldean jakinarazi duenez, Egunsentia deituriko operazioa abiatu du, eta gutxienez zortzi palestinar hil eta 55 zauritu ditu jada, Gazako Osasun Ministerioaren arabera; tartean, bost urteko haur bat. Jerusalem Post hedabideak jakinarazi du Tayseer al-Jabari Jihad Islamikoko buruzagia hil dutela, Gaza iparraldean. Israelen esanetan, «hamar eta hogei terrorista artean» hil dituzte, sei gune bonbardatuta. Palestinako Wafa berri agentziak ere baieztatu du Gaza bonbardatzen ari direla; besteak beste, Rimal auzoko Palestina Dorrea jo dutela zehaztu dute. Zisjordanian Israelek okupatutako eremuetan izandako erasoen ondoren dator Gazakoa. Israelgo armadak sarekada bat egin zuen astelehenean, eta 17 urteko palestinar bat hil zuen Jenin hiriko errefuxiatu kanpalekuan: Dirar al-Kafrini. Gainera, Bassam al-Saadi Jihad Islamikoko buruzagia atxilotu zuten. Gutxienez 60 palestinar hilak aurten Jihad Islamikoaren «mehatxu zuzenak» aipatuz justifikatu du Israelek bonbardaketa. Haren esanetan, asteleheneko sarekadaren ondoren egin ditu «mehatxuok» Gazako Jihad Islamikoak. Yair Lapid Israelgo lehen ministroak esan du ez dietela utziko «talde terroristei Israelgo mugetan eragiten eta israeldarrak mehatxatzen». Jihad Islamikoak, berriz, ziurtatu du ez dutela etsiko, erasoak eraso: «Erresistentziak bat eginda jarraitzen du». Ikusi gehiago: Israelgo armadak 17 urteko palestinar bat hil du sarekada batean Zisjordanian Israelgo armadak hilabeteak daramatza Jenini erasotzen. Izan ere, Jihad Islamikoa eta Al-Fatah talde armatuek presentzia handia dute hiri horretan. Aurten gutxienez 60 palestinar hil dituzte, eta horietatik herenak Jeningoak dira. Atxilotu ugari ere izan dira azken bi hilabeteetan Zisjordanian, PAN Palestinako Aginte Nazionalaren eskutik, gutxienez 94 palestinar atxilotu baitituzte.

Fiskaltzaren ÃÂ«blokeoÃÂ» jarrera salatu du Sarek Gasteizen egindako manifestazioan

Hodei Iruretagoiena — Wed, 03 Aug 2022 21:37:41 +0200

Manifestazioa egin du gaur Sare mugimenduak Gasteizen, euskal presoen aurkako salbuespen politika salatzeko. Etxera bidea gertu lelopean egin dute martxa hainbat lagunek, Bilbo plazatik hasita. Bereziki Espainiako Auzitegi Nazionaleko Fiskaltzaren jarrera gaitzetsi dute Blanca Martinez de San Vicente eta Joseba Azkarraga bozeramaileek. Sareko kideen esanetan, Fiskaltza «blokeatzen» ari da espetxeetako zuzendaritzek eta tratamendu batzordeek onartutako baimen eta gradu aldaketak, proposamen horiek atzera botaz eta helegiteen bidez. «Eskuin mutur politikoaren tresna juridiko bihurtzen ari da». Hainbat preso Euskal Herriko espetxeetara ekarri dituzten arren, «salbuespenak oraindik ere arau» direla salatu du herritar sareak. Gogorarazi duenez, EPPK-ko presoen %28,3 urrun daude oraindik. Urriaren 8ari begira «Gaur, irribarre egiten has gaitezke», esan dute Martinez de San Vicentek eta Azkarragak: «Aurrera egiten ari gara, baina ez dadila inor engainatu. Bide luzea dugu egiteko euskal presoek eta haien senideek oraindik jasaten dituzten urraketa guztiak atzean geratzea nahi badugu». Bide horretan, Donostian eta Bilbon ere egingo dituzte manifestazioak, Gasteizen bezala, hiriburu horietako festen harira. Urriaren 8an, berriz, mobilizazio handi bat egin nahi dute Gipuzkoako hiriburuan. «Gure aldarrikapenak zabaltzeko eguna izatea nahi dugu, baina, aldi berean, lortutako guztiari balioa ematea, eta, hala, musikaz eta alaitasunez betetako egun on bat pasatzea ere bai».

20.000 uso mezulari, bidean galduak

Hodei Iruretagoiena — Wed, 03 Aug 2022 19:03:08 +0200

Waterlooko uso mezulari ezagunak adina ez, agian, baina badute balio bat eurotan Narbonatik (Okzitania) Liejara (Belgika) bidean desagertu diren 20.000 uso mezulariek. Nazioarteko uso lasterketa batean galdu dira: 26.149 hegazti askatu zituzten astelehenean Mediterraneo itsasoaren ondoan, baina haietako asko eta asko ez ziren helmugara iritsi. Milaka euro balio dezake halako uso bakoitzak; 2019an, esaterako, txinatar bildumazale batek 1,6 milioi euroan erosi zuen New Kim izeneko uso bat, astelehenean jokatutakoaren moduko lasterketetan nabarmendu zela eta. Ezaguna da Waterlooko batailaren berri eman zuen uso mezulariaren istorioa: Nathan Mayer Rothschild baroi eta bankari ingelesak haien bidez jakin zuen, inork baino lehen, Ingalaterrak Napoleon Bonaparte buru zuen Frantziako armada garaitu zuela. Milioiak egin zituen gero Ingalaterrara hegan iritsitako informazio hari esker. Britainiar bonuak saldu, guztiek guda Ingalaterrak galdu zuela sinetsi eta bonuen prezioa merkatzea lortu ondoren, Rothschildeko baroiak erosi egin zituen berriz. Benetan gertatua zabaldu zenean, asko igo zen bonuen prezioa. Kolonbofilia elkartea, kexu Waterloora ez, baina inguru hartara iritsi behar ziren asteon galdutako uso mezulariak; Liejara. Gertatutakoaren ondoren, kexu agertu da Belgikako Kolonbofilia Elkartea -usoak hazi eta hezteari esaten zaio kolonbofilia-. Liejako antolatzaileei bota diete die errua, baldintza meteorologiko egokirik ez zegoen arren usoak askatzea eta lasterketa hastea baimentzeagatik. Azaldu dutenez, lasterketaren ardura zuten alde guztiek ez ziren ondo komunikatu, eta hortik erabakiaren okerra. Uso mezulariek kilometro ugari egin ditzakete ordu gutxitan. Uso lasterketatan, 1.000 kilometro arteko distantziak egin ohi dituzte; leku batean askatu, eta habiara lehenago nor iristen den kalkulatzen dute. Bero handia badago edo edateko urik topatzen ez badute, ordea, orientazioa gal dezakete. Belgikan tradizio eta afizio handia dute halako lasterketak egiteko. Ez da lehen aldia halako lehiaketetan milaka uso galtzen direna. Iazko udan, esaterako, 9.000 hegaztitatik 5.000 inguru galdu ziren Ingalaterran. Belgikako federazioak azaldu du neurriak batzuk hartzea aztertzen ari direla, halakorik berriz gerta ez dadin; besteak beste, kamerak erabiltzea, eta kolonbofilo eta meteorologoak jartzea lasterketak zeharkatzen dituen probintzietan.

1936an fusilatutako hamar lagunen gorpuzkiak aurkitu dituzte Baternainen

Hodei Iruretagoiena — Tue, 26 Jul 2022 18:06:22 +0200

Aranzadi zientzia elkarteak 1936an frankistek fusilatutako hamar lagunen gorpuzkiak topatu ditu Baternainen (Zizur, Nafarroa). Estatu kolpearen ondoren, 1936ko uda eta 1937ko urte hasiera bitartean, nafar ugari fusilatu zituzten inguru hartan. Herritar baten lekukotzari tiraka, hilaren 20an hasi zituzten indusketa lanak, eta Baternaindik Iberora doan bidearen ondoan aurkitu dituzte gorpuzkiak, hiru hobitan, laborantzarako lursail batean. Nafarroako Gobernuak adierazi du Ezkabako kartzelatik eramandako presoak izan daitezkeela, lehen ikerketen arabera. 2017an iritsi zitzaien abisua Nafarroako Memoria Institutura, Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkartearen bidez. Baternaingo herritar batek eman zuen lekukotza, amak kontatu ziona gogoan: «Hamar edo hamabi lagun hil zituzten zelai hartan. Hantxe lurperatu zituzten, eta, luzaz, hondoratuta ikusten zen ingurua». Duela bost urte egindako indusketetan ez zuten ezer aurkitu, baina, bidearen beste aldean begiratzean, gorpuzkiak topatu dituzte. Gorpuetako batek eskuak lotuta zituen metalezko eskuburdinekin. DNA probak egingo dituzte orain, gorpuzkiak norenak diren argitzeko.

Gorpuetako batek eskuak lotuta zituen. Nafarroako Gobernua.

Nafarroako Gobernuak Aranzadi zientzia elkartearekin duen hitzarmenaren bidez, beste bi lekutan ere aurkitu dituzte gorpuzkiak aurten: Antsoainen eta Berriozarren. Pertsona batenak atzeman zituzten Antsoainen, eta 23renak Berriozarren. Azken horiek ere Ezkabako espetxeko presoenak zirela azaldu zuten. 2016tik, frankismoak hildako 154 lagunen gorpuzkiak atera dituzte lurpetik.

Gregorio Larrañaga 'Mañukorta' bertsolaria hil da

Hodei Iruretagoiena — Mon, 25 Jul 2022 15:38:33 +0200

Gregorio LarraÃ±aga Mandiola bertsolaria hil da gaur (1943, Markina-Xemein, Bizkaia). MaÃ±ukorta ezizenez ezagunagoa, izen bereko baserrian jaio zen, Markinako Larruskain auzoan. Gaur zendu da, 78 urte zituela. Batik bat 1980ko hamarkadaren amaieran eta 1990ekoaren hasieran, bertsogintzaren gailurrean aritu zen. Urte haietan plazarik gehien egiten zuten bertsolarien artean ibili zen MaÃ±ukorta. Hil beila bihar jarriko dute, 16:00etatik 17:30era, Berriatuako Gardotza poligonoan. Hileta elizkizuna, berriz, 18:00etan izango da, Larruskaingo elizan. Nekazari eta fabrikako langile egin izan du lan. Soldaduska amaitu orduko, Ameriketara joan zen osabarekin, artzain, eta sei urte eman zituen han, 1967tik aurrera. Amaren aldeko familiagandik jaso zuen bertsozaletasuna, eta 1960ko hamarkadan hasi zen jendaurrean kantari; urte hartan egin zuen lehenengo plaza, Markinan, besteak beste Abel Muniategirekin. 1989ko Txapelketa Nagusian finalaren atarian geratu zen. Orixe eta Xenpelar sariak ere irabazitakoa da. Konplexutasun handirik gabeko bertsokera zerabilen, baina maiz lortzen zuen entzulea piztea, besteak beste, gorputz imintzioak eta antzezpenerako zuen gaitasuna baliatuz. Bertsolaritzatik harago ere ezagun egin zen azken urteetan. 2014an Xabier Amurizak haren inguruan ateratako liburuaren izenburua, horren erakusle: MaÃ±ukorta bertsonajea. Duela urtebete, omenaldi beroa egin zioten Markina-Xemeingo Bertso Eskolako kideek.

Aberri Eguneko ospakizun eta mobilizazioak egin dituzte Galizian

Hodei Iruretagoiena — Mon, 25 Jul 2022 15:21:01 +0200

Ekitaldi ugari egingo dituzte gaur Galizian Aberri Egunaren harira. Urtero bezala, manifestazioa egin dute Santiagon, 12:00etan, BNG alderdiak antolatuta, Etorkizuna irabazi lelopean. Ana Ponton eledunak hartu du hitza mobilizazioaren amaieran, eta nabarmendu du «aurpegi asko» dituela egungo krisiak: soziala, ekonomikoa eta ingurugiroari lotutakoa. «Klima larrialdia benetako arazo bat da, eta mehatxu bat planetaren etorkizunarentzat». Ordea, Pontonek salatu du «trantsizio ekologikoa itxurakeria» baino ez dela Espainiako Estatuarentzat eta EBrentzat. Era berean, Pontonek ziurtatu du datozen udal bozetan «aurrera egiteko aukera paregabea» duela BNGk: «Erabakimenez aurkeztuko gara hiritarren aurrean, gehiengo sozialaren bizitzak hobetzeko proiektu batekin». Atzo, Galiza Nova BNGren gazteriek antolatutako ekitaldian Pontonek adierazi zuen gazteriak izan behar duela «benetako aldaketaren bultzatzaile; batez ere, gazteentzako etorkizuna izango duen Galizia bat eraikitzeko». Galiziako Aberri Egunaren bezperan, Rosalia de Castro eta Daniel Castelao idazleak omendu zituen Galiza Novak atzo, eta «egunez egun dagozkigun eskubideen alde borrokatzeko sinbolo eta eredu» direla aldarrikatu zuen. Brrehun bat lagun bildu zituzten ekitaldian; tartean, Euskal Herritik joandako ordezkari batzuk.

Castelao eta #Rosalia ekarri dute XXI. mendera @galizanova eta @obloque-ko lagunek.
"Nahiago zuhaitzez betetako Herria, urrez betetako estatua baino"

Etorkizuna borrokatzen duten emakume-gizonen artean; askatasuna arduraz eta erantzukizunez betetzen dutenen artean, beti etxean! pic.twitter.com/Dj4NUFFCr9 - (S)iria (@IriaEpaltza) July 24, 2022

Gainera, Mocidade pola Independencia ekinbideak ere manifestazioa egin zuen atzo, Galiziako gazteria erasora lelopean. Krisiak ekarritako testuinguruan, gazteen arazo nagusiak salatu eta Galiziako Errepublika aldarrikatu nahi izan zuten ehunka gaztek. Gaur, EH Bilduk Aberri Egun «zoriontsua» opatu nahi izan die «Galizian eta handik kanpo herrien burujabetzaren alde» egiten duten herritarrei. Ekitaldi gehiago BNGk antolatutakoa ez da izango mobilizazio bakarra. 13:00ean, Independentzia eta sozialismoa lelotzat hartuta, manifestazioa egingo dute Agora Galiza-Unidade Popular eta Causa Galiza taldeek eta Galiziako Errepublikaren aldeko Alderdi Komunistak. Arratsaldean, bestalde, mahai inguru bat ere egingo dute hainbat alderditako ordezkariek, Herrien Europari begira izenburu hartuta. Ana Miranda (BNG), Nestro Rego (BNG), Sara Bailac (ERC), Mertxe Aizpurua (EH Bildu), Amadeu Mezquida (Mes-Compromis) eta Miquel Rossello (Mes per Mallorca) arituko dira solasean.

Caparrosoko errotatik egin zion ihes heriotzari Isidro Sarasatek

Hodei Iruretagoiena — Fri, 22 Jul 2022 15:45:45 +0200

1936ko estatu kolpearen ondoren, beste hainbat lekutan bezala, «gorrien» aurkako sorgin ehiza hasi zuten IruÃ±ean ere: atxiloketak, espetxeratzeak, epaiketarik gabeko fusilatzeak... Isidro Sarasate Union Navarra futbol taldearen sortzaileetakoa eta CNTko militantea zen garai hartan, eta Caparrosoko errotako tximinian ezkutatzea erabaki zuen, faxistei izkin egin eta bizia salbatzeko. Egunotan da estatu kolpearen urteurrena, eta Osasuna Memoria taldeak ikertu, berreskuratu eta ekarri du gogora Sarasateren historia, haren iloba Andoni Sarasateren oroitzapenen hariari jarraituta.

Caparrosoko errota, 1945ean. Osasuna Memoria.

1906ko maiatzaren 15ean jaio zen Isidro Sarasate, Artozkin (Nafarroa). Hamabi urte baino ez zituela, aita hil eta landa eremuan ezin bizia aurrera atera eta, IruÃ±era aldatu zen haren familia. Caparrosoko errotako tximinia lau urtez soilik egon zen martxan, 1892-1895 artean, eta El Irati konpainiak erosi zuen ondoren. Konpainia harentzat lan egiten zutenez, bertan jarri ziren bizitzen Isidroren ama, Josefa Arraiza Garaioa, eta hiru anai-arrebak. Gazte mugitua zen Isidro; beste hainbaten artean, Union Navarra futbol taldearen sorrera sustatu zuen. Talde hark, Osasunarekin batera, Nafarroako Futbol Federazioa sortu zuen ondoren. 1920ko hamarkadan egin ziren herri futbola eta beste hainbat kirol, eta langile klaseak ere garai hartan izan zuen haietarako sarbidea. 1931. urtean, ezkerreko langile talde batek Club Natacion gunea ireki zuen Sarasate familia bizi zen eraikinaren ondoan. Beren kabuz antolatuta, aisialdirako eta kirol ikuskizunez gozatzeko baliatu zuten espazioa. Baita politikoki antolatzeko ere. Asturiasko matxinadaren garaia zen, eta presoz gainezka zegoen Ezkabako kartzela ere. Ondoren etorri ziren 1936ko otsaileko bozak, eta uztaileko altxamendu faxista eta estatu kolpea.

Club Natacion, Caparrosoko errotaren ondoan, IruÃ±ean. Osasuna Memoria.

Sorgin ehiza hasia zuten militarrek, falangistek eta erreketeek. Berriozarren, esaterako, Luis eta Vitorio Esparza anaiak hil zituzten beste hamabi kiderekin batera. CNTren egoitza hartu zuten Tejeria kalean. Uztailaren 20an, estatu kolpearen aurkako lehenengo greba antolatu zuten, eta atxiloketek, sarekadek, espetxeratzeek eta hilketek etenik gabe jarraitu zuten. Galo Vierge CNTko idazkari nagusia irrati bidez greba bertan behera uztera behartu zuten, uztailaren 31n atxilotua izan ondoren.

Caparrosoko errotako tximinia. Osasuna Memoria.

Giro horretan ezkutatu zen Isidoro Sarasate Caparrosoko errotako tximinian. Benigna Sarasate arreba espetxeratu egin zuten anaia non zegoen ez esateagatik. Behin ezkutalekutik aterata, gerra ibili zen faxisten aurka, eta Vernet eta Gurseko errefuxiatu guneetan amaitu zuen porrotaren ondoren. Urte batzuetan nazien menpeko Frantzian bizi izan ondoren itzuli zen erbestetik. 1994an hil zen, 88 urterekin.

Lopez izango da PSOEren eledun Espainiako Kongresuan

Hodei Iruretagoiena — Fri, 22 Jul 2022 00:00:00 +0200

Patxi Lopez izango da larunbatetik aurrera PSOEren bozeramaile nagusia Espainiako Kongresuan. Hector Gomezen lekua hartuko du Eusko Jaurlaritzako lehendakari eta PSEk-EEko idazkari nagusi izandakoak, Lopezek berak sare sozialetan baieztatu duenez. «Ohorea eta erronka erakargarria» izango dela esan du Twitterren: «Elkarrizketa oinarri hartuta, herri honetako klase ertaina eta langile klasea babesteko akordioak lortzeko lan egingo dut».

Larunbatean egingo dute ofizial erabakia, PSOEren zuzendaritzaren bileran. Alderdian aldaketak egiten ari dira kargu garrantzitsuetan, eta prozesu horren barruan dator Lopezen izendapena ere. Kongresuko taldearenarekin batera, alderdiaren zuzendaritzaren eta Senatuko taldearen berregituraketa ere izango dituzte mintzagai larunbateko bilkuran.

Lopez lehian ibili zen Pedro Sanchezekin, PSOEko idazkari nagusi izateko. Sanchezek Espainiako Gobernuko presidentetza hartu zuen ondoren, baina Podemosen eta beste talde batzuen beharrean izaten da parlamentuan gehiengoa izateko; besteak beste, EAJren baiezkoari eta EH Bilduren abstentzioari esker lortu zuen presidentetza. Gehiengo estu horrekin, erabakigarria izango da datorren urtea, Espainiako Gorteetako hauteskundeak izango baitira maiatzeko udal hauteskundeen ondoren.

Idoia Mendia alderdikide eta Eusko Jaurlaritzako lehendakariordeak «arrakasta» opatu nahi izan dio Lopezi, eta nabarmendu du beharra dagoela «Espainia eraldatzen jarraitzeko akordioak» lortzeko.

Cerdan, postu berean

Adriana Lastra PSOEko idazkariorde nagusiaren dimisioaren ondotik etorri da Lopez Espainiako Kongresuko bozeramaile izendatzeko erabakia. Santos Cerdan nafarrarekin gatazka betean zen Lastra. PSOEko Antolakuntza idazkaria da Cerdan, eta, alderdiko zenbait kidek aurkakoa bazioten ere, nafarrak karguan jarraituko duela berretsi zuen atzo alderdiaren zuzendaritzak.

Horrekin batera, beste izendapen bat ere egin dute: Pilar Alegria Hezkuntza ministroa jarriko dute alderdiaren bozeramaile. Felipe Siciliaren lekua hartuko du Alegriak. Sicilia Lastraren konfiantzakoa zen.

Sanu Sherpa, hamalau zortzimilakoak birritan igo dituen lehen alpinista

Hodei Iruretagoiena — Thu, 21 Jul 2022 16:03:51 +0200

Behin ez, bitan igo da Sanu Sherpa (Makalu, Nepal, 1975) 8.000 metrotik gorako munduko hamalau gailurretara. Pakistanen 08:00ak paseak -05:00ak Euskal Herrian- zirela igo du azkena: Gasherbrum II (8.035 metro). Munduko lehen alpinista da halako balentria egiten. Gaurkoa aurtengo bosgarren gailurra zuen Sherpak: aurretik Kanchenjungara, Makalura eta Lhotsera igo da Nepalen, eta Nanga Parbatera Pakistanen. Duela hamasei urte iritsi zen lehenengoz zortzimilako batera, 2006ko udaberrian. Espedizio korear batean laguntzaile aritu zen orduan, Cho Oyun, eta urte hartan bertan igo zuen Shishapangma ere. Geroztik, espedizio askotan hartu du parte, Seven Summit Treks agentziako langile moduan. Orain, Pioneer Adventure taldearekin munduko hamalau zortzimilakoak birritan igotzea lortu arte. Gainera, zazpi aldiz igo da Everestera, munduko gailurrik garaienera. Juanito Oiarzabal mendizale gasteiztarra ere saiatu zen hamalau zortzimilakok birritan igotzen. 2009tik aurrera hasi zen helburu horren bila, baina 2012an osasun arazoak izan zituen Shisha Pangmara igotzen ari zela, eta, saiatu arren, ez zen gailurrera iritsi haren ondoren. Lau tontor geratu zitzaizkion bigarren aldiz igotzeko: Broad Peak, Nanga Parbat, Dhaulagiri eta Shisha Pangma.

Lopez izango da PSOEren bozeramailea Kongresuan

Hodei Iruretagoiena — Thu, 21 Jul 2022 15:05:56 +0200

Patxi Lopez izango da larunbatetik aurrera PSOEren bozeramaile nagusia Espainiako Kongresuan. Hector Gomezen lekua hartuko du Eusko Jaurlaritzako lehendakari ohi eta PSEko idazkari nagusi ohiak, Lopezek berak sare sozialetan baieztatu duenez. «Ohorea eta erronka erakargarria» izango dela adierazi du Lopezek Twitterren: «Elkarrizketa oinarri, lan egingo dut herri honetako klase ertaina eta langile klasea babesteko akordioak lortzeko». Hala, Hector Gomezen lekua hartuko du Lopezek. Larunbatean egingo dute ofizial erabakia, PSOEren zuzendaritzaren bileran. Alderdian aldaketak egiten ari dira kargu garrantzitsuetan, eta prozesu horren barruan dator Lopezen izendapena ere. Kongresuko taldearenarekin batera, alderdiaren zuzendaritzaren eta Senatuko taldearen berregituraketa ere izango dituzte mintzagai larunbateko bilkuran. Lopez lehian ibili zen Pedro Sanchezekin, PSOEko idazkari nagusi izateko. Sanchezek Espainiako Gobernuko presidentetza hartu zuen ondoren, baina Podemosen eta beste talde batzuen beharrean izaten da parlamentuan gehiengoa izateko; besteak beste, EAJren baiezkoari eta EH Bilduren abstentzioari esker lortu zuen presidentetza. Gehiengo estu horrekin, urte erabakigarria izango du datorren urtean, Espainiako Gorteetako hauteskundeak izango baitira maiatzeko udal hauteskundeen ondoren. Idoia Mendia alderdikide eta Eusko Jaurlaritzako lehendakariordeak «arrakasta» opatu nahi izan dio Lopezi, eta nabarmendu du beharra dagoela «Espainia eraldatzen jarraitzeko akordioak» lortzeko. Karguan jarraituko du Cerdanek Adriana Lastra PSOEko idazkariorde nagusiaren dimisioaren ondotik dator Lopez Espainiako Kongresuko bozeramaile izendatzeko erabakia. Santos Cerdan nafarrarekin gatazka betean zen Lastra. PSOEko Antolakuntza idazkaria da Cerdan, eta, alderdiko zenbait kidek aurkakoa bazioten ere, nafarrak karguan jarraituko duela berretsi du gaur alderdiaren zuzendaritzak. Horrekin batera, beste izendapen bat ere egin dute: Pilar Alegria Hezkuntza ministroa jarriko dute alderdiaren bozeramaile. Felipe Siciliaren lekua hartuko du Alegriak. Lastraren konfiantzazko kidea zen Sicilia, eta, hark dimititu ondoren, Alegria jarriko dute alderdiaren bozeramaile.

Hasi da Gazte Topagune Sozialista, «antolakuntzarako deia zabaltzeko elkargunea»

Hodei Iruretagoiena — Thu, 21 Jul 2022 09:59:28 +0200

Ekin diote Gazte Topagune Sozialistari, Durangon (Bizkaia). Igandera bitartean, ekitaldi ugari egingo dituzte GKS Gazte Koordinakunde Sozialistak eta IA Ikasle Abertzaleek antolatutako egitarauaren barruan: hitzaldiak, mahai inguruak, tailerrak, film labur lehiaketa, kirol ikuskizunak, kontzertuak... Harrera eguna izan zen atzokoa, eta, behin dena prest utzita, gaurtik aurrera izango dira ekitaldi gehienak. «Antolakuntzarako deia zabaltzeko elkargune» bihurtu nahi dute Durango lau egunotan, «hausnarketa politikorako eta komunitate politikoa indartzeko». Hala, «komunismoaren gaurkotasunaz nahiz gazteok modu independentean antolatzeak duen garrantziaz eztabaidatzeko» baliatu nahi dute elkargune hori. Hitzaldietan, besteak beste, literaturaz eta politikaz arituko dira Belen Gopeguirekin, eta «borroka ideologikoa eta kulturala» ere izango dituzte mintzagai. Mugimendu Sozialistak nazioartean duen egoera ere aztertuko dute, Internazionalismoaren tesiak eta haustura politikoak izenburupean. Tailerren artean, berriz, antzerki eta zinema tailerrak, eta juridikoa eta mekanikoa ere egingo dituzte. Larunbatean izango da ekitaldi politiko nagusia, 18:00etan, eta kontzertuak ondoren. Topagune osorako sarrerez gain, egunez egunekoak ere eskura egongo dira Durangon bertan. Horra egitaraua osorik:

Heltzear da #TPGNSozialista!

Hemen duzue egitaraua eguneratuta, hainbat ohar eta guneen mapa. Durangon ikusiko dugu elkar!

ð;ÂÂÂ;Â;ÂÂÂÂÃ'Â¾ÂÂÂÂÂÂÂÂÃ'Â´ÂÂÂÂÂÂÂÂÃ'Â¾ï¸;ÂÂÂ;Â;ÂÂÂÂÃ'Â https://t.co/KNGapmB2Lf pic.twitter.com/4nLHye5Ts9 - Gazte Koordinadora Sozialista (@GKSozialista) July 18, 2022

Besteak beste, J Martina taldea arituko da oholtza gainean larunbatean. Hark egin du Gazte Topagune Sozialistako abestia:

Gaurko egunez erori zen Amaiur, duela 500 urte

Hodei Iruretagoiena — Tue, 19 Jul 2022 11:17:40 +0200

Gaurko egunez erori zen Amaiur, Nafarroako erresumaren konkistaren azkenetako erresistentzia Nafarroa Garaian. Jaime Velaz Medrano kapitainaren agindupean eutsi zioten ehun nafarrek gazteluaren barruan, astebete inguruz, Espainiako erregeordeak zuzendu 5.000 soldaduko armadaren bonbardaketen eta erasoen azpian. Azkenean, 1522ko uztailaren 19an amaitu zen Amaiurko gazteluaren setioa. Ikusi gehiago: 'Azken ekitaldiko' gutunak Donibane Garazikoarekin eta Orreagaren inguruetako PeÃ±on gazteluarekin batera, Amaiurkoak garrantzi estrategikoa zuen, Pirinioak zeharkatzeko bidea kontrolatzen zuelako. 1513ko apirilean bereganatu zuten espainiarrek, eta ondorengo urteetan Erdi Aroko egitura berregin zuten, menderaezin bihurtzeko asmoz. 1521eko irailaren amaieran, ordea, Nafarroako tropek bereganatu zuten berriz, Frantziaren laguntzaz, Bonnivet jenerala buru zutela. Egun bakarrean hartu zuten gaztelua, eta Jaime Velaz Medrano egin zuten hango buru. Ikusi gehiago: Protagonistak Nafarroako erresumari eusteko azken saiakeretakoa izan zen hura, baina, astebeteko setioaren ondoren, uztailaren 19an bereganatu zuen Espainiako armadak, gaur 500 urte. Abuztuaren 11n, berriz, suntsitu egin zuten gaztelua, Karlos V.a enperadorearen aginduz. Horrela, Nafarroa Garaia espainiarren esku geratu zen, eta Nafarroa Beherearekin zer gertatuko, haren inguruan jarraitu zuen gerrak beste bost urtez. Ikusi gehiago: Amaiurko batailaren historia: erresistentziaren ikurra Amaiurko gazteluaren inguruan gertatutakoaren eragina ez zen hura suntsitzean amaitu, ordea. Setioaren historia mito, ikur eta kondaira bilakatu da azken bi mendeetan. Horren adibide dira mendeurrenaren bueltan egin diren dinamika eta ekitaldiak. Nafarroa Berriz Altxa taldeak, esaterako, «iragana eta etorkizuna lotzeko» saiakera egin zuen, «burujabetzaren aldarrikapena eztabaidaren erdigunean» jartzeko. Joan den larunbatean, berriz, ekitaldi bat egin zuten Gaztelu elkarteak, Aranzadik eta Amaiurko herriak. Instituzioetako ordezkari ugari izan ziren; besteak beste, Jose Mari Aierdi Nafarroako Gobernuko lehendakariorde bigarrena; Ramiro Gonzalez, Unai Rementeria eta Markel Olano, Araba, Bizkai eta Gipuzkoako ahaldun nagusiak; Nafarroako Parlamentuko eta Eusko Legebiltzarreko presidente Unai Hualde eta Bakartxo Tejeria. Oroimena» eta «burujabetza nahia» irudikatu nahi izan zituzten. Joan den astean, erreportaje sorta argitaratu zuen BERRIAk mendeurrenaren harira. Ikusi gehiago: 'Amaiurko batailak 500 urte' erreportaje sorta