Ilargian kantatzea falta zaie

Bertsolariaren molde eta testuinguru desberdinak erakutsi dituzte Bertso Egunean, Donostiako Kurssalean egindako saioan; hamabost bertsolari aritu dira kantuan pilotalekua, gaztetxea eta taberna irudikatuz.

Egoitz Aizpuru gai-jartzailea, Estiballes, Barandiaran, Elortza eta Martin Gaztetxemon maskotaren rolean, atzoko saioan. GARI GARAIALDE / ARGAZKI PRESS.
gorka erostarbe leunda
Donostia
2011ko urtarrilaren 30a
00:00
Entzun
Kameleoiek nola, halaxe egokitzen du bertsolariak bere azala ekosistema desberdinetara. Antzaldatzeko eta testuinguru aski desberdinetara egokitzeko beharra eta gaitasuna izan zituzten akuilu eta hauspo atzo arratsaldez Donostiako Kursaalean aritu ziren 15 bertsolariek. Bertsoaren azal eta aurpegi desberdinek jantzi zuten Bertso Eguna. Bertsolariak oraintxe kantatuko du herriko plazan, oraintxe antzokian edo zineman, tabernan, frontoian edo gaztetxean. «Bakar bakarrik geratzen zaigu ilargian kantatzea» esanez egin zuen agurra Jone Uriak, publiko artetik, eta Julio Sotorekin batera, denon aurrera agertu zenean.

Ilargian kantatzea baino ez zuten falta izan Alaitz Rekondo eta Egoitz Aizpuru gai-jartzaileen aginduetara kantuan aritu ziren bertsolariek. Hamaika egoera eta lekutatik kantatu zuten, aldaketak aldaketa, bizi eta oso joan zen saioan. Kursaaleko areto nagusia frontoi bilakaturik ekin zioten saioari, atzean ezker horma baten irudia zutelarik eta soinuan ere pilotalekuetako oihartzun bereziaren efektua antzeman zitekeelarik. Sakonetik heldu zioten Maialen Lujanbiok eta Amets Arzallusek lehen ariketari, eta bertsolariaren begiradaz nahiz funtzioez hainbat gogoeta bota zituzten lehen ekitaldi horretan. Honako bertso esanguratsu eta intentzioz betea bota zuen, esaterako, egungo txapeldunak, Imanol zenaren Ilun-ikarak doinuan:

Denari hitzezko begirada bat

bertsoak hortantxe zetzan

zauritzen gera, pentsatzen dugu]

ta ez silloiean etzan

gure bertsoak, baina, ez doaz

kontsigna baten defentsan

gure bertsoak joaten dira

entzuleak pentsa dezan

Honako beste honekin errematatu zuen txapeldunordeak, bertsoaz egindako gogoeta partekatua: «Ez du mundua aldatzen baina, ez du begirik bendatzen/ eta agian lagun lezake gure barrua sendatzen/».

Hausnarketarako bertsoek umoreari egin zioten lekua hurrena. Iker Zubeldia eta Beñat Gaztelumendi igoarazi zituen frontoi birtualeko tranpaldora Alaitz Rekondok, eta duela hilabete pasatxo Gabonetako loteriaren sari nagusia irabazi zuten bi lagunen paperean jarri zituen. Gaztelumendi haserretzen hasia da Zubeldiari gehiegi nabari zaiolako saria egokitu zitzaiola. Honela hasi zuen jarduna Gaztelumendik:

Loteriako Gordo bat noizbait

sartu zen gure bizira

eta geroztik jardun naiz zertan

ote zabiltzan begira

kotxearena pasa liteke

ta txaletarena tira

baina Txindoki erosi dezu

ta hori ia gehiegi da

Izan ziren umoretik jo zuten beste saio batzuk ere. Aurtengo irudia kameleoiarena izanik, zera galdetu zion gai jartzaileak Lujanbiori: «Atzeko hauek noiz aldatuko dute kolorez?». Atzean Miren Amuriza, Beñat Gaztelumendi, Amets Arzallus eta Iker Zubeldia zituen. Zera kantatu zion Zubeldiari.

Txindokipeko kamaleoiak

badauka nahiko ezten da

hau da espezie autoktonoa

endemikoa, ze prenda!

berdin Donostin ta berdinBilbon]

berdin Parisa ertenda

berak berea mantentzen du ta

ingurua aldatzen da

Bertsoaren eta gaiaren ingurumaria berera ederki eramaten eta antzaldatzen dakiela erakutsi zuen Zubeldiak erantzunean.

Nik kolorerik ez det aldatzen

ene Maialen maitea

txurie dauket nik aurpegie

bizkarra eta hankea

txurie dauket nere gorputzen

goiko ta beheko partea

ze gogorra den kamaleoia_ta

albinoa izatea!

Pilotaleku ez ezik gaztetxe ere bilakatu zen aldika Kursaaleko aretoa. Ikusle bolondres zenbaiten laguntzarekin, oholtzaren kokapena eta itxura aldatu, atzean gaztetxe baten irudia jarri, eta gaztetxe horretan bertan geratu ziren ikusle modura, garagardo kaxen gainean eserita. Garagardoa edanez egin zuten sarrera, aldiz, gaztetxean kantari aritu zirenek, IgorElortzak, Arkaitz Estiballesek, Aitzol Barandiaranek eta Alaia Martinek. Saioetako batean hiru gizonezkoak gaztetxera beren seme-alaben bila doazenen gurasoen larruan jarri zituen Egoitz Aizpuruk. Alaia Martinek, aldiz, gaztetxe horretako maskota eta superheroiaren papera hartu zuen, gazteen defendatzailearena, hartarako espresuki atonduriko trajea jantzita. Saioak puntu gorena hartu zuen Estiballesek ondorengoa kantatu zuenean kopla doinuan: «Eta nire alaba, hortxe erdian pistan/ umea da, mokuak oindik dindilistan/ eta denen aurrean kuleruak bistan/». Honela erantzun zion Gaztetxemon superheroiak: «Antza zuk ez diozu sexurik baimendu,/ ta gogo guztiak egin behar ditu kendu/ etxean ezin duna hemen egiten du/».

Pilotalekuaz eta gaztetxeaz gain, taberna izan zen atzo bistaratu zen hirugarren bertsolekua. Batean, Jon Maia eta Andoni Egaña grabaturiko bideo batean azaldu ziren, taberna batean kopla kantari, garagardo bana eskutan, eta tabernako nagusi Pepitari laudorioak botatzen. Grabatua izanagatik arratsaldeko saio txalotuenetakoa izan zen. Bertso afari batean baleude bezala kantatu zuten Sustrai Colinak eta Sebastian Lizasok ere, puntuka, eta tabernatan erretzeko debekua gaitzat hartuta.

Banaka kantari aritu zen apurretako bat izan zen Amets Arzallus.Joseba Sarrionandia idazlearen talaiatik kantaturikoek berotu zuten Kursaala goraino bete zuen publikoa. «Duela 25 urte hustu zenuen maleta betetzen ari zara», esan zion gai- jartzaileak. Eta hau kantatu zuen Arzallusek lehen bertsoan:

Iurretako argazki zahar bat

beti dut lagun fijoa

hiru liburu Atxagarenak

ze plazerra ze lujoa

sandalia zahar karztelakoak

bat pipiak jana, joa

berriro ere Euskal Herrirantz

lagun haundi gizajoa

euskal idazle izoztuena

berriz urtzera dijoa

Urtzetik gertu izan zen publikoa arratseko zenbait unetan; saioarekin disfrutatu zuela nabari zitzaion, bertsoaren aldaera anitzekin disfrutatu zuela.
Iruzkinak
Ez dago iruzkinik

Ordenatu
0/500
Interesgarria izango zaizu
Nabarmenduak
Orain, aldi berria dator. Zure aldia. 2025erako 3.000 babesle berri behar ditugu iragana eta geroa orainaldian kontatzeko.