U21 - Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak

G. Honekin bukatutzat ematen dugu elkarrizketa. Mila esker Maria Eugenia Arrizabalagari eta parte hartu duzuen guztioi. berria.info

E. Ba, mila esker zuei. Atsegina izan da zenbait kontu argitzeko aukera izatea. Egun ona -nahiz euritsua- izan dezazutela denok, eta igandean, aukerarik onena egin nahi baduzue krisiaren kontra ekiteko, benetako bake eta berradiskidetzea lortzeko eta gure herriaren erabakitzeko eskubidea gauzatzeko, bozkatu EAJ-PNV. Ongi izan.

G. Kaixo. Zer diozu kutxabank eta eudel bezalako erakundeetan eaj-k pp-rekin akordioak egitea eta bildu kanpoan geratzeaz? Kasualitatea? id

E. Gauzak argitzeko: Eudelelen inguruan, EAJ-a, udal hauteskundeak izan eta berehala, ezker abertzalearekin elkarrizketa zabaltzen saitu zen. Bileraren bat edo beste ere izan ziren. Ezker Abertzaleak, Bilduk, ez zuen nahi izan Eudelen parte hartzerik. Ez zitzaion interesatzen. Bera geratu zen kanpo. Horri auto-esklusioa deitzen zaio, ez bestelakorik. PP-rekin akordioa? Beste gainontzeko alderdiak bezala �Bildu izan ezik, aipatu arrazoi bakarra medio-, PP ere Eudelen kide da, edo hala suposatzen det, nahiz Arabako udal gutxi batzu, Gasteiz beraien artean, izan. Ez dago bestelakorik. Baten batzuren autismoa besterik. Kutxabank-eri dagokionez. Euskal Kutxak, Espa�ako legeriraren arabera, bankarizaziora behartuta ikusi zirenean, Kutxabank-eko administrazio kontseilua osatzeko alderdi guztiekin �ezker abertzalea barne- negoziaketa latzak izan ziren. Dagoeneko ahztu zait Bilduri zenbat kide izatea eskaintzen zitzaion, baina... oh!, gehiago nahi zituen. Eta Kutxabank-en gehiago nahi zituelako erabaki zuen kanpo geratzea. PSOE-k ere berdin jokatu zuen. Eta, bide batez, Bildukoren bat entzun nuen PSOEren postura ere defendatzen... Hori horrela izan zen. PP-rekin akordio gehien lotu izan dituena, eta horretan diharduna, Bildu bera da. Gipuzkoako Batzar Nagusietan peajeen inguruan, edo Gasteizko udalean gauza askotan.

G. Kaixo Maria Eugenia. Madrilen murrizketa askok eragiten digute, eta marko politikoan ere beti erantzun digute ezetz erabakitzeko eskubideari. Zer planteatzen du EAJk Madrilen jarrera horren aurrean? Mila esker! Jon U.

E. Bai, Jon, arrazoi duzu. Gure egoera ekonomikoa oso larria izanik, oso desberdina da Espa�ak duenarekiko, zorionez. Gure ekonomi eredua, ehun ekonomikoa askoz ere orekatuagoa eta leiakorragoa delako. Hala ere, Espa�ak ezartzen dituen murrizketa eta neurriak zuzen-zuzenean eragiten digute, besteak beste, lan erreformak, pentsioen sistemaren aldaketak, eta murrizketa sektorialak askok, gainera gure autogobernuari erasoz. Eta bestalde, gure erabakitzeko eskubidearen aurko jotzen du, ukazioa eta jazarpena erabiliz. Catalunyarekin egin duen bezala. Hemen Estatutu Berriari ukazioa ezarri zion, Kontsulta Legeari debekua, eta Catalunyari �cepilladoa�. Horren guztiek erreakzioa sortzen dute, baina: zenbat eta debeku gehiago, geroz eta gogo handiagoa nazio osatzen dugunengan egoerari aurre egiteko. Gure asmoa egunen batean independentzia lorzea da (eta lehen bait lehen). Baina bitartean gure asmo �egingarriak� �epe motzera-: gure autogobernuari heltzea, dekretazoak ez ametitzea, Gizarte Segurantza lortzea, kupotik zor diguna kobratzea (500 miloi gaur egun), Kontzertua zabaltzea, gure esku ez daudez zeharkako zergak geureganatuz �BEZa eta abar-, adostasunak lortzea legebiltzarrean erabakitze eskubidearen inguruan, eta estatutarekin negoziaketa planteatzea, estatus berri baten eskutik, gure burujabetzaren bidean aurrera eginez. Eta funtsezkoa: herritar gehiengo zabal baten atxikimendua lortzea. Printzipio Demokratikoa ezin bestekoa dugu. Herriari hitza eta erabakia eman behar zaio. Eta borondate horrek, benetako demokrazia batetan, indar arautzaile izan behar du, nahita ez.

G. Aupa Maria Eugenia, berrerabiltzeko, berziklatzeko eta autokonpostarako zuen ahalegina nabarmena dela ikusirik, ez al duzu uste edukiontzien bidezko sistema bizkaia eta arabara pasa eta zabalgarbi isteko moduan izango ginakela? Ulertua daukadanez berziklagarria den oro hemendik urte batzuetara ezingo da erre eta zabalgarbik erretzen duen zati haundi bat berziklagarria da. Milesker Aldaketa

E. Kaixo, Gauza batetan arrazoi osoa ematen dizut: Europako zuzentarauen arabera, berrebilera, berziklapena eta horren barruan dagoen konpostaia lehenesten dugu,. Baina Zuzentarauek beste zerbait ere esaten �jarraian, artikulu berdinean, web.ean duzu irakurgai-: berziklatu eta konpostatu ezin daitekeen materiala BALORIZATU egin behar dela, energia iturri modura erabiliaz. Eta zergatik dio hori zuzentarauak: egunero gure etxeetan egiten dugun zabor guztiaren 1/3 bat gutxienez ez- berziklagarria delako, materiale beraien izaerarengatik. Eta hori horrela da, nahiz ahaleginak eta bi egin sailkatzen. Eta, bestalde, Europak debekatzen duena ez da errausketa: oso alderantziz: debekatzen duena ZABORTEGIAK dira. Hau da, Bilduk egin nahi duen hori da hain zuzen Europak debekatzen duena, eta Europak agintzen duena, berriz, Zabalgarbik eta Gipuzkoan aurreikusita dagoen errauskailuak egiten/egingo duen/lekueena. Ez badidazu sinesten, zu zeuk irakurri. Gipuzkoakoak milaka eta milaka etxeetan kontsumitzen den argindarra sortuko luke.

G. Immigrazio masiboa jaso dugu Euskadin azken urteotan. Euskararentzat eta euskal nortasunarentzat atzerakada suposatu dezake honek? Etorkin askok diru-laguntzak jasotzen dituzte (nahiz eta askok Gizarte Segurantzan alta eman gabe lan egin). Zergatik ez da eskatzen 10 urte erroldatua egon behar izatea, adibidez? Delinkuentzia etorkinen artean proportzionalki ez al da altuegia (bertakoekin alderatuz)? Zergatik da politikarientzat gai tabua immigrazioarena?? Kezkatua

E. Beno, etorkin asko etorri zaizkigu guregana azken urteetan, hori egia da. Orain hamarkada batzuk beste leku batzuetatik etorri ziren bezala. Eta horrek erronkak planteatzen dizkigu, hala da. Baina ezin dezakegu ahaztu etorkinek, geu bezalaxe, pertsonak direla, eta bakoitzak bere bizitza aurrera ateratzeko ahaleginetan irtenbide baten bila etortzen direla. Guk beti esan izan dugu gure proiektu politikoaren ardatza, pertsonak direla, alderdi humanista bat konsideratzen baitugu gurea. Zailtasun ekonomiakoak, zailtasunak, denon artean herri bat osatzen saitu behar dugu. Oraintxe akordatu nahiz orain urte pilo bat, gazte topaketa (orduan gazteak ginen ;) batetan nola Arzalluzek esan zigun guregana zetozten kanpotarrei gure ikurrina eskaini behar genien, banderarik gabe zetozelako. Euskarar erakarri behar ditugu, eta baita gure Herri izatea partekatzera. Eta, justiziak agintzen duena egiten saiatu behar gara. Justizia hori, ezin bestean, zuzen kudeatuz.

G. Aupa Maria Eugenia, euskaltegi bateko irakasle bat naiz eta irakasleon lan baldintzen inguruan galdetu nahi dizut: nola liteke 25 urte pasa ondoren gure lan egoera hain kaxkarra izatea?. Lan-hitzarmenik ez, gure lan esperientziak ez du kontatzen Hezkuntzarako, gehienok udan parora goaz. Inoiz arautuko dute gure lan esparrua?. Eskerrik asko Maria Eugenia. Irakasle bat

E. Kaixo, Beno, hasteko, EAJ-ren azken gobernuak hainbat akordio lortu zituen bai udal euskaltegiekin eta baita ere euskalduntze lanetan diharduten eragile pribatuekin ere. Akordio horiek finantziazioaren inguruak izan ziren. PSOEren gobernuak kale egin die orduko konpromisoei, eta benetan larria deritzogu. Gure asmoa da etendako bideari berriz heltzea. Ez dakit zein den zehazki zure kasua; eta badakidana zera da: tamalez inoiz ez direla baliabide publikoak nahiko izaten egin nahiko liratekeen guztietarako. Eta egoera ekonomiko honetan, zer esanik ez. Baina, esan bezala, euskalduntzea estrategia izanik euskararen etorkizuna bermatzeko (beste hainbat beharrekin batera), arreta berezia jarriko diogula

G. Murrizketak aplikatzera zatozte bai ala ez? AHT-rako obrak eusko jaurlaritzak bere gain hartzen baditu, nondik murriztuko dezute? AHT-a beharrezkoa da? Donostia-Bilbo egiteko? Kanpainan agindutakoa ez badezue betetzen ez ote zenukete dimititu beharko? Be�at

E. Aupa Be�at. Murrizketa aplikatuko ote ditugun... Egia nahi duzu, ezta? Nire ustez edozeini egia zor zaio, ez hitz-jario hutsala. Egia. Datorren urterako aurrekontuetan 1.000 miloi euro gutxiago izango ditu Jaurlaritzak. Ba al dakizu zer esan nahi duen horrek? Egun dauzkan 10 miloietatik 1 desagertu egingo dela. Gaur egun, Jaurlaritzak 10.500 miloietako aurrekontua du, 1.000 gutxiago izango ditu. Era, horretaz gainera, L�pezek 10tik biderkatu duen zorraren finantz-gastuei aurre egin beharko die. 2015ean finantz gastu horiek gaurko Gipuzkoako Aldundiaren aurrekontu osoa hainakoak izango dira. Panorama beltza. Eta horri gehitu ekonomia errealaren egoera: gelditzen ari da. Gure enpresek, industriek, eutsi egin diote orain arte, neurri handi batean (azken urtetan internazionalizazioa asko landu dutela, batez ere) baina rezesioa iragartzen digute baita 2013rako ere. Beraz, horren guztiaren aurrean, murrizketarik ez dela egongo diona... gezurretan ari da. Guk ez dugu gezurrik esaten: ahal den guztia murriztu beharko da, estruktura beretik hasita. Eta, ona litzateke, estrukturaren murrizketa nahikoa izatean. Hori bai: murrizketek ez diote eragingo Jaurlaritzak eskaintzen dituen oinarrizko zerbitzu/politikei: osasuna, hezkuntza eta gizarte politikak. Horiek beharrezkoak ditugulako gizarte orekatu eta aurrera begira, leiakorra izateko. AHTari buruz. Lehenik eta behin, gauza bat argi geratu dadila. EAJ-k lortu zuena zera izan zen: Madrilek ordaintzea azpiegitura hori. Beraz, baten batzuk (ezker abertzaleak bereziki) horretatik diruak beste politika batzuerara bideratu dituela esaten duen bakoitzean, gezurra �eta jakinaren gainean, gainera- esaten du. Ez egitekotan, Rajoyk gordeko luke diru hori, guk ez genuke hortatik euro bakar bat ikusiko. Obrak aurrera doazte, eta bukatzeko beharrezkoa dena, Madrilek atzeratu asmo badu, aurreratzeko formularen bat topatu dezakegu, lehen aipatutako marra gorriak beti ere errespetatuz, eta beti ere, Madrilek ordainduko duela argi izanda.

G. Kaixo Maria Eugenia: Hausteskundeen ostean EAJk Donostia eta Gipuzkoako gobernuak aldatuko ditu PSE eta PPrekin akordioetara helduz? Ezezkoaren konpromezua har dezakezu? Mila esker erantzuteagatik Soro

E. Kaixo Soro, Orain urte t�erdi, hauteskunde ostean, erabaki estrategikoa hartu genuen: Bilduren �ezker abertzalearen- gehiengoak (gutxienekoak izanda ere) errespetatzea. Inoiz ez gara Bilduren kontrako fronte baten aldeko izan. Bestela Garitano ez litzateke Aldun Nagusi, ezta Izagirre Donostiako alkate. Nahiz eta Bilduk eta Ezker Abertzaleak eten gabe biktimismoa egiteko erabili duten �mamua� izan. Eta orain ere, hauteskunde hauen aurrean, biktismoaren diskurtsoari etekina atera nahian badabiltza ere, berdin. Ez da inola ere gure asmoa hauteskunde emaitzen araberako horrelako mugimendurik egitea. Gobernu ardurak gobernu ardura dira (baten batzurentzat ardura handiegiak suertatzen ari badira ere), herritarrek baloratu beharko dute, nahiz oraindik ere, seguruenik denbora gutxi zamar pasa den jendeak benetan antzemateko Bilduren porrota. Lehendakariak �Urkulluk- lurralde bakoitzaren agintariekin pertekatu beharko du berak lideratuko duen proiektua, larritasunezko proiektua ekonomia egoerari buelta emateko. Eta Gipuzkoan, ariketa hori, Garitanorekin egin beharko du

G. EAJk CIUk egingo duen bezala hurrengo legegintzaldian Euskal Herriaren independentziaren inguruko erreferenduma egingo du? Eta Zein izango da EAJren hautua, independentzia BAI edo EZ? Ibai

E. urtetan Erkidegoarentzat (eta, zoritxarrez, Euskadi osoarentzat) independentzia lortu ahal izango dugula agindu. Besteak beste lortu ahal izango ez ditugunak agintzeko zaletasunik ez dugulako izaten. Hori bai, legegintzaldi honetan erronka nagusi bat dugu (krisitik aterabidea asmatzeaz gain): Herri honen, nazio honen, erabakitzeko eskubidea abian jartzearena. Gure eskubidea delako. Nola? Akordioak lortuz, eragile politikoon artean ahal diren zabalenak, eta, noski, herritarren borondate atxikimendua lortuz. Horri estatus berriaren izena jarri diogu, eta herriaren refrendora jarriko dugula agintzen dugu. EHBilduk ere ez du hori baino gehiago agintzen �itxurak itxura- bere bozeramaileen eta kandidata beraren diskurtsoari arreta kritiko minimo bat ezarriz gero. Eta, bestalde, abertzale garenok ezin dugu ahaztu inoiz, gure Herriaren banaketa politiko eta administratibo zorigaiztokoa. Ez baldin badakizu ere, hara, zer esan zuen Pernando Barrenak Bartzelonako Euskal Etxean orain hilabete: ez duela uste Euskal Herria egun independentziarako prest dagoenik, horrek hasutura sozialaren arriskua ere ekarriko lukeela. Independentistak gera: Alemania, Suedia, Dinamarka edo Luxemburgorentzat ona bada, euskaldunontzat ere ona izango delako, eta gainera, hala nahi dugulako. Inork ez dio horri beldurrik izan behar. Prozesua progresibitatearen eskutik, etengabe, irabazi behar dugu.

G. Kanpainan, gehien dutenek gehiago ordaintzearen kontra azaldu zarete.Era berean, justizia soziala aldarrikatu duzue. PNV eredu kapitalista neoliberalaren aldekoa da. Kapitalismoa eta justizia soziala bateraezinak badira, zer proposatzen duzue justizia soziala gauza dadin? gotzon barandiaran arteaga

E. Kaixo Gotzon, egunon. Ez: ez gara, zuk esaten duzun bezala, gehien dutenek gehien ordaintzearen kontra azaldu. Progresibitatea fiskalitatearen oinarrian dagoen kontua da: ezinbesteko printzipioa eta Aldundietatik ezarritako araudian beti presente izan dena. Noski gehien dutenek eta gehien irabazten dutenek gehiago ordaindu beharra daukatela! Horrela izan da beti, eta, bide batez, argitu nahi dizut euskal IRPF-a beti izan dela, alderatuz gero, Espa�ako IRPF-a baino progresiboagoa. Baita Espa�an orain aho-betez fiskalitatearen �abanderado� agertzen den PSOE hori agintean egon den bitartean ere. Begiratu tramoak. Bestalde, beste adibide bat jartzen hasita, hor ditugu SICAV-ek,2009a geroztik (EAJ agintean hiru Aldundietan) %28 tributatzen dute Erkidegoan �Espa�an %1ean tributatzen dutelarik-. Orain, aldaketa horrek (aldaketa justua izanik) ondorio zuzen bat ekarri du: Erkidegoan zeuden SICAV gehien-gehienak (akaso guztiak baina datu ez daukat eskura) Espa�ara alde egin dutela. Alegia: SICAV-en tributazio justuago batek kontzeptu honetan Foru Ogasunek kobratzen zutena galtzera eraman duela. Horregatik iruditzen zaigu egoera berriari egokitu egin behar zaiola gure fiskalitatea, baina orokortasunezko azterketa sakon baten ondoriozko aldaketa behar duela izan. Ez lelo hutsetan eta ustez sona ona duten esloganetan oinarritutakoa. Adibidez, Mintegik behin eta berriz esaten du Gipuzkoan Bilduk ezarri duen fiskalitatean oinarrituko dela EHBilduk proposatzen duen �eredu aldaketa�. Ba... eredu aldaketa eskasa izango da, Bilduren aldaketak apenas sortzen duelako alderik orokorrean Aldundiak biltzen duen dirutan. Adibidez, Ondare zergari ezarritako aldaketaren bitartez, aurreikuspenak hauek dira: Gipuzkoan 35,5 miloi gehiago lortzea. Ba Bizkaian... 57 miloi gehiago aurreikuste dituzte, eta lurralde bakoitzaren biztanleria kopuruari lotuta, igoera berdintsua, oso berdintsua da. Guztira, Gipuzkoako zerga bilketa 3.600 miloi izaten direla kontutan hartuta. Gu eredu �kapitalista neoliberalaren� aldekoak garela? Beno, hori beste batzuek esaten dutena da. Gu, ez gara, hori ez Venezuelako ereduaren aldeko. Besteak beste, hemen dugun �petroleo� bakarra, gero justizia sozialaren irizpideeekin partitu beharreko aberastasuna ekoizten duen iturri bakarra, gure enpresak direlako. Enpresak (ez �enpresarioak� edo �enpresa jabeak�, enpresak eta beren langileak baizik) Eta justizia sozialari dagokionez, EAJaren gobernuek lortutako gizarte politikek eta gizarte osoaren oreka maiala, eta zerbitzu publikoek ez dute parekorik izan, inondik inora, Estatu osoan. Gure justizia sozialaren eredua, benetan, Europako herri garatuenetan duten eredutik pasatzen da. Ez Ertameriketako inongo lekuan dagoen eredutik.