Oihal-etxola lerro bat errepide erdian. Alde batean, Euskal Hirigune Elkargoaren egoitza; bestean, etxebizitza turistikoak alokatzen dituen Poplidays enpresarena. Ekintza sinboliko baten bidez, etxebizitza arloan dagoen egoera «larria» salatu nahi izan dute Alda mugimendu herritarreko kideek Urruñan (Lapurdi), mezu argi batekin: berehalako neurriak hartzen ez badira, Ipar Euskal Herriko herritarrak oihal-etxoletan aterpetu beharko dira. Euskal Hirigune Elkargoari dei egin diote turismora bideratutako urte osoko alokatzeak arautzeko. Izenpedura biltze kanpaina bat abiatu dute, instituzioko hautetsiei helarazi nahi dietena, «guk eta gure haurrek Euskal Herrian bizitzeko aukera izan dezagun».
Etxebizitzen alokatzeen datuak eman ditu Cristyk @Alda_EH@berriapic.twitter.com/AhpBYo4exn
— Ekhi Erremundegi (@EkhiErremundegi) July 7, 2021
Izan ere, Alda mugimenduaren kalkuluen arabera, 41.670 etxebizitza daude Ipar Euskal Herriko urte osoko alokatzeen eskaintza pribatuan. Baina, gaur egun, horietarik 6.000 eta 7.000 artean etxebizitza turistiko gisa alokatuak dira, Airbnb, Abritel, Le Bon Coin eta Polidays bezalako enpresen bidez. «Etxebizitza bat bilatzen duten tokiko herritarren eskura jarri daitezkeen hainbeste etxe eta apartamendu gutxiago dira. Etengabe gora doan zenbaki hori ikaragarria da!», adierazi du Ainize Butron Alda-ko bozeramaileak. «Lehen bai lehen urte osoko alokatzeen eskaintza babesteko neurriak hartu behar dira. Deus egiten ez bada, ondoko hiru urteetan, alokairu berritze bakoitzean milaka etxebizitza galtzeko arriskua daukagu».
Airbnb-ren eskaintzak azken hiru urteetan izan duen bilakaera eman dute adibide gisa: 2018an 8.000 etxebizitzaren eskaintza zuen Ipar Euskal Herrian; 2021ean, 13.000 daudela kontatu du Aldak. Plataforma ezberdinetan diren alokatze turistikoak kontuan hartuta, aurten, 20.000 etxebizitza kontatu dituzte. Horietarik gutxi gorabehera heren bat, urte guzian turismorako alokatzen da.
Konpentsazio neurriak
Alda-ko kideek ohartarazi dute Frantziako Estatuko hiri handi batzuetan neurriak hartu dituztela, eta eraginkorrak direla. Bordele, Estrasburgo, Nantes, Lyon eta Paris aipatu dituzte, besteak beste. Neurrien artean, konpentsazioarena dago: etxebizitza turistiko bakoitzaren truke, urte osoan alokatua den etxebizitza bat merkatuan jartzera behartzen dute. Berriki, Lyoneko auzitegi batek 21.000 euroko isuna ordaintzera behartu du konpentsazio araua errespetatu gabe bere apartamendua Airbnb eta Booking plataformen bidez alokatzen zuen jabe bat.
«Euskal hirigune Elkargoari eskatzen diogu neurriak hartzea lehen bai lehen, urte osoan turismorako alokatuak diren etxebizitza kopurua mugatzeko», adierazi du Xebas Cristy Alda-ko bozeramaileak. 2019an araudi bat bozkatu zuten elkargoan, eta etxebizitza iraunkorretik turistikora erabilera aldaketa baimenak emateko irizpideak finkatu zituzten. «Neurri horiek jabe partikularrei inposatu zizkieten. Pertsona moralei, enpresei, hedatzea galdetzen dugu. Eta era berean, konpentsazioa plantan ezartzea eskatzen dugu: etxebizitza bat turismorako alokatu nahi bada urte osoan, beste etxebizitza bat alokatzen eman behar da, urte osoan, hemen bizi den jendearentzat».
