Zenbat eta espazio autonomo gutxiago, orduan eta demokrazia txikiagoa

Abenduaren 31n, ostiralean, 06:00etan, Greziako Poliziak Tesalonikako Unibertsitatea hustu zuen. Biologia fakultateak 34 urte zeramatzan okupatuta. 1988az geroztik, funtsezko gunea izan zen Greziako herri-mugimenduentzat. Han antolatu ziren, besteak beste, Balkanetako gerraren aurkako mobilizazioak, 2003ko Europako kontragailurra, 2008ko abenduan Alexis Grigoropoulosen hilketagatik egindako manifestazio basatiak, austeritatearen aurkako mobilizazio erraldoiak, greba orokorrak, 2016ko NoNorder Camp.

Grezian, ordena-indarrak fakultate batean sartzeak beste herrialdeetan baino esanahi politiko sakonagoa du arrazoi historikoengatik. Egungo Greziako erregimen demokratikoa indar errepresiboak unibertsitatean sartzearen aurkako oposizioan oinarritzen delako, sinbolikoki eta politikoki. 1973ko azaroaren 17an, diktadura faxistak tankeak unibertsitatera bidali zituen ikasleen okupazio bat amaitzeko. Ikasleek Atenasko Unibertsitate Politeknikoa okupatu zuten, eta handik diktaduraren aurka altxatzeko eskatu zioten herrialdeko langileriari. Tankeak campusera sartu ziren eta dozenaka ikasle hil zituzten. Azaroaren 17an, Greziako eskolek ez dute klase normala egiten, baizik eta unibertsitatearen okupazioa gogora ekartzen dituzten jarduerak, urtebete geroago diktadurarekin amaitu zuen hazitzat jotzen delako.

1982an, parlamentuak unibertsitate-autonomia lege-printzipio gisa ezarri zuen, diktaduran eraildako ikasleen memoria ohoratzeko eta unibertsitateak askatasun-eremuak izan daitezen bermatzeko, non armadak eta poliziak esku hartu ezin duten. Orduz geroztik, poliziak pare bat aldiz hautsi zuen unibertsitateko asiloa, baina ezin zen sartu. Ezkerrak —eta 2019ra arte baita eskuinak ere— onartu zuen garrantzitsuagoa dela unibertsitate-autonomia bermatzea delitu txikiak prebenitzea baino. Horri esker, unibertsitateak santutegi bihurtu ziren herri mugimenduentzat. Askotan, fakultateen barrutik oldartzen zitzaizkion molotovak Poliziari, baina Polizia ez zen sartzen, klase politikoak, oro har, ulertzen zuelako poliziak unibertsitatera bidaltzea diktaduraren ondorengo adostasun politikoen aurkako erasoa zela.

Katedra-askatasuna bermatzeaz gain, unibertsitate-autonomiari esker, fakultateetan talde politiko eta sozialen batzarrak, errefuxiatuak hartzeko guneak, derrigorrezko soldadutza egiten duten gazteentzako eskubideei buruz aholkatzeko bulegoak, gizarte-proiektuak finantzatzeko jaiak, emakumeentzako autodefentsa-tailerrak, arte-sorkuntzarako guneak eta abar egin ahal izan dira. Fakultateak, institutuak eta eskolak okupatzea ohikoa da, eta, horren bidez, greziar ikasleriak eskubide garrantzitsuak lortu ditu. Laburbilduz, Greziako unibertsitate-autonomiari erasotzeak trantsizioaren adostasunak zalantzan jartzea eta Greziako mugimenduek duten tresna garrantzitsuenetako bat kentzea dakar.

Kyriakos Mitsotakisen gobernuak 2019ko uztaileko hauteskundeak irabazi eta bi aste geroago, abuztuan, unibertsitate-autonomia indargabetu zuen, ikasleak oporretan zeudela. 2019ko udazkenean, Atenasko Unibertsitate Politeknikoa hustu zuen, ehizarako piezarik sinbolikoena. Gero pandemia etorri eta dena gelditu zen. Orain, hobeto aterako ginatekeen pandemia horren gailurrean, Mitsotakisek bere politika neoliberalen aurka dauden espazio autonomoak deuseztatzeko planarekin jarraitzen du. Okupatutako fakultateekin, zentro sozialak eta errefuxiatuekiko elkartasun-taldeak amaitzea oposizioa bukatzea da, Syrizaren porrotaz geroztik soilik kaletik egiten baitzaio aurre gobernuari. Urte berriak betiko autoritarismo gehiagotik dakarkigu.