FARCen azken bahituak, aske

FARC Indar Armatu Iraultzaile Kolonbiarraren esku zeuden azken hamar polizia eta militarrak bart gauerdian ziren aske uztekoak. Operazioa martxan jarri aurretik, Piedad Cordoba Kolonbiako senatari ohiak eta CCP Bakearen Aldeko Kolonbiarrak elkarteko presidenteak adierazi zuen atzera bueltarik ez duen erabakia dela: «Eguraldiak baizik ezin du prozesua oztopatu». Eta, hain justu, euriaren eraginez espero baino bi ordu geroago abiatu zen erreskaterako helikopteroa.

Egun guztian nahasmena izan zen nagusi, eta operazioaren inguruko informazio kontrajarriak zabaldu zituzten. Hasiera batean hamahiru eta hamalau urte bitartean bahituta daramaten sei poliziak eta lau militarrak bi txandatan askatzea zen asmoa: erdiak atzo eta gainontzekoak bihar. Nazioarteko Gurutze Gorriko bi kide, eta CCPko beste bi kide joan ziren helikopteroan bahituen bila: Cordoba bera eta Olga Amparo Diaz Bogotako Emakumearen Etxea elkarteko zuzendaria. «Alde bakarreko bake keinua» izan da FARCena, Cordobaren ustez. Alderdi Liberaleko kideari 2010ean kendu zioten senatari kargua, FARCekin kolaboratzea egotzita, eta bahituak aske uzteko negoziazioetan aritu da. Gerrillaren urratsa bakea hauspotzen duen erabaki politiko bat dela dio, eta gobernuak hala ulertzeko esperantza galdu ez badu ere, ezkor agertu da. «Bahituak non askatuko zituzten iragarri genuenetik ezohiko bonbardaketak egin dituzte inguru horretan. Horrek agerian uzten du bahituak aske uztea ez dutela bakerako ekintza gisa ulertzen», salatu du.

Alde bakarrak egin du urratsa eta ondorengo pausoak gobernuari dagozkiola uste du senatari ohiak. «FARCen borondaterik gabe bahituak ez lirateke aske egongo». Hori horrela bake politikoa eraikitzeko ardura orain Juan Manuel Santos presidentearena dela esan du Cordobak. «Nazkatuta gaude gerrarekin». Presidenteak, berriz, urratsa garrantzitsutzat jo badu ere, esan du ez dela nahikoa. Elkarrizketa politikoa abiarazteko bahituak aske uzteaz gain beste hainbat baldintza ezarri dizkio gobernuak FARCi: eraso guztiak gelditzea, «drogarekin trafikatzeari uztea» eta «haurrak errekrutatzeari lagatzea».

Euskal ordezkaritza

Bakerako Munduko Emakumeak elkarteak Kolonbian egon nahi izan du azken bahituak aske uzten zituzten egunean. Gatazka konpontzen laguntzeko eta egoera bertatik bertara ezagutzeko jo dute bertara Rigoberta Menchu bakearen Nobel saridunak, Mirta Baravalle Argentinako Maiatzaren Plazako Amen ordezkariak eta Socorro Gomes Bakerako Mundu Batzordeko kideak, besteak beste. Amaiurreko diputatu Maite Aristegi ere Kolonbian da Bakerako Munduko Emakumeak taldearekin, eta hark kontatu duenez gatazkaren biktimek itxaropentsu hartu dute berria. «Urrats honek Kolonbia bake bidean jarriko duen eszenatoki batera eramatea da euren nahia».

Gatazkaren bi aldeetako biktimekin bildu da Aristegi, eta «guztientzat justizia» eskatzen dutela azaldu du. Gobernuaren jokabideak, dena den zalantzak piztu dituela dio Amaiurreko diputatuak. «Alvaro Uribe [presidente ohia] presio handia egiten ari da, ez baitute gerratik atera nahi. Gutxiengoa den oligarkiaren interesak daude gerraren atzean». Santosek orain arte eman dituen pausoek ere ez diote itxaropenari bide egiten Aristegik kontatu duenez.

Iragan astean hain justu,FARCeko 36 lagun hilzituen armadak Meta eskualdean. Juan Carlos Pinzon Defentsa ministroaren hitzetan, erakundeko «blokerik handienetakoa» desegin zuten operazioan, eta tartean hiru buruzagi zeudela esan zuen. Bi aste lehenago, berriz, 31 matxino hil zituzten. Aristegik ez du uste horrelako ekintzek bake bidean laguntzen dutenik: «Hildako horiek saihestu zitezkeen».

2002an hautsi zen FARCen eta gobernuaren arteko azken negoziazio saiakera. Orduan orain baino indartsuago zegoen erakundea eta 300 lagunetik gora zituen bahituta. Azken bahituak aske uztea ahultasunaren adierazle dela nabarmendu dute negoziazioari uko egiten diotenek.