Hiri-eredua eta bizitza burujabeak

2019ko maiatzaren 19a
00:00
Entzun
Igaro zen aste santua eta hedabide eta agintari gehienek, berriro ere, aho beteka eta harro agertu dituzte turismoak gurean utzi dituen zifrak eta errekorrak. Eskuak igurtzi, eta udak emango duenari begira dauzkagu jada. Zenbakiek, ordea, ezkutuan dituzte helmuga-turistikoetako biztanleon eguneroko penitentziak. Izan ere, bisitari eta turistekin batera heltzen baita, besteak beste, behin-behineko gaien garestitzea, garraio publikoko sarearen saturazioa, kutsadura eta hondakinen sortze altua, edo espazio publikoaren masifikazioa. Badira, halaber, gurpildun maletetan bildurik turistaren ohiko bizilekura itzuliko ez diren gaitzak ere; hala nola gentrifikazio-prozesuak, prekaritatearen hedatzea edo higiezinen espekulazioa. Hiriak, eta Donostia nabarmen, hiri-eredua sakon aldatzen ari den kapitalizazio prozesu betean aurkitzen dira: kapital higiezin-finantzarioak erabakitzen du inbertsioen norabidea, eta turismoaren zerbitzura dauden aktibitate ekonomiko berriak hirien egitura produktiboa eraldatzen ari dira.

Aldaketa hauek ez dira ausaz sortutako errealitateak. Aitzitik, ekonomia jakin baten ondorio dira, eta zehatzago, espazioaren ekoizpen kapitalista jakin baten emaitza; Ivan Miró ekintzaile eta ikerlariak akumulazio turistiko-inmobiliarioa deitzen duen erregimen berrian orokorturiko baldintza espaziala dira, hain zuzen ere. Kapitalismo finantzarioak munduko ekonomiaren azken hedapen zikloa ezaugarritu du eta espazioaren produkzioa nahiz honi lotutako prozesuak dira, hain zuzen, logika finantzarioa ekonomiaren erdigunera ekarri duten indarrak: merkatura bideratutako ekoizpen espaziala da finantza-ekonomiaren oinarri materiala eta hiri-espekulazioa, berriz, finantza merkatuaren lehengai nagusia. Espazioa, kapital metaketaren euskarria izatetik, metaketaren lehengai izatera igaro da, eta logika honen ondorioz, hiria (lurraldea) kapitalismo globalaren erdigunean kokatu da.

Izan ere, hiriak kapitala erakartzen du, besteak beste, hirietan bideragarriagoa delako azpiegitura nahiz zerbitzu publikoetan inbertitzea. Hala bada, hiri guztiak lehian dabiltza zeinek erakarriko kapital eta inbertsore gehien, eta norgehiagokan garaile irteteko, etekin handiena emango duen egitura ematen ari zaie hiriei. Norgehiagoka horretan lehiakor izateko, halaber, «marka» sortu behar da. Eta hiria merkantzia bilakatzen da, salgaia eta, aldi berean, merkantzia ekoizten duen enpresa. Inoiz baino produktiboagoa den hiri-eredua gailendu da, eta hiria enpresa bat bezala kudeatzen da. Lehen bizitzeko ziren hiriak negoziorako espazio bilakatu dira orain. Turismoa, zentzu honetan, Europa hegoaldeko herrialdeetako hiri-marken osagai behinena bilakatu da, eta aldi berean, nazioarteko kapitalarentzat sarbide nagusia.

Herritarren erabaki ahalmena finantza-elite batek bahituta dago, gure bizitzak indibidualismora eta merkatuarekiko erabateko dependentziara eta kontrolera kondenatu nahi dituzte. Menpekotasun egoera hori gainditu eta burujabetza osoa nahi dugu, bizitza burujabea delako bizitza duin bakarra. Eta hiri-testuinguruan, burujabetza anitzen (ber)eskuratzea hiria bera berreskuratzetik pasatzen da. Bestela esanda, espazioa kapital metaketarako lehengai nagusia bada, hots, desjabetutako klaseen zapalkuntzarako elementu nagusia bada, egungo klase borrokaren helburua espazioaren ekoizpen eta kudeaketaren sozializazioa eta kolektibizazioa izango da.
Iruzkinak
Ez dago iruzkinik

Ordenatu
0/500
Interesgarria izango zaizu
Nabarmenduak
Orain, aldi berria dator. Zure aldia. 2025erako 3.000 babesle berri behar ditugu iragana eta geroa orainaldian kontatzeko.