Izan BERRIAlaguna

New Yorkeko munduak

New Yorkeko munduak

I dissent

Kirmen Uribe

Central Park-en zeuden 23 irudietatik bat bera ere ez zen emakumezkoa. Bazeuden egon idazleak, politikariak, pentsalariak eta erregeak, eta tartean andrazkorik ez. Tira, egia esan, bazegoen bakarra, Romeo-ri besarkatuta ageri den Julieta maitemindua, baina hori ez da benetako emakumea, izen-abizenekin, fikziozko pertsonaia bat baino. Bitxia da Emily Dickinson edo Marianne Moore jaiotzen ikusi duen herrialdeak halakorik ez izatea.

00:00 / 03:40

Entzuteko beste bide batzuk

I dissent

Kirmen Uribe

2020ko irailak 21

Central Park-en zeuden 23 irudietatik bat bera ere ez zen emakumezkoa. Bazeuden egon idazleak, politikariak, pentsalariak eta erregeak, eta tartean andrazkorik ez. Tira, egia esan, bazegoen bakarra, Romeo-ri besarkatuta ageri den Julieta maitemindua, baina hori ez da benetako emakumea, izen-abizenekin, fikziozko pertsonaia bat baino. Bitxia da Emily Dickinson edo Marianne Moore jaiotzen ikusi duen herrialdeak halakorik ez izatea.

Nonbait hutsuneaz ohartu eta, duela gutxi jarri dituzte emakumeen lehen irudiak parkean, The Mall deritzon pasealeku dotorean. Hiru andrazko daude mahai batera bilduta, solasean. Susan B. Anthony, Elizabeth Cady Stanton eta Sojouner Truth. Hirurak ere emakumeen eskubideen aldeko aktibistak. Paperak eskuan daude, pentsatzen, nola egin bidezkoago gure mundu oker hau.

Asteburu honetan ikusi ditugu irudiok. Eta asteburu berean hil da irudia mereziko lukeen beste emakume bat, Ruth Bader Ginsburg goreneko epailea. Han ere, bederatzi epailetatik hiru baino ez ziren emakumezkoak. Bader sinboloa bilakatu da gazteentzat azkenaldian. Kamisetak eta kartelak ikusten ziren bere aurpegiarekin, eta bere esaldi ezaguna behean, “I dissent” edo “ez nator bat”. Ez etortzea bat bazterketarekin, berdintasun ezarekin, justua ez den horrekin. I dissent. 87 urteko emakume hori zen gazteen itsasargia.

Ez da izan erraza Bader-en bizitza. Gazterik hil zitzaion ama, familia apal batekoa zen eta Harvard-en onartu zutenean ez zegoen emakumeentzako komunik ere, ikasle guztiak baitziren gizonezkoak. Bizitza osoan jasan behar izan zituen aurre-iritziak.

Ostiralez hil zen, luzaroan minbiziaren aurka borrokatu ostean. Juduentzat urte berria hasten den egunean hil ere, egun seinalatua, bera judu jatorrikoa izanik. Urte berriko desirak izango zituen, nik pentsa. Baietz asmatu bi: pandemiarentzat sendagaia aurkitzea, bat, eta Estatu Batuetarako presidente ganorazkoa, bi. Ez da hala?

Saio honetako beste atal batzuk