Ez dakit zergatik bukatu behar duten bikoteek

hain solemneki.

Hitz egin egin behar izaten omen da,

dena argi uztearren.

Psikodrama ederrak sortzen dira horrela.

Hilkutxei prezintoa jartzea edo antzeko zerbait

gorpuak bere terrariotik

korrika ihes egin ez dezan.

Telefonoa.

Non? Ondodaubostetan.

Bilbon izan zela uste dut. Seietan.

Peta bat egin genuen.

Eguzki izpiek betiko trapezio horixka

marrazten zuten barran.

Berak soberan zekien zergatik zen krisi hura azkena:

ez zitzaizkion gustatzen

ileak komunean

edo musikaz hitz egitea ideiarik gabe.

Nik ere antzeko sentipen

usteldu bat neukan.

Nik ere gorroto nuen maite ez nuenean.

Ez zitzaidan gustatzen bere omnipotentzia

bere autosufizientzia eta afirmatibitatea

eta batez ere

nire lagunik onena ligatzeko zuen obsesio hori.

Baina isiltasuna deserosoa da.

Bere burua defendatu ezin zuen bakarrari

bota genion errua:

maitasuna zein konplikatua den komentatzen hasi ginen.

Igor Estankona

Irudia: Liliia Beda

Nire birramonetako bat itsua zen.

Ez zekien frantsesez,

eta kortxoarekin elurra irudikatzen zuen,

nik, petite fille, aurrez sumatzeko neguaren kolorea eta mina,

bakardadeak orkatilak urratzen dizkizunean.

Ondotik kontatu zidaten bera ere ez zela ezkondu

bere leihora bila joaten zitzaion gizonarekin.

Madarikatua emakume tristeen herentzia.

Sara Herrera Peralta

Itzulpena: Castillo Suárez

Irudia: Abigail Keenan

Menturari hiru dohain zor dizkiot: emazte sortu izana,

Klase sozial apalekoa eta herrialde zapaldukoa.

Eta hiru bider errebelde izateko urdin uherra.

Maria Mercè Marçal

Itzulpena: Itxaro Borda

Irudia: Jorge Barahona

Zaila da dena ahazten laguntzen zizun pertsona ahaztea.

Abel Azcona

Itzulpena: Fernado Rey

Oraintxe bertan, hartu jostorratz hau,

sartu esan nahi ez dudan helburuaren haria

eta adabatzen hasten naiz. Taumaturgo ospetsuek

iragarritako mirarietako bakar bat

ez da bete, eta urteak azkar doaz.

Deusezetik gutxira, eta beti haize kontra

bai luzea isiltasun eta larritasunezko bide hau.

Gauden tokian gaude; hobe dugu jakitea eta esatea

eta, oinak lurrean, aldarrikatu

uko eta zalantzazko garai baten oinordeko garela,

negarrek hitzak itotzen dituztena

eta ispilu ugariek bizitza mozorrotzen.

Alferrik dira oroimina eta kexua,

edo malenkonia axolagabezko ukitua,

kalera irtetean jertse edo gorbatatzat

jantzi ohi duguna. Ozta daukagu daukaguna

eta horrekin aski: egokitu zaigun

historia-zatitxoa eta lur-puska koxkor bat

berori bizitzeko. Jar gaitezen

berriro zutik eta entzun dadila

guztion ahotsa, argi eta ozen.

Esan dezagun nor garen eta orok adi dezala,

eta, amaitzean, jantzi dadila bakoitza

gogoak ematen dion bezala, eta kalera,

dena baita eginkizun eta dena egingarri.

Miquel Martí i Pol

Itzulpena: Xabier Mendiguren

Irudia: Greg Raines

Gure platerik gogokoenak lanketa berezia eskatzen zuen.

Amonak bertikalean zabaltzen zuen arraina,

eta nire etorkizuna irakurtzen zuen bertan.

Azal zaurituan arretaz zabaltzen zuen betegarria:

heriotzaren markak ezin dira zornatu.

Bitartean, hitz egiten zidan.

Oraindik umea nintzen;

eskolatik bueltan, jateko zer zegoen galdetzean,

nire graziak milikatzen zizkidan eta esaten zidan:

arrainak, udakoak bezala.

Orduan hotz egiten zuen.

Eta bazkalondoan elkarrekin esertzen ginen,

elkarrekin ikusten genuen telebista,

elkarrekin hartzen genuen arnasa arratsaldero.

Bizitzea, bion arteko ohitura zen

eta udan ernegatu egiten nintzen ikusten nuenean nola zihoan

ur ertzean gora

ur ertzean behera:

haserretu egiten nintzen olatu batean galduko nuelakoan,

hoztuko zelakoan edo minutu batzuez bere ondoan ez egote hutsagatik.

Bueltatzean, bere hamakan esertzen nintzen,

eta oinetako hondarra kentzen laguntzen zidan,

poltsan nire argizariak bilatzen,

edo kresala eta bekarrak desitsasten.

Negua, orain, atsegina da etxe honetan.

Sartzean lasai aurkitu nahi izan zaitut,

zure istorioak errepikatzen,

garai onei irribarrez, beti lez, nire umetako ohiturei adi.

Baina orain ez zaude.

Biok ez gara bizi, eta hotzak bizkarretik heltzen dit, eta kolpatu;

hainbat gauzaz oroitzen da,

beldur naiz berriro,

eta neure begiek

labain egiten didate eskuetan

umel

neguko arrainak bezala.

Elena Medel

Itzulpena: Leire Bilbao

Irudia: Andy Chilton

Denborak sendatzen du omen —

Baina Denborak ez du inoiz sendatu —

Benetako mina handiagotzen da

Zainak bezala, urteekin —

Denbora arrangura froga bat da —

Baina deusen konponbiderik ez —

Hala bada, zera demostratzen du

Ez zela inon Gaitzik egon —

Emily Dickinson

Itzulpena: Angel Erro

Irudia: Dylan Luder

Nola jantzi

emakume hitza

oina zapata barruan

dantzatu gabe.

Geroago,

berehala,

lokarriek estutzen gaituzte

eta larruak,

ahuntz larru finak,

txarolak,

urratuak egiten dizkigu,

eta babak,

inoiz ez orbaintzen ez direnak.

Marta Sanz

Itzulpena: Castillo Suárez

Irudia: Dominik Martin

Zabiltza kontuz boterearekin:

haren jausiak lurpera zaitzake;

elurra, elurra, elurra, zeure muinoa ito arte.

Zabiltza kontuz gorrotoarekin:

ahoa irekitzen duenean zeure burua

kanpora egotz zenezake,

eta zure zangoa irentsi, bat-bateko legenardun.

Zabiltza kontuz zure lagunekin,

haiek traizionatzen dituzunean

—gertatuko da—,

komun-zuloan sartuko dutelako euren burua,

eta kateari tiratu gero.

Zabiltza kontuz adimenarekin,

sobera baitaki ez dakiela ezer:

orkatiletatik zintzilik utziko zaitu.

Hark jakinduria ahoskatu ahala, zuri bihotza

ahotik irteten zaizu.

Zabiltza kontuz jolasekin, antzezpenekin,

aurrez prestatutako hitzaldi jakinekin,

emana datorrenarekin,

saldu egingo zaituztelako

eta umetxo biluzi bilakatuko zara gero,

zeure sehaskan txiza bero.

Zabiltza kontuz maitasunarekin

(benetakoa izan

eta zeure izatearen zati bakoitzak baiezkoa esan

ezean, behatz txikiak barne),

momia baten gisan bilduko zaituelako,

eta zure oihua ez du inork entzungo,

eta zure lasterka ahaleginak alferrik dira izango.

Maitasuna? Dela gizona. Dela emakumea.

Haren gainean irristatu nahi duzun olatua behar du izan,

hari zure gorputza eta zure irribarrea

eman nahi dizkiozuna,

hondar harritsuak menpean zauzkanean

zeure malkoak lurrari eman nahia.

Inor maitatzea otoitzaren

antzeko zerbait da, ezin aurreikus daiteke;

zure sinesmenak zure sinesgaiztasuna

desegin du, eta haren besoetan erori zara.

Pertsona berezi hori,

nik, zu banintz, ez nieke arretarik eskainiko

nigandik datozen aholkuei,

zeure hitzetatik atera ditudalako hein batean,

eta nireetatik beste hein batean.

Lankidetza bat dira.

Ez dut esandako hitz bat bera ere sinesten,

salbu eta bakarren bat,

salbu eta zuhaitz gazte baten eran

ikusten zaitudala,

itsatsitako hostoak dituzun zuhaitza, sustraituko dena ziur,

badakit benetako berdetasuna etorriko zaizula.

Hala bedi. Hala bedi…

Oi, pertsona berezi hori,

balizko hostoetarantz zoazenean

gustuko zaitu idazmakina honek,

baina kristalezko edalontziak apurtu nahi ditu,

halaber, zure alde:

arbolazal iluna astintzen dutenean,

zu derrepente airean igeri dabilen

puxika bat izatea

ospatu nahi du.

Anne Sexton

Itzulpena: Harkaitz Cano

Irudia: Mohamed Said

Ez naiz sekula lore edo seme-alaba zale izan,

ez dakit haiek non jarri eta hotz uzten naute.

Loreekin eta umeekin iritsi zelarik, ordea, nik nahiago

alde egin zezala etorritako bidetik,

ur-pitxerrean sartu nituen denak

eta, ez dakit zergatik, ni atxilo hartzera etorri ziren.

Zer egin nuen nik, bada?

Beldurra haurrengandik urrun eduki, ez besterik.

María Eloy García

Itzulpena: Monika Etxebarria

Irudia: Camila Cordeiro