Eraikitzailea

Kultura txiki bateko partaide aritzen zenean (kultura handiago baten partaide txiki ere aritzeko aukera zeukan, baina ez zitzaion hain akuilatzailea, tarteka ihesbidetzat erabiltzen bazuen ere), bere iritziek aurkitu ohi zuten erantzuna zen, kritika egin bai, baina modu eraikitzailean jardun behar zuela, sistema txikia edozein astinaldik arriskuan jar baitezake. Horrek boteretsuago sentiarazten zuen neurri berean bere kultura txikia txikiago ikusarazten zion, ahulago, interesbakoago. Adierazpen artistikoek halako continuum lagunoi bat osatzen zutelako irudipena, funtsean, ez zitzaion emankorregi iruditzen.

Berehala ohartu zen, kritika egin bai, baina kritika eraikitzailea izateko eskakizunean gehien ahalegintzen zirenak kultura txikiaren erpinean kokatutako sortzaileak zirela, ezin eztabaidatuzko bere kokagunea blindatuta. Harrigarriki kasu egiten zitzaien oro har. Mundu guztiak elkar agurtzen zuen taberna eta aretoetan. Kritika eraikitzailearen aldekoen eginkizuna erraza zen. Tarteka gogora ekarri behar zituzten kultura txikiaren arriskuak, baina protekzionista aritzearen onura zertan frogatu gabe. Ez zegoen hortik ateratzerik. Beste hizkuntzetako ekoizpena larrutzearen aringarria alde batera utzita.