ERRONKAK
Aldaketa soziologiko garrantzitsua izan da Araban azken urteotan, eta ezker independentistak gorakada nabarmena izan du 2011ko hauteskundeez geroztik. Herrialdeko lehen indarra izateko erronkari heldu nahi dio EH Bilduk 2019an, Ibon San Saturnino Arabako EH Bilduko koordinatzaileak BERRIAri azaldu dionez. «Eraldaketa soziologikoan sakontzeko unea iritsi da, sektore eraldatzaileek gidaritza har dezagun». Ez du erraza izango, ordea. 2015ean jeltzaleak lehen indarra izan ziren herrialdean, PPri irabazita, eta PSErekin lortutako akordioari esker erdietsi dute gobernagarritasuna bermatzea, gorabehera handirik gabe.Sozialistek ere Arabako Aldundian lortutako gobernu akordioa helduleku gisa erabiliko dute azken hauteskunde deialdietan galdutako botoak berreskuratzeko. «Kudeaketa» izango dute bozetarako amua, PSEko iturriek jakinarazi dutenez. Duela lau urte Ahal Dugu-ren eraginez izandako boto galera etetea eta herritarren artean«sinesgarritasuna»berreskuratzea nahi dute.
PPk, berriz, eginahalak egin beharko ditu urteetan gotorlekutzat izan duen lurraldea berreskuratzeko. Bi erronka nagusi ditu: ustelkeria kasuek irekitako krisia ixtea eta Ciudadanosen gorakadari aurre egitea.
C'S ETA AHAL DUGU
Ikusteko dago Ciudadanos alderdiak zer eragin izango duen Araban. 2015eko udal eta foru hauteskundeetan, batzarkide bat lortu zuen Arabako Batzar Nagusietan, eta zinegotzi bat Guardiako Udalean. Egia da alderdiari maldan gora egiten ari zaiola legealdia, Migel Angel Carrera batzarkidea alderditik kanporatu dutelako —independente gisa jarraitzen du— eta Guardiako Jose Antonio Mateo zinegotziak dimisioa eman duelako. Nolanahi ere, egoera onbideratzeko ahaleginetan da alderdia, proiektua egonkortu eta emaitzak hobetzeko. 2019an ikusiko da PPren boto ihesak noraino egiten dion mesede Ciudadanosi.Ahal Dugu, berriz, Ezker Anitzarekin eta Equorekin batera aurkeztuko da 2019ko bozetara. Haatik, alderdiak Araban duen egoera ez da samurra. Duela lau urteko bozetan ezustekoa eman zuen, Batzar Nagusietako laugarren indar bilakatuta, baina instituzio horretan izan duen barne krisiak —zortzi batzarkideetatik lau kargugabetu eta alderditik kanporatu dituzte— lausotu egin du lortutako arrakasta. Alderdiak gainditutzat jo du krisia, eta ziur dira 2019an proiektua «sendotuko» dutela, Yahcov Ruiz Antolakuntza idazkariaren arabera.
HAUTESKUNDE LEGEA
2019ko foru hauteskundeei begira, beste aldagai bat sartu da Arabako mapa politikoa iraul dezakeena. Izan ere, Arabako EAJk Hauteskunde Legea aldatzea proposatu du, kuadrillek pisu handiagoa izan dezaten. EAJren nahia da kuadrillen arabera banatzea hautesle barrutiak Arabako Batzar Nagusietarako bozetarako. Aldaketa horrek, printzipioz, mesede egingo lieke jeltzaleei, landa eremuan dutelako babes handiena eta horrek eserleku gehiago eskuratzea ahalbidetzen dielako.Egun, hiru barruti daude Araban: Gasteizkoa (38 hautetsi), Aiarakoa (6) eta Lur Jareetakoa (7). Azken horretan dauden bost kuadrilletako batek hautetsi bat eta gainerako laurek bina aukeratzea nahi dute jeltzaleek. Kasu horretan, Gasteizek bi galduko lituzke. Oraingoz, jeltzaleak kuadrilletan eztabaidatzen ari dira gaia, eta euren nahia da Batzar Nagusiek herri ekinbide legegilea bidaltzea Eusko Legebiltzarrera, hark Hauteskunde Legea alda dezan. Proposamenak aurrera egiteko, Batzar Nagusietako osoko bilkurak onartu beharko du, eta Eusko Legebiltzarrak berretsi, gero. Egun, babes nahikorik ez du ekinbideak.
GASTEIZKO UDALA
Maroto efektua desagertuta, PPren erronka nagusia Gasteizko Udala berreskuratzea izango da. PP lehen indarra izan zen2015eko bozetan, baina Javier Maroto alkate izan ez zedin batu ziren EH Bildu, EAJ, PSE-EE, Hemen Gaude eta Irabazi alderdiak, eta EAJko Gorka Urtaran izendatu zuten alkate. Nolanahi ere, ez da erraza aldaketaren indarrek duela lau urte lortutako batasuna berriro errepikatzea, tenkatuta baitago aspaldi EAJrekin duten harremana.Egun, EH Bildu da PPren aurkari zuzenena. 2015ean bigarren indarra izan zen EH Bildu Gasteizen, eta 2019an alkatetza eskura ikusten du koalizioak. Miren Larrionek (EH Bildu) argi ohartarazi zuen duela lau urte: «2015ean ez bada, 2019an izango da».
HAUTAGAIAK
Alderdiek ez dituzte oraindik zerrendaburuak izendatu. EAJk udazkenean irekiko du barne prozesua, baina ia ziurra da Ramiro Gonzalez eta Gorka Urtaran berriro aurkeztuko direla Arabako ahaldun nagusi eta Gasteizko alkate izateko, hurrenez hurren.EH Bildu hautagaiak aukeratzeko prozesuan murgilduta dago, eta ekainaren erdialdera jakinaraziko du militanteek zeintzuk proposatu dituzten. Orduan ikusiko da Kike Fernandez de Pinedo eta Miren Larrion berriro diren Arabako eta Gasteizko zerrendaburuak.
Sozialistek primarioak egingo dituzte udazkenean zerrendak aukeratzeko, baina oso litekeena da Cristina Gonzalez berriro izatea Batzar Nagusietarako zerrendaburu. «Aukerarik bideragarriena» dela dio PSEk. Gasteizko Udalean, berriz, Peio Lopez de Munainen ordezkoa bilatu beharko du alderdiak, erretiroa hartuko duelako agintaldia amaitzean. PPren kasuan, Gasteizko Udaleko hautagaia izango da Leticia Comeron. Batzar Nagusietan, berriz, Javier de Andresen hautagaitza baztertuta, Ana Morales bozeramailea kiniela guztietan agertzen da. Bestetik, Ahal Dugu-ren eta Ciudadanosen zerrendaburuen izenak ez dituzte oraindik jakinarazi.
