Literatura. 'Larruazalaren periferiaz haraindi'

Kapitalismoaren kontrako deklarazioa

Idazlea: Silvia Federici. Itzultzailea: Amaia Astobiza Uriarte. Argitaletxea: Katakrak.

2022ko otsailaren 6a
00:00
Entzun
Azkenaldi honetan barra-barra entzuten dugu, mugimendu eta kritika feministak bultzatuta besteak beste, guztiok garela gorputz, eta gorputz hori, gainera, une oro eraikitzen dugula, izaera performatiboa duen aldetik, egin egiten garela. Ordea, Silvia Federici, bere Larruazalaren periferiaz haraindi lanean, ez da baieztapen horiekin konformatzen; hitz horiek kritikoki epaitzeko ausardia bildu, eta zapalkuntza ororen egoerari eta eboluzioari begiratu beharrean, haratago doa, jatorrira, kausara. Gorputza du ardatz liburuak eta gorputz horrek (kolektiboki ulertuta) historikoki jasan duen desmaterializazioa eta inpertsonaltasuna. Federiciren hitzetan, kapitalismoa izan da norabide horretarantz eraman gaituen korrontea, eredu ekonomiko horren sorreratik egin ere. Gorputzak, kapitalismoaren produktutzat ulertuta, aurrez pentsatutako politika ekonomiko baten ispilu bihurtu dira. Lan honetan, hortaz, perspektiba anglozentrista batetik (gehiegi aukeran), heteropatriarkatuaren sorrera eta eboluzioa, bai eta zapalkuntza sistema ororena, intersekziotik bakarrik azal litezkeen mugimendu bezala erakusten zaizkigula ausartuko naiz esatera. Inpresioa daukat azkenaldian euskarara ekarri diren genero eta ikasketa kulturalek gorputzen eta identitate disidenteen deskapitalizazioa dutela mintzagai; burura datozkit, esate baterako, Feingbergen Borrokalari transgeneroak edo Ehrenreich eta Englishen Sorginak, emaginak eta erizainak obrak. Dakigunez, ez da gai berria kritika feministaren historian, baina, aipaturiko lanei esker (bai eta aipatu ez diren beste horrenbesteren laguntzaz ere), gero eta ikusgarriago egiten ari den joera eta azalbidea dugu, oraindik erroturik daukagun dimorfismo ortodoxoa gainditzeko arma.

Autoreak darabilen erregistroari eta lengoaiari dagokienez, irakurleak diskurtso irakurterraz batekin egingo du topo orriotan; Federici ez dabil luzamendutan eta bere iritzia buelta askorik eman gabe dakar, kritikoa da, eta zuzena. Obraren kanpo-egiturak ere irakurketa erritmo azkar horretan laguntzen duela esango nuke, lau zati nagusi baititu, eta, guztira, hamar kapitulu labur. Dena den, ez nioke irakurleari liburuak berak markatzen duen erritmo geldiezin horretan murgiltzea gomendatuko, hitz horien guztien atzean hausnarketa eta kritika sakonak ezkutatzen baitira, azaletik antzemanezinak, irakurketa pausatuago bat eskatzen dutenak, hain zuzen. Guztiek ere, gainera, oinarri zientifikoa dute: ez dira idazlearen baitan nolanahi eta ezustean ernatutako usteak soilik, hipotesi eta egiaztapen orok oinarri bibliografiko zabal bat du, urteetako ikerketa lana. Izan ere, idazlea ikertzaile bezala mintzatzen zaigu, eta ez horrenbeste idazle bezala. Ezin aipatu gabe utzi, hizkuntzaz dihardugula, Amaia Astobiza itzultzaileak egindako lan duina, kritika feministak eta mugimendu sozial orok eskatzen duen terminologiaz eta kontzeptuez ondo jantzita, Federiciren teorizazioa ez ezik, hots, edukia, idazlearen diskurtsorako abilezia ere transmititu baitigu, hau da, ahotsa, forma.
Iruzkinak
Ez dago iruzkinik

Ordenatu
0/500
Interesgarria izango zaizu
Nabarmenduak
Orain, aldi berria dator. Zure aldia. 2025erako 3.000 babesle berri behar ditugu iragana eta geroa orainaldian kontatzeko.