Kataluniako zentroa, estatuan aitzindari

Kataluniako Parlamentuak 2007an onartu zuen, legez, biktimen oroimena berreskuratzeko, omentzeko eta bultzatzeko erakundea sortzea. PSC, ERC eta ICV-EUiAren aldeko botoekin, CIUren abstentzioarekin eta PPC eta Ciutadansen aurkako botoekin aurrera egin zuen lege proiektuak. Kataluniako Generalitateak 2010eko martxoaren 20an inauguratu zuen Memorial Democratic izeneko zentroa, Bartzelonan.

Botere publikoek «oroimen demokratikoa» babeste aldera Espainiako Estatuan sortu den aurreneko instituzioa da. Katalunian 1931tik 1980ra bitartean izandako biktimen «oroimen demokratikoaren» alde politika publikoak sustatzea du helburu zentro horrek. Hala, II. Errepublikako, 1936ko gerrako eta frankismo garaiko biktimak hartzen ditu aintzat, hala nola erbestera joandakoak, eta motibazio politikoak,kontzientziak eta erlijioak eragindakoak. Biktima horien guztien errealitatea ezagutarazi nahi du.

Urteetan Katalunian biktimen aldeko politika publikoen alde lanean aritu diren memoria historikoarekin lotutako elkarteek lagundu dute «oinarri zibiko eta zientifikoa» duen zentroa sortzen. Halaber, haien ekarpena ezinbestekoa izan da Kataluniako gobernuek biktimekiko jorratu dituzten politikak zehazteko orduan, Ignasi Cerda Memorial Democraticeko programazio arduradunak BERRIAri adierazi dioenez.

2002. urtea mugarria izan zen Katalunian, memoria demokratikoaren aldeko politika publikoei dagokienez. Orduan, frankismoaren preso ohien elkarteak Bartzelonako Liceu antzokian egindako ekitaldian Memorial Democratic erakundea sortzeko eskatu zuen. Ordutik, zentroaren jarduera estuki lotuta dago errepresioaren biktimen elkarteen dinamikei.

Besteak beste, errepresaliatutako pertsonak artatzeko unitatea martxan jarri du zentroak. 1936ko gerraren eta diktadura frankistaren biktimei eta haien senideei arreta eskaintzea du helburu, hainbat zerbitzuren bitartez. Batetik, desagertutako pertsonen inguruko ikerketak abiatzen dituzte, eta 1936ko gerraren eta diktaduran desagertutako pertsonen errolda osatzen dute. Bestetik, biktima horiei aholkularitza juridikoa eskaintzen zaie, tartean, kalte ordainak jasotzeko tramitazioa kudeatuta.