Memoriaren txoriak ihesi

Ane Insausti Barandiaran

1. ZER DA?

Milioika pertsonak pairatzen duten gaixotasuna da alzheimerra, eta, batez ere, adineko pertsonengan agertzen da —baina ez soilik haiengan—. 65 urtetik gora handituz joaten da hura pairatzeko arriskua. Pertsona baten gaitasun intelektualak —memoria, hitz egiteko eta orientatzeko gaitasuna— okertzean datza alzheimerra, eta horren atzean gaitz bat dago. Gaur da gaixotasunaren nazioarteko eguna.

2. ZAHARTZEA EZ DA MEMORIA GALTZEA

Adinekoengan agertzen den gaixotasuna izan arren, zahartzea ez da memoria galtzearen arrazoia, gaixotasuna baizik. Ideia horren garrantzia nabarmendu du Miren Altuna neurologoak: «Zahartzeak ez dakar memoria galera edo autonomia galera. Hori gertatzen baldin bada, atzean gaixotasun bat dagoelako da. Adina da gaitz horren arrisku nagusia, baina ez bakarra».

3. ZEINTZUK DIRA SINTOMA NAGUSIAK?

Sintomarik ohikoena da behin eta berriz errepikatzea galdera bera, gaixotasuna duen pertsona ez delako oroitzen galdera egin izana; edo ez gogoratzea giltzak non utzi dituen, poltsikokoa non utzi duen; edo bere auzotik irtetean, garraio publikoa nola hartu behar duen ez jakitea; edo hitzak topatzeko orduan zailtasunak izatea. Adibide bat jarri du neurologoak: «Ez da bakarrik ez gogoratzea auzokidearen izenaz, baizik eta bat-batean hitz egiten aritzea, eta ez ateratzea boligrafo hitza».