Igandeko lana
Turismo joera handiko eremuetan —600 daude, horietako batzuk Ipar Euskal Herrian—, jaiegun guztietan ireki daitezke saltokiak; besteetan, ez. Eremu turistikoak ugaritu nahi ditu Macronek, eta, asteburuan Londresera erosketak egitera joaten omen diren turista txinatarrak buruan dituela, nazioarteko turismo guneak sortu, haietan gauerdira arte irekitzeko aukera emanez. Besteak beste, aurre egin nahi diote Parisko udal sozialistak Eliseoko Zelaien inguruko edota Haussmann etorbideko saltokiak irekitzeko duen uzkurtasunari. Dena den, Mont Saint Michel eta beste gune batzuk ere izendatu nahi ditu nazioarteko turismo eremu. Gainerako guneetan, urtean bost jaiegunetan irekitzeko baimena dute dendek herriko etxearen baimenarekin. Hamabira igo nahi du kopurua, baina badirudi Macron prest egon daitekeela kopurua negoziatzeko legebiltzarreko eztabaidan. Lege proiektuak dio «borondatezkoa» izango dela igandean lan egitea eta konpentsazioak beharko direla. Sindikatuek salatu dute sarri langileek ez dutela aukerarik ezetz esateko. Konpentsazioen gaineko negoziazioak eragile sozialen esku utzi nahi ditu Macronek; ez ditu legez arautuko. Hiru urte emango dizkie akordioa egiteko. Estatu Kontseiluak berak ere kritikatu du hori. Esan du ez dela ohikoa akordio kolektibo baten esku uztea «lan eskubidearen oinarrizko printzipioak finkatzen dituen lege baten aplikazio eredua». Macronek nahiko luke enpresa txikiak ez egotea derrigortuta soldata konpentsazioak ematera. Tren geltoki handietako saltokiei ere eragingo die erreformak, eta hogei igandetan irekitzeko aukera izango dute. Astearterako mobilizazioak antolatu dituzte sektoreko sindikatuek.
Araututako lanbideak
Irmo jarraitzen du Frantziako Gobernuak. Esan du zuzenbide jardueren tarifak merkatu nahi dituela, enpresen kapitala ireki zuzenbidean aritzen diren beste profesional batzuentzat, eta lanbidean hasteko aukera eman gazteei, besteak beste, notarioen bulegoak ugaritzeko aukera emanda. Guztira 13.500 lagun inguru aritzen dira araututako lanbideetan. Lehia oso mugatua dute, eta, gobernuaren iritziz, enpresen jarduera oztopatzen eta garestitzen du horrek. Hasierako testuan, gobernuak notario orori baimendu nahi zion bulegoa nahi zuen tokian jartzea. Orain dio lehiarako batzordeak mugatu ahalko duela aukera hori bi baldintza kontuan hartuta: dauden bulegoen jarraipena arriskuan jartzen bada edo zerbitzua arriskuan jartzen bada. Mapa bat egingo du batzordeak, zehazteko gune bakoitzean zenbat bulego dauden eta aski diren edo ez. 300.000 euro irabazten dituzte notarioek urtean. Halaber, «kalte» egingo zaien profesionalentzat kalte-ordainak ere aurreikusi dira; zerbitzua ematen hasten den lehiakideak ordaindu beharko du. Horrek ez ditu baretu sektoreko ordezkariak, eta atzo lehen aldiz elkarrekin protestara atera ziren notarioak, abokatuak, agente judizialak, administratzaile judizialak, merkataritza auzitegiko idazkariak eta enkantegileak. Salatu zuten milaka lanpostu galduko direla eta zuzenbidea «merkaturatu»egingo dela.
Autobusak
Iaz, 110.000 lagunek soilik erabili zuten autobusa distantzia luzeko bidaietarako. Bost milioiko helburua du gobernuak. «Pobreenek ere erraz bidaiatu ahal izango dute», dio Macronek. Gaur egun, trenetan ez bezala, enpresa pribatu batek ezin du eskaini joan-etorri erregularren zerbitzurik. Baimen sistema konplexua alde batera utzi eta liberalizatu egin nahi da orain autobus bidezko garraioa, baina soilik 200 kilometrotik gorako ibilbidea egiten dutenak eta bi eskualde lotzen dituztenak, arriskuan ez jartzeko eskualdeek finantzatzen dituzten aldirietako trenak, TER deitutakoak.
Gehiegizko pentsioak
Gerand Mestrallet Suez Environnementeko presidenteak eta Didier Lombard France Telecomeko presidente ohiak jasoko dituzten erretiro sari oparoen berri eman ostean sortutako polemika baretu nahi du gobernuak. Mugatu egin nahi ditu, araututa. Finantza ikuskaritzak urtea amaitu aurretik egingo du txosten bat, eta haren gomendioak kontuan hartuta prestatuko du zuzenketa bat. Urtarrilean aurkeztuko du asanblean.
Lan arloko auzitegiak
Proud'homme edo lan arloko auzitegiak erreformatzea aurreikusten du lege proiektuak, «sinpleago eta azkarrago» izateko. Langileen eta enpresen ordezkariak esertzen diren epaitegi horretan, baina, Macron legeak nahi du auzi batzuen konponketa hasieratik epaile profesionalen esku uztea, horrek helegiteak gutxitu eta prozesua bizkortuko duelakoan. Baionako lan auzitegian ordezkaritza duten sindikatuak kexu dira, uste baitute auzi gehiago nagusien aldera lerratuko direla horrela. Gainera, nabarmendu dute Baionakoan lau epaietatik bakarrari dei egiten zaiola; Frantzian, %60 dira.
Akzioen salmenta
Enpresak zailtasunak baditu eta ikusten bada kapitala hedatzea dela aurre egiteko bidea, epaileak aukera izango du akziodunak derrigortzeko akzioak saltzera, «enpleguari eusteko eta enpresa salbatzeko plan sinesgarri bat aurkeztuta». Zailtasunak dituzten enpresa handietan espezializatutako merkataritza arloko epaitegiak ere sortu nahi dira.
Monopolioak
Lehia batzordearen eskumenak gehituko dira. Aukera izango du merkatuan gehiegizko agintea duten saltoki handiak behartzeko euren eremuaren zati bat uztera, hala hornitzaileei prezioen gainean presio gutxiago egiteko. Autobideak kudeatzen dituzten enpresen gaineko kontrola ere zorroztuko du, hamar urteotan %25 handitu baitituzte ordainsariak, inflazioaren oso gainetik. Haserre daude autobideen kudeatzaileak; esan dute irabazien %7 inguru poltsikoratzen dituztela, ez %20tik gora, lehia batzordeak esan bezala.
Pribatizazioak
Enpresa publiko batzuk partzialki edo osorik salduko ditu Vallsen gobernuak, 5.000-10.000 milioi euro artean lortzeko. Horietatik 4.000 milioi zorra txikitzeko jarriko dira. BPGaren %95,6ko zor publikoa du Frantziak, EBko tasa handienetakoa. Zer salduko duten ez du argitu Macronek; EDF argindar konpainia ez dela pribatizatuko esan besterik ez du egin. Baliteke Lyongo eta Niza-Cote d'Azurko aireportuen kudeatzaileak saltzea, oraintsu Tolosakoa saldu baitute.
