Armak

Nik ulertu nuen, Pascal,
zuk esan nahi zenuela
bihotza lehenago zela
arrazoimena baino.
Agian ez zenuen pentsatu,
arrazoimena ezarri zenetik,
armen ona ala txarra zetzala
garaipenean ala porrotean.

Ezin da zentzuz galdetu
etikoak ote direnetz
zure Frantzia edo Prusia,
Alemania edo Errusia.
Berdin ergel litzatekeenez
moralak ote diren galdetzea
Estatu Batuak edo Txina,
Espainia edo Turkia.

Garaipenaren dohaina da
porrota saihestu izana.
Porrotaren akatsa da
ezina aurreikusi ez izana.
Anibalek irabazi balu,
Kartago izango zen Erroma,
eta berdin beteko zen
faktoreen ordenarena.

Pentsalari edo historialariek
epai dezakete iragana,
baita zuritu ere, nahi bada.
Etorkizuna, amestu bakarrik.
Armen izaera ez da aldatzen.

Ikusten duzunez, Pascal,
bihotzak eta arrazoimenak
elkargaitz izaten darraite.
Ebidentzietatik harago,
ezin da askorik aurreratu.