Lunak poema zoriontsu bat idazteko eskatzen dio Lunari

 

Poema zoriontsu bat eskatzen didazu. Zer  nahi duzu esatea. Maitasunean sinesten dudala. Bizitza honetan gehien hunkitzen nauena igandeetan pizza jatea dela. Biziki atsegin dudala hankartean esperma gordetzea, likido erortzen den arte, tantaz tanta, nire loaren lurzoru hotzera. Poema zoriontsu bat eskatzen didazu eta hori ia ezinezkoa da, zoriontsua naizenean ez baitakit adierazten. Edo zoriontsua naizenean bozkarioa desio dudalako. Edo zoriontsua naizenean gauza garrantzitsuagoak ari naizelako egiten, negar egitea bezala. Liburu bat irakurtzen dut non protagonistak bere katua hil eta ez duen ezer sentitzen. Abesti bat entzuten dut non bi maitale banandu eta ez duten ezer sentitzen. Whatssapeko mezuak irakurtzen ditut eta ikasten dut lagun batek zainak moztu nahi dituela ezer ez sentitzeko.  Zer nahi duzu orduan nik zuri esatea. Zein salba dezadan nahi duzu nik orain. Poema zoriontsu bat eskatzen didazu eta hau da esan ahal dizudan guztia: Ez.

 

Luna Miguel
Itzulpena: Leire Bilbao
Irudia: Angelo Pantazis

 

Bego horretan

 

zuri, emakume, ez dagozkizu labeak eta umeak

ez baitzara gai kaktus bat zaintzeko ere.

Ez duzu behar ez arrik ez etxerik

aska ezazu, eta abiatu, behingoz.

 

Zuzen zebilen zure maitale hura

zuretzat, istripu dira pertsonak:

gertatu egiten zaizkizu, bat-batean.

 

Miriam Reyes
Itzulpena: Danele Sarriugarte
Irudia: Callum Shaw

Nire lehen liburutegia

 

Kaoba gorrizkoa zen

eta ateak

kristal ilunekoak zituen

lakazko ertz

zuriekin.

 

Metro bat altueran

bider metro eta erdi zabaleran.

Hogeiko hiru apal.

 

Lurrezko eltzetxoa hautsi genuen

eta urtarrileko arratsalde oso bat eman

hura erostera joateko.

 

Laster hasi ziren etxera iristen Albert Camus. William

Faulkner. Virginia Woolf. Victor Català. Carson

McCullers. Eta James Joyce eta bere Artista

nerabe baten erretratua,

ultzera bat eragin zidana

luman.

 

Pixkanaka joan zen

altzari izateari uzten

eta Santutegi bilakatzen.

Liburutegia.

 

Gaueko errezoak

zuraren bihotz irekiaren aurrean egiten nituen

ez oheburu gainean begi zurituekin zetzan

Jesusen Bihotzaren aurrean.

 

Ama ere

sekula libururik ireki gabea

debozioz betetzen zuen. Liburutegiak.

 

Liburuak pobreen etxe batean!

 

Zintzo zaintzen zuen hautsa

sar ez zedin zirrituetatik eta papera inbaditu ez zezan.

Liburuetako sitsak

letrak jan ez zitzan.

 

Aita berriz harrotasunez ibiltzen zen

aurretik pasatzean.

 

Pozik aukera izan zuelako

itsasoa erosteko alabari

 

Antònia Vicens
Itzulpena: Monika Etxebarria
Irudia: Elurre Iriarte

Lore zauritua  

 

Bihotzean daramaguna

gure hizkuntzaz baino ezin dugu adierazi.

 

Hitzak behar ditugu

maitasunaz hitz egiteko,

edo heriotzaz.

Hitzak behar ditugu

izendatzeko atsegin duguna zein gorroto duguna.

 

Hitzak behar ditugu

herabe gaudenean nagiak ateratzeko,

haserre gaudenean adiskidetzeko,

herriminez gaudenean urrutikoak gerturatzeko.

 

Gure hitzek lekukoak behar dituzte

gure galderak entzungo dituztenak,

gure eskaerak,

gure damuak ere bai.

 

Gure hitzek magala behar dute laketzeko.

Izan ere, lore zauritua da gure hizkuntza:

ederra eta, aldi berean, zaurgarria.

Gure hitzek babesa behar dute.

Babesik jaso gabe, ez baitago irauterik.

Babesik eman gabe, ez baitago bizitzerik.

 

Castillo Suárez
Irudia: Leire Salaberria

 

Ahotsa: Castillo Suarez

Gauari kendutakoa itzuli

 

Har ezazu nire poesia
bigarren eskuko amets.

(Berri txarrak)

 

Zertarako kantak idatzi

hitzek zauriak irekitzen badizkigute,

memoria behin eta berriro ezabatzen badigute,

gezurrez inguratuta bagaude,

maite ditugun gauzek zentzua galdu badute.

 

Zertarako amestu

lurrera jausi bagara,

zauriek orbainak ekarri badizkigute,

txoriek izena galdu badute,

lapurtutakoa ez badute sekula itzuliko.

 

Grabitatea baino ez dago hor kanpoan.

 

Zure oroitzapenen kutxa beltza bilatzen jarraitzen duzu:

geroa eta iragana ezabatuak izan dira,

biharra ez da existitzen,

gaurkoa ez da amesten genuenaren antzekoa.

Denborak ez du beti bakoitza merezi duen lekuan uzten.

Garaiak ez dira batek nahi bezain azkar aldatzen.

Zenbatu al dituzu porrotak eta garaipenak?

 

Loreak beltzak dira hemen.

 

Etorkizuna oroitzapenez mozorrotzen da maiz,

baina nik zerotik hasi nahi dut orain,

eta aurrera egiteko egin dezakedan hoberena

kanta bat da, melodia urdin batean.

Nire bihotza jarriko dut horretara,

arima hustuko dut,

erantzunei galderak egingo dizkiet,

hegalak ernatuko zaizkit besaburu anputatuetan,

neurria hartuko diet galerei.

 

Min hau betiko ahaztu nahi dut,

nire kontraesanak agertu,

zalantzen bilduma osatu,

ikasitakoa desikasi,

irakurriz idatzi.

 

Hitz asko ikusi ditut zentzua galtzen,

eta jakin nahi nuke maitasuna zer den zuretzat.

 

Niretzat hasi eta bukatu egiten diren gauzen multzo horretan dago.

Eta hizkuntza ezberdin batean mintzatzen bazinen ere,

poliki elkar biluzten genituen gauak etortzen zaizkit akordura.

 

Mundua ikusi nahi dut,

baina zure ohetik atera beharra daukat oraingoan.

Gauari kendutakoa itzuli.

 

Castillo Suárez
Irudia: Ibai Arrieta

Denbora eta tokia gurutzatzen direnean

 

Guaixeren 25. urteurrenerako idatzitako testua

 

Beste toki batean bizi gintezke,

arrotz edo atzerritzar ginatekeen toki batean,

arnasa hartzen ikasi

itsasotik gertu,

basamortutik hurbil,

edo oihan bazterretik.

 

Baina bizitzak koordenada batzuk eman dizkigu

eta zain lodi batzuen gisan erdibitzen gaituzten

autobia zaratatsu bat

eta erreka isil bat.

 

Bizi garen ibarrean ikasi nahi dugu,

eta lan egin,

baina batez ere,

gure hurbilekoak maitatu eta zaindu.

Gure ezinak aldamenei esan.

Elkarren premia dugula sentitu herriko lagunak ikusten ditugunean.

Haserretu eta adiskidetu etxekoekin.

 

Maizegi euria ari du teilatuen artean hemen.

Ibaia bulartu egiten da,

autobia putzuz bete.

Eta etsiak hartzen gaitu

hustu egiten direlako etxeak eta dendak itxi,

erdara entzuten delako euskaraz egiten zen tokietan.

 

Baina inondik ere errenditzen ez den lur batekoak gara,

euskaraz eta euskaratik eman nahi duena bere berri etxez etxe.

Sentitu nahi dugu hizkuntzak lotzen gaituela lurrera.

Irabaziko duguna gailenduko zaiola galdu dugunari.

Ez dela berdin zer, non eta nola esan.

 

Urtetan bete ditugu hitzez postontziak, sakelakoak, ordenagailuak eta uhinak.

Euskaraz esan diegu agur maite ditugunei eta ongi etorria egin jaio direnei.

Albiste latzak eman ditugu eta ikuskizun zoragarriak iragarri.

 

Lekukoak gara denbora eta tokia gurutzatzen diren bakoitzean.

Akordatu gara gertatu direnekin.

Akordatzen gara gertatzen ari direnekin.

Akordatuko gara gertatzeko daudenekin.

 

Hotz ezea dago kanpoan.

Euria ikusten dugu leihotik.

Baina aterpea ematen digute hitzek.

Atzokoa, gaurko eta biharkoa lotzen dituzte,

herri batekoa zein bestekoa.

Hitzak dira maitatzeko gure tresna.

Hitzek egiten gaituzte bertako.

Hitzek egiten gaituzte euskaldun.

Gure jendeak beste indar dute gure hitzek.

Euskarazko hitzez ez balitz, ezinezkoa litzateke gure eskualdea.

 

Elkarrekin egoteko hedabide bat

eta aurrera egiteko kemena.

Nahikoa euriari ekiteko edo atertzeko.

 

Castillo Suárez
Irudia: Patxi López Galartza

Piztien hizkuntzan

 

Piztien hizkuntzan mintzo nintzen.

Lainopean ezkutatzen den behorra bezala,

egunak ematen nituen desagertuta.

Adarrei bakarrik uzten nien azala ukitzen.

Dar-dar egiten nuen euripean.

Gutxi ziren gordetzen nituen oroitzapenak,

doi-doi zuregana bueltatzeko behar nituenak.

Animalia otzan baten gisan hartzen ninduzun bueltarakoan,

errukiz eta nahigabez.

Oinutsik elurretan.

Jakin gabe zer egin ez zeneukanarekin.

 

Castillo Suárez
Irudia: Hernan Sanchez

Aire izatea

 

Hegaldatu nahi dudan aldiro,

maite nautela esan

eta beren beldurrekin

lotzen nautenen hedeak askatu behar ditut.

Gehienez ere, uso mezulari nahi naute,

joan eta etorrikoa,

baina nik aire izatea dut amets.

 

Begoña Abad
Itzulpena: Fernando Rey
Irudia: Kelly Sikkema

Hegaldatu

 

Mozkortzen ahalko nintzen

antsiolitiko indartsuekin

edo vodka merkearekin.

Kokainaren menpeko bihurtzen ahalko nintzen,

telenobelena

edo txokolatearena.

Zure absentzien adikzioa garatzen ahalko nuen,

zure ezinikusiarena,

zure oinazearena,

zure kontraesanen zerrendarena,

baina nahiago izan nuen jakin

zer ote ziren bizkarrean

jaiotzen ari zitzaizkidan bi kozkorrak,

eta, orduan, hegaldatu.

 

Begoña Abad
Itzulpena: Fernanado Rey
Irudia: Tatsiana Dubinskaya

Nire ahoa zure bularretan barna

 

Nire ahoa zure bularretan barna

neguko arratsalde labur grisean

delikatuak gara ohe honetan

eta ukitzen dugu elkar hain poz beroz, liluratzeraino

gogor eta delikatu, biribilean jarduten dugu

elkarren inguruan eguneko kandela erretzen zaigu

bere argi bereziarekin eta elurra

hasten badu kanpoan adarrak estali arte

eta etortzen bada gaua abisatu gabe

hor daude neguaren plazerak

bat-bateko, basa eta delikatu zure hatzak

zehatz nire mihia zehatz une berean

txantxa bati barrezka geldituz

nire amodioa zure urrinean bero, neguaren gailurrean

 

Adrienne Rich
Itzulpena: Maialen Berasategi
Irudia: Filip Gielda