Oldarraldiari erantzuna
Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, eta euskararen aurkako oldarraldi judiziala salatzeko asmoz, kalera aterako dira gaur euskaldun asko eta asko, Bilbon. Maiatzean jarri zuten eguna, «euskararen normalizazio prozesua trabatzeko olatuari» aurka egiteko. «Oldarraldiaren aurrean: euskararekin bat, euskaraz bat» izango da leloa.
1. ZER EGOERATAN DAGO EUSKARA EUSKAL HERRIAN?
Euskara, legez, ez dago debekatuta gaur egun, baina bigarren mailako hizkuntzatzat jotzen da sarri: Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, herritarrak derrigortuta daude gazteleraz jakitera, baina euskara jakitea hautazkoa da, Espainiako Konstituzioaren aginduz. Nafarroan, Euskararen Legeak hiru eremutan banatzen du lurraldea: eremu euskalduna, eremu mistoa eta eremu erdalduna. Eremu erdalduna deritzonean, adibidez, euskara ez da ofizialtzat jotzen. Lapurdin, Nafarroa Beherean eta Zuberoan, berriz, euskara ez da hizkuntza ofiziala.
2. ZERGATIK ANTOLATU DUTE PROTESTA?
Azken hilabete hauetan, ohi baino neurri gehiago hartu dira euskararen aurka; batez ere, epaitegietan. Horri, hain zuzen, euskararen aurkako oldarraldia deitu diote, eta horregatik aterako da jendea gaur kalera protestatzera. Hona hemen hainbat adibide:
2021
IRUN, 2021eko MAIATZA
Irungo Udalak (Gipuzkoa) Udaltzaingo zerbitzurako hamabi lanpostu betetzeko deialdia egin zuen, eta, horiek betetzeko, langileek bete beharreko baldintzetako bat euskaraz jakitea zen. EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak, ordea, hizkuntza eskakizun horiek bertan behera uzteko agindua eman zuen, euskara ez dakitenentzako «diskriminatzailea» dela argudiatuta. Kontrara, epaiak ez zuen ezer ere esan euskaldunak udaltzainekin gazteleraz hitz egitera behartzeari buruz; hori ez zuen bazterketatzat jo.
2022
LAUDIO, 2022ko OTSAILA
Nola sailkatu daitezke hizkuntza errazak eta zailak? Gasteizko epaile batek euskara «munduko hizkuntzarik zailenen zerrendan bosgarrena» zela esan zuen, euskaraz ez dakien langile bat kanporatzea «diskriminatzailea» zela arrazoitzeko. Gainera, argudio horiek sareko zenbait ataritatik hartu zituen, fidagarritzat jota, eta hitzez hitz kopiatu, hori arrazoitzeko inolako frogarik ez bazuten ere. Baina ez al dute, bada, milaka eta milaka haurrek, gaztek eta helduk hizkuntza ikasi, batzuek ziztu bizian eta besteek denbora gehiagoan?