Zeruaren ederra

 

Jon Barberena in memoriam

 

Alka-belarra hazten den tokitik idazten dizut.

Gezurretan ari naiz dena bukatu dela esaten badizut.

Min bat behar dudala zuregana itzultzeko.

Ez dudala neurririk ematen zure irribarrea gordetzeko.

Zure izanak beste indar duela nire etsiak.

Ez zaitudala zure mezuetan bilatuko.

 

Euri handiaren esperoan nago,

euriak hartuko baititu

idatzi gabeko hitzak.

Damurik gabe maite duen jendea gara.

Lainoen igarobidea nola,

guk beste inork ez daki

non ditugun orbanak.

Baina inoiz ez gaitu lotsarazi maite genituenei

behar genituela idazteak.

 

Dena galera denean,

zainak urratzen dizkigutenean,

edo irauli,

zerk garamatza irautera,

zerk lotzen gaitu lurrera.

Ez dauka izenik,

baina eman egin behar zaio.

 

Belar luzearen gainean etzanda idazten dizut,

eta kontatu nahi dizut

zuk ongi argi badakizun zerbait:

bizitzea hauskorra dela,

geronek bakarrik sumatzen dugun herrenarekin

ibiliko garela aurrerantzean.

Denbora esaten diogu,

baina guztiz izateari utzi ez diotenak dira

gure arrangura arintzen dutenak.

 

Gauzek poliki aldatzen jarraituko dute,

urtaroak etenik gabe joango dira bata bestearen atzetik,

belarra isilean haziko da.

Neurria hartuko diogu gure bakardadeari.

Baina gure maitetasuna hodeirik garaienetan gordeko da.

Berariaz dago zerua gugandik hain urrun.

Gu iristen ez garen lekuetara ailegatuko dira txorien hegaldiak.

 

Castillo Suárez
Irudia: Elurre Iriarte

 

Zuhaitz batean dagoen haurrari

 

Oskar Alegriari

 

Zuk beste inork ezagutzen ez duen
zumiriki bateko biztanle bakarra zara,
haizearen uhinez
eta hontz zuri baten hegalek
ozta ukitutako isiltasunaz inguratua.

 

Golde hautsi bat dakusazu
eta garia jotzeko makina bat, zeinaren eskeletoak

eguzkiarean azken distira bat ahalbidetzen baitu.
Uda txorimalo bihurturik dakusazu,
zeinaren amesgaiztoek ereintzak larritzen baitituzte.
Ubidea dakusazu, non zure lagun desagertuak
nabigarazi zenuen paperezko ontzia hartu baitu hondotik.
Herria dakusazu eta alor hedatuak
silabarioaren orriak bezala
non egun batean jakingo baituzu zoriontasunaren istorioa irakurri zenuela.

 

Biltegizaina leiho-ateak ixtera irten da.
Baserritarraren alabek oilategian sartu dituzte oiloak.
Arrain arraroen begiek
larderiaz begiratzen dute zerutik.
Lurrera itzuli behar da.
Zure zakurra jauzika datorkizu.
Zure zumirikia gauaren itsasoan hondoratu da

 

Jorge Teillier
Itzulpena: Eneko Aizpurua
Irudia: Yago Gonçalves

 

Ez da hori

 

Badiotsut faltan dudana ez dela hori

gorputz bat beste baten pareko dela

zeinahi besarkadak balio duela

ez dudala gogoan nola zen.

 

Idea Vilariño
Itzulpena: Garazi Arrula
Irudia: Analise Benevides

Talaia galduak 2

 

Maite zaitudala badiot min eman nahi dizut

Iritsi garela dirudi hilkintza laster amaituko da

Arrotz egingo zaigu etxea eta maite dudanaz idatziko dut orduan

Kale honen beste aldean zer dago

Zuk eta nik ez dugu berdin sufritzen

Nigandik urrun lehertu dira zure zainak zugandik urrun maiztu nire adiskidantzak

Tartean basamortuak dagoz demokraziak dagoz herri kisuztatuak

Ibaiko erdokatan itoek besoaz seinalatzen dizkidate

Harrotutako hiri-sarrerak zubi altxagarriak

Ez daukat armarik sehaskan ezkutatzeko

Askatasun itsustu bat besterik ez bantustan atzendu bat besterik ez

Zein banderarenpean bataiatuko dugu maitasuna bigarrenez

Zein uretan zein haitzarriren bila

Proklama eder bat kopiatuko dut zure ireki guztietan irakurribako txatalak ageri dira

Gagozanak gagoz

Gurean ez da soldadu ezezagunik handizkako askatasunik

Erraz dira desartikulatzen nire sentimentuak

Min eman nahi dizut poema bateko trintxera estalgarritik

Ezpaldutako arbolen etorbideak dauzkat, zeru bat

Gauez ureztatzen den futbol zelai bat bezalakoa eta uzteko karguak

Gaizki egiten ditut zubiak gaizki idazten dizut gaizki maite zaitut bakealdi egoskabe honetan

Zamaketariak okinak koldarrak gagoz

Gagozanak

Ibaia garbitzeko heldu den idortearen zain

Ikasiko dut magalean zure soina nola batu, bizkarrera nola ekarri

Isiltzen banaiz iduriko du minik ez dela hemen

Zorionaren piketeak jabetu direla lantoki guztiez muino guztiez kaleez

Eta nik min eman nahi dizut maite zaitudanean

 

Jose Luis Otamendi
Irudia: Monika Etxebarria

Haurrak ginenean

 

Eskuak gorriturik genituen baloi baten kolpeengatik. Gure etxea bonbardatu genuen denbora galduaz. Ez genuen lagunik. Kristal hautsien ertz zorrotzak zituzten, gu bezala, luzaroan bakarrik egon zitezkeenek.

 

Kanta guztiak dantzatzen bagenekien; ez ordea, zerk hausten zigun azala.

 

Haurrak ginenean egia txikizko hegalak genituen, eta bete gabeko monobolumenak.

 

Castillo Suárez
Irudia: Aingeru Suárez

Nostalgiaren kontra

 

Ahoa lehortzen didan hilbeltzeko hotzarekin.

Kalkulua eta arnasa eskutik batzuetan.

Inoiz edo behin urak jalkitzean duen kolorea hartuz.

Kosta zait ulertzea

ez dagoela eskua altxatuz zirkulu perfektu bat marraztuko duenik

bizitzari berotasuna ematen dion nerbioari uko egin gabe.

Poeman ibai bat bezala pentsatzeko.

Ibaia zeharkatzen duenak badaki nolako ur emaria duen:

animalia hondoan

ilea prestatzen

mudarako.

Animaliaren gorputzak ez du itzalik proiektatzen

eta ezerk ez ditu bere hitzak gainditzen

idazketa orain bakar bat da

ibaian zehar

oinez dabilena

bere ingurunea eta iturburua marratzen.

Ibaiak ez du zalantza egiten baina oroitzen du.

Zapaldu nuen lurra urpetzeko zabaltzen da

urrutian dabilen animaliaren oinatza ezabatzeko

neure oinatza bera, ahaztera zigortzen nauena.

Ahaztuko dut eskuek beren bolumena ahaztu zuten bezala

orduen pisu motela

egun zoriontsuenetan

 

Gonzalo Hermo
Itzulpena: Eneko Aizpurua
Irudia: Oskar Alegria

 

Izotzezko lurra

 

Inork ez zidan aitortu negu polarra zenik,

ez eta zuria izan zitekeenik urratu daitekeen kolorea;

berokia hiri hau baino handiagoa dela

argiak ez badu zure ibilera nahasten.

Eta abiatu zara eta harrapatu nauzu.

Zure ahoa izotzekoa da eta nirea kateatu egin da

azala urratzen duen elur-jausi baten gisan.

Eta airea zurgatzen duzu, hotza barreiatuz;

eta samurtasuna duzu amets, puskaka eskaintzen duzuna

inor ez dagoenean begira eta posible denean maitatzea.

 

Inork ez zidan aitortu ausazko izpi batek

hiri honetako zuhaitzak aldatuko zituenik.

Eta haizeak nire maitatzeko modua bizkortuko balu,

izotz-mendiak urtzea nire garaipena litzateke.

Eta abiatu naiz eta harrapatu zaitut.

Zure ahotsa, amildegi-emakume hori, grinazkoa da

irakurtzen ez dakidan esaldiekin kantatzen baduzu.

Eta poliki zabaltzen zaizkizun urrakadei begira nago,

eta gehiegizko orduak lurrintzen direnean,

tarteka eskaintzen duzun zentzuarekin egiten dut amets.

 

Inork ez zidan aitortu bidaia nezakeela

izotzeko lurretik eguzki-sistemara.

 

Clara Peya
Itzulpena: Castillo Suárez
Irudia: Amalia Suárez

Aurrez aurre

 

Ez dut jada omoplatorik,

Ez saihetsik, ez zilborrik.

Ez dut jada organorik

Ezinegon honi aurre eginen dionik.

 

Eta bihotza eta biok bakarrik gaude orain.

Buruz buru. Aurrez aurre.

 

Eta bihotza eta biok bakarrik gaude orain.

Ez bularrik ez birikarik.

 

Ez dut jada sabelik

ezta haragirik ere azal azpian.

Urdailak ez du sabairik

eta hezurrak txoriak dira.

 

Eta bihotza eta biok bakarrik gaude orain.

Buruz buru. Aurrez aurre.

 

Eta bihotza eta biok bakarrik gelditu gara.

Ez ziorik ez arrazoirik.

 

Clara Peya
Itzulpena: Monika Etxebarria
Irudia: Ramez E. Nassif