Bilaketa: Bosniak

 

BOSNIA ETA HERZEGOVINA

BOSNIA ETA HERZEGOVINA

Bosnia eta Herzegovinako Federazioa
Herritar izena: bosniar, herzegovinar.
Eremua: 51.129 km2.
Hiriburua: Sarajevo (sarajevoar).
Hiri nagusiak: Banja Luka, Zenica, Tuzla, Mostar, Bihac, Kakanj, Brcko, Bijeljina, Bugojno.
Dirua: marko aleman bihurgarri.
Hizkuntzak: bosniera, kroaziera, serbiera (ofiziala; hizkuntza bakarra da, baina hiru izen horiek hartzen ditu serbokroazierak Bosnia eta Herzegovinan).
Biztanleak: 3,7 milioi (NBE, 2012). Bosniak (%48, hegoaldeko eslaviar musulmanei deitzen zaie), serbiar (%37,1), kroaziar (%14,3), beste (%0,6).
Erlijioak: musulman (%40), ortodoxo (%31), katoliko (%15), beste (%14).
Jakingarriak: Bosnia eta Herzegovina da estatu honen izen ofiziala, baina Bosnia ere erabil liteke, besterik gabe. Daytongo Akordioari jarraikiz (1995-12-14), bi entitate konfederatutan banatu zuten: Bosnia eta Herzegovinako Federazioan (Federazio Kroaziar-Musulmana ere deitzen diote, eta lurraldearen %51 inguru hartzen du) eta Bosniako Serbiar Errepublikan (lurraldearen %49 inguru hartzen du, eta herrialdeko biztanleen %40 inguru; ingelesez, Republic of Srpska).
 

ESLOVENIA

ESLOVENIA

Esloveniako Errepublika
Herritar izena: esloveniar.
Eremua: 20.273 km2.
Hiriburua: Ljubljana (ljubljanar).
Hiri nagusiak: Maribor, Celje, Kranj, Velenje, Nova Gorica, Novo Mesto, Izola, Koper.
Dirua: euro.
Hizkuntzak: esloveniera (ofiziala, %91,1), serbokroaziera (%4,5), beste (%4,4; italiera eta hungariera ere ofizialak dira gutxiengo horiek babesten dituzten lurraldeetan).
Biztanleak: 2 milioi (NBE, 2012). Esloveniar (%83,1), serbiar (%2), kroaziar (%1,8), bosniak (%1,1), beste (%12; hungariar, italiar...).
Erlijioak: katoliko (%57,8), musulman (%2,4), ortodoxo (%2,3), bestelako kristau (%0,9), sinesgabe (%10,1), afiliaziorik gabe (%3,5), beste (%23).
Transkripzioak: alfabeto latinoa erabiltzen dute.

erdarazeuskaraz
Alta Carniola / Haute-Carniole / Upper CarniolaKarniola Garaia, -a
Baja Carniola / Basse-Carniole / Lower CarniolaKarniola Beherea, -a
Baja Estiria / Basse-Styrie / Lower StyriaEstiria Beherea, -a
Carantania / CarantanieKarantania
Carintia / Carinthie / Slovene CarinthiaEsloveniar Karintia
Carniola Blanca / Carniole-Blanche / White CarniolaKarniola Zuria, -a
Carniola Interior / Carniole-Intériure / Inner CarniolaBarne Karniola
 

KOSOVO

KOSOVO

Kosovoko Errepublika
Herritar izena: kosovar.
Eremua: 10.887 km2.
Hiriburua: Pristina (pristinar).
Hiri nagusiak: Istog, Peja, Decani, Gjakova, Rahaveci, Prizren, Urosevac, Vucitrn, Kovovska Mitrovica.
Dirua: euro.
Hizkuntzak: albaniera eta serbiera dira ofizialak.
Biztanleak: 1,8-2,4 milioi. Albaniar (%88), serbiar (%7), bosniak (%3), ijito (%2), turkiar (%1).
Erlijioak: albaniarren %90 musulmanak dira, eta %10 katolikoak. Serbiarrak ortodoxoak dira, bosniak deituak musulmanak, ijitoak ere bai gehienak, eta berdin turkiarrak (sunitak, nagusiki).
Jakingarriak: Independentzia aldarrikatu zuen 2008ko otsailaren 17an, eta Serbiatik bereizi.

erdarazeuskaraz
Metohija / MétochieMetohia
 

KROAZIA

KROAZIA

Kroaziako Errepublika
Herritar izena: kroaziar.
Eremua: 56.542 km2.
Hiriburua: Zagreb (zagrebar).
Hiri nagusiak: Split, Rijeka, Osijek, Zadar, Pula, Slavonski Brod, Varazdin, Sibenik, Dubrovnik, Karlovac, Sisak.
Dirua: kuna.
Hizkuntzak: kroaziera (serbokroazierak estatu honetan duen izen ofiziala; %96,1), serbiera (%1), beste (%2,9; italiera, hungariera, txekiera, eslovakiera, alemana).
Biztanleak: 4,4 milioi (NBE, 2012). Kroaziar (%89,6), serbiar (%4,5), musulman eslaviar edo bosniak (%0,5), hungariar (%0,4), esloveniar (%0,3), txekiar (%0,2), ijito (%0,2), albaniar (%0,1), montenegroar (%0,1) eta beste (%4,1).
Erlijioak: katoliko (%87,8), ortodoxo (%4,4), musulman (%1,3), protestante (%0,3), sinesgabe (%5,2), beste (%1).

erdarazeuskaraz
Dalmacia / Dalmatie / DalmatiaDalmazia
Istra / IstrieIstria
Slavonija / Slavonie / Slavonia Eslavonia
 

MAZEDONIA, IPAR MAZEDONIA

MAZEDONIA, IPAR MAZEDONIA

Ipar Mazedoniako Errepublika
Herritar izena: mazedoniar.
Eremua: 25.333 km2.
Hiriburua: Skopje (skopjetar).
Hiri nagusiak: Kumanovo, Bitola, Prilep, Tetovo, Veles, Ohrid, Gostivar, Stip, Strumica.
Dirua: dinar mazedoniar.
Hizkuntzak: mazedoniera (ofiziala; %66,5), albaniera (%25,1), turkiera (%3,5), erromani (zingaro, %1,9), serbiera (%1,2), beste (%1,8; aromaniera edo vlach, greko...). Gutxiengo etnikoren bateko kideak biztanleen %20 baino gehiago diren udalerrietan, beren hizkuntzak erabilera ofiziala du tokiko erakundeetan.
Biztanleak: 2,1 milioi (NBE, 2012). Mazedoniar (%64,2), albaniar (%25,2), turkiar (%3,9), ijito (%2,7), serbiar (%1,8), beste (%2,2; aromaniar edo vlach, greziar, bosniak, kroaziar, egiptoar, bulgariar...).
Erlijioak: kristau ortodoxo (%32,4), musulman (%16,9), beste eta zehaztugabe (%50,5).
Jakingarriak: gutxiengo albaniarrak beren eskubideen alde matxinatu ziren 2001eko urtarrilean. Urte hartan bertan, bake ituna izenpetu zuten Mazedoniako alderdi eslaviar eta albaniarrek.
Transkripzioak: izen bereziak idazteko, ikus zirilikotik transkribatzeko taula.
 

MONTENEGRO

MONTENEGRO

Montenegro
Herritar izena: montenegroar.
Eremua: 13.812 km2.
Hiriburua: Podgorica (podgoricar).
Hiri nagusiak: Niksic, Bijelo Polje, Berane, Cetinje, Pljevlja, Ulcinj, Tivat, Kotor, Bar.
Dirua: euro.
Hizkuntzak: Montenegroera da ofiziala (serbieraren aldaera baten estandarra). Bosniera, albaniera eta kroaziera ere erabiltzen dira ofizialki.
Biztanleak: 633.000 lagun (NBE, 2012). Montenegroar (%43,16), serbiar (%31,99), bosniak (%7,77; eslaviar musulmanak dira), albaniar (%7,09), kroaziar (%1,1), ijito (%0,4).
Erlijioak: kristau ortodoxo (%74), musulman (%17,7),
Jakingarriak: 1992tik aurrera Jugoslaviako Errepublika Federala izan zena Serbia eta Montenegro bihurtu zen 2003ko otsailaren 4an, harik eta 2006ko maiatzean eginiko erreferendumaren ondorioz Montenegrok independentziarako bidea hartu zuen arte.
 

SERBIA

SERBIA

Serbiako Errepublika
Herritar izena: serbiar.
Eremua: 77.449 km2 (Erdialdeko Serbia: 55.949; Voivodina: 21.500 km2).
Hiriburua: Belgrad (belgradar).
Hiri nagusiak: Erdialdeko Serbia: Kragujevac, Krusevac, Novi Pazar, Jagodina, Nis, Uzice, Zajecar; Voivodina: Novi Sad (hiriburua), Sombor, Pancebo, Kikinda, Backa Palanka.
Dirua: dinar serbiar.
Hizkuntzak: serbiera (ofiziala); errumaniera, ruteniera, eslovakiera, kroaziera eta hungariera (horiek guztiak ofizialak dira Voivodinan). Beste zenbait gutxiengoren mintzairak ere badira Serbian, tartean erromani hizkuntza.
Biztanleak: 9,8 milioi (NBE, 2012). Erdialdeko Serbia: 5,6 m.; Voivodina: 2,3 m. Erdialdeko Serbian eta Voivodinan: serbiar (%82,8), hungariar (%3,9), bosniak (%1,8), ijito (%1,44).
Erlijioak: Bai Erdialdeko Serbian eta bai Voivodinan, serbiar ortodoxoak dira nagusi.
Jakingarriak: 1992tik aurrera Jugoslaviako Errepublika Federala izan zena Serbia eta Montenegro bihurtu zen 2003ko otsailaren 4an, harik eta 2006ko maiatzean eginiko erreferendumaren ondorioz Montenegrok independentziarako bidea hartu zuen arte. Serbiak hiru egitura administratibo izan ditu 2008 arte: Erdialdeko Serbia esaten dioten eskualdea, batetik, eta bi eskualde autonomo, bestetik: Voivodina iparraldean, eta Kosovo eta Metohia hegoaldean. 2008ko otsailaren 17an, Kosovok independentzia aldarrikatu zuen, eta Serbiatik bereizi. Ikus Voivodina.
Transkripzioak: Serbian bi alfabeto erabiltzen dituzte: zirilikoa eta latinoa. Izen bereziak idazteko, ikus zirilikotik transkribatzeko taula.

erdarazeuskaraz
Puertas de Hierro / Portes de fer / Iron GateBurdinazko Ateak
Syrmie / SyrmiaSirmia
Voïvodine / VojvodinaVoivodina
 

TURKIA

TURKIA

Turkiako Errepublika
Herritar izena: turkiar.
Eremua: 780.580 km2.
Hiriburua: Ankara (ankarar).
Hiri nagusiak: Istanbul, Izmir, Adana, Bursa, Konya, Antalya.
Dirua: lira turkiar.
Hizkuntzak: turkiera (ofiziala), kurduera, arabiera, armeniera, greziera.
Biztanleak: 74,5 milioi (NBE, 2012). Turkiar (%80), kurdu (%15-20), abkhaz, albaniar, arabiar, bosniak edo hegaldeko eslaviar musulman, kaldear, txetxen, txerkes, greziar, armeniar, ijito eta beste zenbait.
Erlijioak: musulman (%99,8, gehienak sunitak), beste (%0,2, gehienak kristau eta juduak).
Jakingarriak: Turkiako hego-ekialdea Kurdistanen parte da. Turkiaren mendeko Kurdistango zenbait hiri: Batman, Bingol, Bitlis, Cizre, Diyarbakir, Elazig, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Hakkari, Mardin, Mus, Siirt, Urfa, Tunceli, Van.
Transkripzioak: alfabeto latinoa erabiltzen dute.

erdarazeuskaraz
Adrianópolis / AndrinopleHadrianopolis
Antioquia / Antioche / AntiochAntiokia (antzinako izena) / Antakya (oraingo izena)
AntitauroAntitaurus (Antitaurus mendiak)
Bosphore / Bosphorus / Istanbul StraitBosforo (Bosforo itsasartea)
BrousseBursa
Capadocia / CappadoceKapadozia
Cilicia / CilicieZilizia
Cuerno de Oro / Corne d'Or / Golden HornUrrezko Adarra
Esmirna / Smyrne / SmyrmaIzmir (antzinako izena, Esmirna)
EstambulIstanbul (antzinako izenak, Konstantinopolis, Bizantzio eta Konstantinopla)
Galipoli / GeliboluGallipoli
Montes Pónticos / chaîne pontique / Pontic MountainsPontoko mendiak
Nicea/NicéeIznik (antzinako izena, Nizea)
TauroTaurus (taurus mendiak)
Trebisonda / Trebizonde / TrabzonTrabzon (antzinako izena, Trebizonda)
Troya / TroieTroia
2013-09-17 17:47:00
>
Jatorrizko hitza, bosnierazkoa, Bošnjak da; ingelesezkoa, Bosniak; frantsesezkoa, Bosniaque; alemanezkoa, Bosniake.

BERRIAn, bosniak hitza erabiltzen dugu herri hori izendatzeko, eta, beraz, pluralean deklinatu behar dugunean, bosniakak idazten dugu:

Bosniakak gehiengoa dira Bosnia eta Herzegovinan.
© Berria.eus - Euskal Editorea SM    •   Martin Ugalde kultur parkea, Andoain 20140
Telefonoa: 943-30 40 30  •   Faxa: 943-59 01 72  •  Posta elektronikoa: [email protected]
webgunearen mapa