Autoak baztertu eta gero -nahikoa leku bada horretarako-, ibiltzen hasiko gara Ardakotxeko artzain txabolarako bidexka gainean. Kilometro bat inguru egin ondoren, GR10 ibilbideko seinale zuri eta gorriekin topo egingo dugu. Horiek izango ditugu bidelagun zati batean, baina arretaz ibili behar da, ez baitira beti ondo ikusten. Abiatu eta berehalaxe Latsagako bordaren eta bere bordalde zabalaren gainetik igaroko gara (950 m), hasiera horretatik bertatik ikusmen zoragarria gozatuz mendebaldean ageri den Larraineko herrira eta bere inguru zabaletara. Ori mendia ere tente-potente daukagu hego-mendebaldean.
Aitzinera joanda bidexka lauan, Ardakotxeko lepoaren zabalgunera iritsiko gara (1.000 m). Hementxe, baina, gorantz seko hartu beharko dugu -beti ere GR10 seinaleei jarraikita-, artzain txabolarako bidea utziz eta bazkalekuaren goiti. Gora egiten ari garelarik, eskuineko -mendebaldeko- maldaren behealdean, Oladübiko arroila miresteko aukerarik izango dugu. Lautadatxo baten muturrean, oihanbide bat topatuko dugu, eta eskuin alderat hartuta aurrera jarraituko dugu. Une batean, haatik, arretaz ibili beharko dugu, zeren eta, lurbide hori utzita, GR10ak pagadi baten gora eramango gaituen xendari jarraitzen baitio. Horrek, azken batean, Saatseko artzain txabolara eramango gaitu (1.250 m), eta hementxe diogu GR10 ibilbide seinalatuari agur egingo.
Zehazki, Saatseko artzainola gainean igarotzen den bide harriztatura iristean, horretan jarraitzen duten seinale zuri eta gorriak hortxetan utzita, Sarimendiren mendebaldeko mazela belartsuaren gora igoko gara. Zati hori nahikoa aldapatsu da, baina izerdi egitearen saritzat izango dugu Sarimendiko gailurrak (1.484 m) oparituko digun ikusmen zabal eta miresgarria. Luzeegia joko luke gailur horretatik begi-bazka ditugun mendi eta mendixka guztiak izendatzea. Nahikoa da jakitea, Biarno, Nafarroa eta Zuberoako gailur asko eta asko mirestuko dugula bertatik.
BI HERRITAKO MUGAREN HARITIK. Sarimendi gainetik apur bat atzera eginda, Larraine eta Santa Grazi herrietako lurren artean muga egiten duen hegiaren haritik ibiliko gara, erabat iparraldera jota. Ibilbide zati horren helmugari huts egitea ezinezkoa da, iparraldean daukagun Santa Graziko Otsogorrigainako kaskoa habez josita baitago. Ohartuko gara ere, tamalez baina, 4X4 ibilgailuak hegi horretatik bertatik badabiltzala, usoak ehizatzeko lekuetara tiro egileak gehiegi nekatu gabe eramateko...
Zubereraz airekagiak deitzen ditugun tiroleku horiek nahi eta nahi ez bidelagun ditugula, Otsogorrigaina gailurrera iritsiko gara (1.411 m). Telebista eta mota askotako beste errepikagailuek itsustutako gain horretatik behera egingo dugu, betiere hegiaren hariari iparralderantz jarraituz. Ezkerraldean, Santa Graziko Otsogorrigaina gailurrera daraman bidexka topatuko dugu laster, baina horri jarraitu gabe aurrerantz joko dugu norabide berean beti. Lautada belartsu baten gorenean, porlanezko zedarri txiki batekin topo egingo dugu, horrek seinalatzen duelarik Negümendi gaina (1.307). Aski laster ere, Zeinhagia izena duen soilgune batera (1.240 m) iritsiko gara.
Iparraldeari eutsita beti, pagoak eta haritzak nahastuta dauden baso batetik lehenik eta hegi belartsu baten behera eginda gero-ez da beti ibilbidea oso garbia-, erdaraz Hiru kurutzeen lepoa izena duen tokira helduko gara. Bidexka batekin topo egin eta ezkerraldera, mendebalderantz, jarraituko dugu. Bidexkan kilometro eta erdi inguru egin ondoren, bide harriztatu batekin egingo dugu topo. Eskuinerat hartuz eta kilometro bat ibilita, ibilgailuak utzita dauzkagun Ardakotxeko abiagunera helduko gara.
