ANDORRA

Hizkuntzak: katalan (ofiziala), gaztelania, frantses eta portuges.
Biztanleak: 79.300 lagun (NBE, 2011). Espainol (%43), andorratar (%33), portuges (%11), frantses (%7), beste (%6).
Erlijioak: katoliko.
Jakingarriak: Andorra Herrialde Katalanen parte da.
Transkripzioak: leku izenak idazteko, katalanezko erak erabiltzen ditugu.
 

Balearrak

Hizkuntzak: Katalana eta gaztelania dira ofizialak. Katalanez %70,8 mintzo dira.
Biztanleak: 1.113.114 lagun (2011).
Jakingarriak: Herrialde Katalanetako bat da.
Transkripzioak: leku izenak idazteko, katalanezko erak erabiltzen ditugu. Dena dela, 'Pitiusak, -ak' deituko diogu Illes Pitiuses uhartediari.
 

Herrialde Katalanak

Biztanleak: 11 milioi inguru.
Jakingarriak: Katalanez mintzo diren herrialdeak Katalunia, Balearrak, Rossello, Valentzia eta Andorra dira. Aragoin, Kataluniako mugan, La Franja de Ponent izeneko eremuan, katalanez mintzo dira, eta Sardinian ere bai, Alghero hirian (katalanez, L'Alguer; bertan, katalana ofiziala da, sardiniera eta italiera bezala). Herrialde Katalanetatik kanpokotzat jotzen diren zenbait lurraldetan ere hitz egiten da katalanez: Murtzian, adibidez, El Carxe eskualdean (El Carche gaztelaniaz), valentzieraz hitz egiten dute zenbait udalerritan.
Transkripzioak: leku izenak idazteko, katalanezko erak erabiltzen ditugu.
 

KATALUNIAKO ERREPUBLIKA

Hizkuntzak: katalan, espainiera (ofizialak), aranera (okzitanieraren dialekto bat da, eta ofiziala da Aran ibarrean). Katalanez %74,5 mintzo dira; Rossellon 125.622 lagun inguru mintzo dira katalanez. Kataluniaren barruan dagoen Aran ibarra hizkuntzaz Okzitaniaren parte da.
Biztanleak: 7,5 milioi (2012).
Jakingarriak: katalanez, Catalunya. Herrialde Katalanen parte da, Balearrekin, Rossellorekin, Valentziarekin eta Andorrarekin batera.
Transkripzioak: leku izenak idazteko, katalanezko erak erabiltzen ditugu (Bartzelona salbu).
 

Rossello

Hizkuntzak: frantses (ofiziala), katalan (%40 inguru).
Biztanleak: 400.000 lagun inguru.
Jakingarriak: Herrialde Katalanen parte bat da. Ipar Katalunia ere esaten zaio (Catalunya Nord). Honako eskualde historiko hauek osatzen dute Ipar Katalunia: Rossello (frantsesez, Rousillon; gaztelaniaz Rosellon), Conflent, Vallespir, Capcir, Cerdanya Garaia (frantsesez, Cerdagne) eta Fenolleda —Okzitaniaren zati da; okzitanieraz, Fenolhet, eta frantsesez, Fenouilledes—.
Transkripzioak: leku izenak idazteko, katalanezko erak erabiltzen ditugu.
 

Valentzia

Hizkuntzak: katalana, gaztelania (ofizialak). Valentziera deitzen zaio Valentziako Autonomia Erkidegoan erabiltzen duten katalanari. Biztanleen %78k dakite katalanez; eskualde batzuetan gaztelania da jatorrizko hizkuntza, hau da, ez da katalanez mintzatu izan.
Biztanleak: 4,6 milioi.
Jakingarriak: Herrialde Katalanetako bat da.
Transkripzioak: leku izenak idazteko, katalanezko erak erabiltzen ditugu (Valentzia salbu, horrela idazten baita euskal tradizioan).

[sigla] ANC. /a-ene-ze/ Biltzar Nazional Katalana.

[sigla] CCMA. /ze-ze-ma/ Kataluniako Ikus-entzunezko Hedabideen Korporazioa.

[sigla] CCRTV. /ze-ze-erre-te-uve/ Kataluniako Irrati eta Telebista Korporazioa.

[sigla] CDC. /ze-de-ze/ Kataluniako Konbergentzia Demokratikoa, edo Convergencia. CiU koalizioko kidea da.

[sigla] CECP. /zekpe/ Catalunya en Comu-Podem.

[sigla] CiU. /ziu/ Convergencia i Unio. Kataluniako koalizioa, CDC eta UDC alderdiek osatua.

[sigla] ERC. /e-erre-ze/ Kataluniako Ezker Errepublikanoa. Esquerra Republicana ere erabil daiteke.

[sigla] ICV. /i-ze-uve/ Iniciativa per Catalunya-Verds, Kataluniaren Aldeko Ekimena-Berdeak.

[sigla] IEC. /i-e-ze/ Ikerketa Katalanen Institutua.

[sigla] Lapao. /lapao/ Ekialdeko eremuko berezko hizkuntza aragoiarra. Katalana aipatzeko Aragoiko Parlamentuak asmaturiko izendapena.

[sigla] MDT. /eme-de-te/ Lurraren Defentsa Mugimendua, Kataluniakoa.

[sigla] PSC. /pe-ese-ze/ Kataluniako Sozialisten Alderdia, PSOEren adarra.

[sigla] PSUC. /pe-suk/ Kataluniako Alderdi Sozialista Batua.

[sigla] Termcat. /termkat/ Katalanezko Terminologia Zentroa.

[sigla] TV3. /te-uve tres/ Kataluniako telebista autonomikoa.

[sigla] UDC. /u-de-ze/ Unio Democratica de Catalunya, Kataluniako Batasun Demokratikoa, CiU koalizioko kidea; BERRIAn, UDC, Unio edo Unio Democratica.

Askatasunaren Aldeko Martxak, -a. Laburturik, 'Askatasunaren Martxak'. Letra xehez idazten da 'martxa' hitza, jakina, bakarrik idatziz gero.

Bartzelonako Etorbide Nagusia, -a (Gran Via*).

Bartzelonako Familia Santua, -a (Familia Sakratua*). Antoni Gaudik hasitako eliza. Familia Santuaren tenplua ikusteko. Familia Santuaren basilika.

Bartzelonako Gracia pasealekua, -a.

Bartzelonako Meridiana hiribidea, -a.

Bartzelonako Palau. Kataluniako musikaren jauregia.

Bartzelonako Salvador Espriu lorategiak, -ak. 'Graciako lorategiak' ere esaten zaie.

Bartzelonako Via Laietana (Layetana*).

casteller. Kataluniako giza dorreak egiten dituen talde bateko kidea.

cava. Kataluniako xanpaina.

conseller* e. kontseilari, sailburu. Kataluniako Generalitateko kargua.

conseller en cap* e. kontseilari nagusi. Kataluniako Generalitateko kargua. 2005eko martxoan, kontseilari nagusi kargua kendu eta lehen kontseilari kargua sortu zuten.

conseller primer* e. lehen kontseilari. Kataluniako Generalitateko kargua, 2005eko martxoan kontseilari nagusi kargua ordezkatu zuena.

Diada. Kataluniako aberriaren eguna, irailaren 11.

Estatut* e. (Kataluniako) Estatutu.

estelada. Herrialde Katalanen independentziaren aldeko bandera izarduna.

Junts Pel Si. Laburturik, 'PxSi'.

Lafede (LAFEDE*). Gobernuz kanpoko erakundeen Kataluniako federazioa.

Mossos d'Esquadra, mosso. Kataluniako polizia autonomikoak 'Mossos d'Esquadra' du izena. Kideak 'mossoak' dira.

nova cançó. Frankismo hondarrean Katalunian sorturiko kantautore mugimendua.

Parlament* e. (Kataluniako) Parlamentu.

postkonbergente. Kataluniako politikan, eremu politiko bat.

seny. Katalanez, neurrian, egoki eta zuhur jokatzeko sena.

senyera. Bandera katalana.

Setmana Catalana. Kataluniako txirrindulari lasterketa.

sindic de greuges* e. (Kataluniako) ararteko.

trantsiziorako legea, -a (trantsitorietate legea*).

Via Catalana. Katalunian 2013ko Diadan osaturiko giza katea.

Volta. Kataluniako txirrindulari itzulia.