Bizi mugimenduak Euskal Elkargoak joan den larunbatean bozkatu Klima Ituneko partaidetza batzordetik joatea erabaki duela jakinarazi zuen iragan astean. Elkargoak karbono neutraltasunera heltzeko helburuari buruz amore ematea salatu du Bizik, eta gutieneko engaiamendu hori gabe ezin gaindituzko “marra gorria” gainditu dela dio.
2018tik parte hartzen zuen Bizik Elkargoko partaidetza batzordean. Bilkura franko egin ditu bai hautetsiekin bai zerbitzu teknikariekin. Energia ekoizpenen atalean aitzinamenduak bazirela zioen iaz, Elkargoak helburutzat hartu baitzuen 2050eko energia positiboko lurralde bilakatzea; hots, %100ean energia berriztagarriekin ibiliko litzatekeen lurraldea izatea. “Gure proposamenen ondotik, itunaren dokumentua moldatu zuten; entzunak izan ginen, eta kontent ginen”, adierazi du Anthony Lubranok, Bizirentzat partaidetza batzordean aritu denak.
Karbono neutraltasunaren auzian, haatik, Elkargoak ez ditu segitu mugimenduaren eskaerak: Ipar Euskal Herriak, 2050ean, hedatzen dituen karbono emisioak osoki berriz irensteko gaitasuna izatea. “Idatzi genion Martine Bisautari ituna osatu arte segituko genuela lanean gauzen aitzinarazteko, baina ez genuela onartuko karbono neutraltasunaren marra gorria gainditzea”.
Hautetsiek ebiakoitzean bozkatu itunean ez da agertzen karbonoa osoki irensteko gaitasunarena. Alta, Ipar Euskal Herriak beste lurralde batzuk baino karbono irensteko gaitasun aise handiagoa lukeela dio Lubranok: “Oihanez eta pentzez aberatsa den lurraldea dugu, eta, karbono irensteko gaitasuna, batez bestekoa baino goragoa”. Jakinik zabaltzen duen karbono kantitatearen kalkuluetan Elkargoak ez dituela kontuan hartu inportazioak eragin emisioak, hots, kanpotik sarrarazten diren produktu guzien karbono ekoizpena.
Horrez gain, Elkargoak bozkatu Tokiko Hirigintza programak ez du afera hobetuko, Biziren ustez. Bigarren egoitzei uzten zaien leku handiak, sozialki dituen ondorioez gain, debaldetan jan lur funtsen desagertzea emendatzen du. Karbono heina goititzen duela esplikatu du Lubranok: “Artifizializatzen delarik, alde batetik karbono atxikitzeko eremua desagertzen da, eta, bestetik, urteetan atxikia zen karbonoa berriz libratzen da airera”.
Seinalea hautetsiei
“Egia da ez dugula helburutzat hartu artfizializazio oro gelditzea, baina gauzak ez dira hetsiak. Bizi den gauza bat da ituna; hobetuko dugu”. Horrela erantzun dio Martine Bisauta Elkargoko lehendakariorde eta Klima Itunaren bultzatzaileak Biziri, Mediabask kazetan.
Bizikoaren arabera, elkargo batek bere heinean anitz egin dezake berotegi efektua ttipitzeko. “Berotegi gasen %15 tokiko erakundeen hautuen meneko dira zuzenki. Eta zeharka, %50eraino, hala nola zer eremutan eraikitzen duzun, nola, zer ezarriz ondoan”. Damurik, garraioan, etxegintzan, hirigintzan oraino hartuak diren erabakiak ez doaz maiz bide onetik, Lubranoren ustez: “Zendako jendeak segitzen du autoa erabiltzen? Ez baita antolaketarik; etxe multzoak egiten dituztelako zerbitzurik gabe ondoan. Garraioa berotegi efektuaren lehen eragilea da Lapurdi itsasaldean, eta bigarrena Elkargoan. Erantzukizun politiko handia da”.
“Damu dut Bizi atera baita”, erran du Bisautak; “interesgarriagoa izanen zen barnean egotea kitzikatzeko, lagun gaitzan hobeki eta gehiago egiten”. Bizik errana du funtsezko aldaketarik ikusten badute itzuliko direla. “Seinale bat igorri dugu”, dio Lubranok; “hautetsi batzuek diote itun hori ausartegia dela; alta, finkatu behar lukeen gutienekoa ere ez du finkatzen. Horren seinalatzeko joan gara”.