Mausoleoa botatzeko hatsa

Josefina Lamberto, Montxo Armendariz, Enrique Villarreal El Drogas, Helena Berruezo, Fermin Balentzia, Julieta Itoiz La Chula Potra, Roldan Jimeno, Abel Azkona... Sostengu zabala lortu du Iruñeko Erorien Monumentua Eraistearen Aldeko Herri Ekinbideak. Eraikinak balio arkitektoniko eta historikorik ez duela eta diktadurari gorazarre egiteko eraikia izan zela nabarmendu dute 120tik gora pertsonak, atzo Iruñean aurkeztutako manifestuan. Deia egin diete Iruñeko Udalari eta Nafarroako Gobernuari, monumentua eraisteko urratsak egin ditzaten.

Memoria historikoaren esparruko ekintzaileak, 1936ko kolpe militarraren eta diktaduraren biktimen senideak, kulturaren esparruko sortzaileak, unibertsitateko irakasleak eta historialariak batu dira egitasmora. Baita ezkerreko ordezkari politiko zenbait ere. Zerrendan dira, besteak beste, Koldo Amezketa EH Bilduko parlamentari izandakoa, Laura Perez eta Tere Saez Ahal Dugu-Orain Bai taldeko legebiltzarkideak, Ezkerrako Marisa de Simon eta PSNko eledun izandako Helena Berruezo eta Jose Luis Uriz.

Manifestuan, Erorien Monumentua botatzeko motiboak aletu dituzte herri mugimenduko kideek. Zehazki, hiru multzotan sailkatu dituzte. Bat: «demokratikoak» edo memoria historikoarekin lotura dutenak. Bi: zuzenbidean oinarria dutenak. Eta hiru: arkitektonikoak eta hirigintzakoak. Lehen multzoan, eraikinaren iraganaz gogoeta egin dute sinatzaileek: «Genozidioaren eta altxamendu armatu basatiaren bi buruzagi nagusien omenez eginiko hileta panteoi erraldoia da. Nafarroan ez zen gerra fronterik izan; hala ere, milaka herritar odol hotzean hil zituzten, ondasunak ostu zizkieten, euren senideak umiliatu zituzten, eta hamarkadaz hamarkada ikara eta isiltasunaz josi zuten herria. Hori babestu zutenen ideologia laudatu eta goresten du monumentu horrek, baita gizateriaren kontrako krimenen apologia egin ere».

Zuzenbideari dagokionez, Memoria Historikoaren 52/2007 Legea aipatzen du herri ekinbideak. Izan ere, lege horren arabera, diktadura goresten duten monumentu eta ikur guztiak eremu publikoetatik erretiratu behar dira. «Kontuan hartzekoa da, kasu honetan, monumentua bere osotasunean eraikia dagoela altxamendu militarrari, Gerra Zibilari eta Frankoren diktadurari gorazarre egiteko xedearekin».

Azkenik, hirigintzari eta arkitekturari lotutako arrazoien artean, manifestuan aipatu dute eraikina ezin dela erabili beste ezertarako: «Hileta monumentu gisa erabiltzeko diseinatu zuten; horretarako eraiki zuten, eta ez beste ezertarako. Kupularen azpiko eremu libre eskasa ez da aski bertan inolako jarduerarik egiteko».

Asiron: «Positiboa da»

Iruñeko alkate Joseba Asironek begi onez ikusi du plataforma berriaren sorrera. Manifestuaz galdetuta, «positiboa» dela esan du, «monumentuari buruzko eztabaida aberastuko duelako». Auzia konpontzeko «gogoeta sakona» beharko dela gaineratu du.