Gipuzkoan ez dituzte aurreikusitako beste bi konpostatze plantak egingo

Gipuzkoako Hondakinen Partzuergoak lotuta dauka Zubietako errauste planta eraikitzeko finantzaketa. Baina horren truke hainbat konpromiso hartu ditu proiektua finantzatuko duten erakundeekin eta bankuekin. Horien artean bi dira esanguratsuenak: ez dituela erakundearen estatutuak aldatuko eta, errausteplanta errentagarria ez bada, neurriak hartuko dituela; besteren artean, tarifak igotzea. Greenpeaceko iturriek BERRIAri adierazi diote onartezinak direla konpromiso horiek. Gainera, salatu dute aurreikusita zeuden hainbat azpiegitura ez direla eraikiko, adibidez, bi konpostatze plantak. Egingo duten bakarra da Lapatxekoa (Azpeitia, Gipuzkoa) handitzea eta egokitzea. Errauste plantak, gainera, aurreikusi baino gaitasun handiagoa izango du: urtean 318.500 tona erretzeko ahalmena izango du. Hasiera batean 260.000 tona erretzeko modua izango zuela zioten.BERRIA

1. Finantzaketa

Gipuzkoako Hondakinen Partzuergoak EIB Europako Inbertsio Bankuarekin sinatutako akordioaren arabera, proiektu osoak ia 500 milioi euroko kostua izango du: 477.926.377 euro, hain zuzen. Kopuru horretan ez da BEZ zerga sartzen. Herrialde bakoitzean desberdina denez,EIBrekin sinatutako akordioetan ez da zehazten kopuru hori. EIBk egindako aurreikuspenaren arabera, obren kostua 394.500.000 eurokoa da. Hala, Greenpeaceko iturriek salatu dute proiektua kontrolatu eta ikuskatzen duten enpresei ordaintzeko izango dela gainontzeko dirua. Proiektuaren berezko kostua, gainera, hasieran aurreikusi baino dezente handiagoa da. Eusko Jaurlaritzak proiektuari ingurumen baimen bateratua eman zionean jakitera eman zenez kostua 320 milioi eurokoa zen. Horietatik 260 milioi errauste planta eraikitzeko ziren.

Orain dela egun batzuk jakinarazi zuten Europako Inbertsio Bankuak, Gipuzkoako Foru Aldundiak, Caixak eta Banestok finantzatuko dutela proiektua. Europako Inbertsio Bankuak 195 milioi euro mailegatuko ditu; Caixak eta Banestok, 68 miloi euro;eta Gipuzkoako Foru Aldundiak 125 milioi euro jarriko ditu. Zorra 21 urtean kitatu beharkoda. Finantzaketa horren truke, Gipuzkoako Hondakinen Partzuergoak hainbat konpromiso eta betebehar hartu ditu mailegu emaileen aurrean.

Baldintza horietako bat da partzuergoaren estatutuak ez aldatzea, baldin eta proiektuaren finantzatzaileek aldez aurretik baimentzen edo eskatzen ez badute. Gipuzkoako hainbat udalek maiz salatu dute egungo estatutuekin udalen autonomia erabat mugatzen dela, eta horrekin errauste plantaren finantzaketa blindatu nahi dutela. Izan ere, estatutu horien arabera, 30 urtez udalek ezingo dute partzuergotik irten.

Horrekin batera, zaborren tarifei lotuta dago beste konpromiso esanguratsu bat. Errauste plantak ez badu zorra— kapitala eta interesak— ordaintzeko adinako errentagarritasunik,edo ez badu zerbitzuaren kostua betetzen, neurriak hartu beharko ditu partzuergoak. Neurri horien artean dago tarifak igotzea. Errauste plantaren errentagarritasuna udalek hara eramaten duten zaborraren araberakoa izango da, baita plantatik lortzen duten energiaren arabera ere.

Bestalde, partzuergoak konpromisoa hartzen du mankomunitateek bete egingo dituztela akordioan jasotzen diren betebeharrak, eta mankomunitateekhorretara behartuko dituztela udalak; besteren artean, behartuta egongo dira zaborra azpiegitura horietara eramatera.

2. Zabor kopurua

Hasierako proiektuan, Zubietan jarriko duten plantak bi errauste linea izango zituela jasotzen zen. Orain ere hala da, baina beste bat ere jartzeko aukera jasotzen da.

Kontuan izan behar da, adibidez, Gipuzkoan 426.269 tona hondakin sortu zirela 2009an. Partzuergoaren helburua hondakinen %55 birziklatzea dela aintzat hartuta, %45 erre beharko litzateke gehienez, hau da, 192.821 tona. Zubietako plantak, haatik, askoz gaitasun handiagoa izango du,315.800 tona zabor erretzeko modua izango baitu.

3. Azpiegiturak

Hasierakoarekin alderatutaproiektuak aldaketa handiak dituela salatu dute Greenpeaceko iturriek. Izan ere, hasiera batean, errauste plantarekin batera, tratamendu mekaniko-biologikorako planta bat, zepak tratatzeko planta bat, hiru konpostatze planta, biometanizazo planta bat eta ingurumenaren interpretaziorako zentro bat eraikitzea zegoen aurreikusita.

Baina Greenpeaceko iturriek adierazi dute konpostatze plantak ez direla eraikiko, ezta interpretazio zentroa ere. Gainera, biometanizazio plantari dagokionez, eraikitzeko aukera baino ez da jasotzen. Talde ekologistako iturriek jakitera eman dutenez, egingo duten bakarra Lapatx handitzea da. Baina gogorarazi dute Lapatxekoa proba gisa funtzionatzen ari dela. Gainera, zepak tratatzeko planta lekuz aldatu dute, ezarri asmo zuten lekuan akatsgeologiko bat baitzegoen.