Iraunkortasunaren ardatzak

Euskadiko basogintza-egurgintza sektoreak egun latzak bizi ditu. Lehenik basoetako arduradunentzat, baina baita irmoki euskal egurraren aldeko apustua egiten duten enpresentzat ere, baliabide natural eta berriztagarri baten balioa nabarmenduz. Izan ere, euskal industriak erabiltzen duen egurraren %70 bertoko egurra baita. Irtenbidea eman behar diogu pinus radiata-k pairatzen duen baso-osasun egoerari. XIX. mende bukaeran erabat deforestatuta zeuden gure mendiak birpopulatzeko aukera eman duen espeziea eta garapen ekonomiko eta sozial garrantzitsua dena.

Baskegur-ek, Euskadiko pinuetan banda gorri-marroiaren ugaritzea geldituko duten tratamendu fitosanitarioak egon badirela defendatzen du. Halaxe babestu dute nazioarteko adituen bisitek, kasurako, Neikerren eskutik teknikari zeelandaberritarrek orain dela egun batzuk egindakoak, hots, gure hasierako diagnosia berresten duenak. Zuhaitzaren eragite mailaren arabera, gaixotasuna zain dezaketen tratamendu fitosanitarioak egon badaude. Tratamendu horiek nekazaritza ekologikoan erabili ohi dira eta osagarriak dira produktu bioetimulatzaile eta basoetako praktika onekin. Klima aldaketak gure basoetan duen eragina ikertu eta interesgarriak izan daitezkeen espezie alternatiboak aztertu beharra ere badago. Eta hori guztia elkarrekin egin behar dugu, basoetako arduradunek, lehen eta bigarren transformazioko enpresek, administrazioak eta nola ez, gizarteak.

Eztabaida espezie on eta txarretan oinarritzea akats larria da. Axola behar digun gomuta, egungo eraikuntza, energia edo kontsumo ereduak aztertzen dituena da. Iraunkortasunaren paradigma diren herrialdeetan, hala nola Suedian, Finlandian, Alemanian... aspaldi gainditu zuten eztabaida hau eta gizarte eragile guztiek, baita instituzionalek ere, basogintza-egurgintza sektorearekin batera elkarrekin dihardute, erregai fosilekiko dugun menpekotasuna mugatuko duten produktu berriak bultzatzen. Benetako eztabaida baso-bioekonomian eta basoak zati garrantzitsu bat izatera deituta dauden ekonomia zirkular baten aldeko apustuan oinarritzen dela uste dugu.

Baso-lurra gara, basoa gailentzen den lur-eremua, Euskadin, herrialdearen %55 ingurukoa da, Europako Batasuneko ratio handienetakoa. Oreka mantentzen dugu, hostozabalen (%52) eta koniferoen (%48) artean. Arboladiz betetako gure azalera ugazaba pribatuek kudeatzen dute. Eurek zaintzen dituzte gure basoak, gure karbono-aztarna murriztu dadin ahalbidetuz eta bide batez inguru iraunkor eta osasuntsuago baten bizi gaitezen lan egiten dute. Egiten duten lan horrek ondo merezi du bidezko itzulkin ekonomiko bat eta horixe bermatuta etorkizunean gaur egungoa baino baso azalera handiago bat izan dezagun lor genezake.

Basoetan egiten den zaintzari esker, baso-suteak saihesten dira. Kudeaketa ezak biomasaren kontrol gabeko hazkundea eta sua kontrolatzeko zailtasunak areagotzen ditu eta tamalez, horren adibide ugari pairatzen dituzte beste herrialde batzuetan.

Gure uste apalean, gizarteak basoen ugazaben eta sektoreko balio-kateko gainerako kideen ekarpenak aintzatetsi behar ditu. Basoa, gure basoa, aisialdirako txokoa da, herri gisa gure nortasunaren ikur da eta horrez gain aberastasun iturri ere bada.

Gure baliabide natural eta ugariena da eta zaindu bakarrik ez, behar bezala babesten jakin behar dugu iraunkortasunaren hiru ardatzak bermatu ahal izateko: ingurumenarekin erlazionatutakoa, soziala eta ekonomikoa.