San Tomas, baserritik hirira

San Tomas, baserritik hirira
Ilustrazioak: Irene Irureta.

Ane Insausti Barandiaran

1. ZER DA SAN TOMAS EGUNA?

Eguberrien atarian, gaurko egunez, Euskal Herriko hainbat hiri eta herritan ospatzen da San Tomas eguna. Donostian eta Bilbon izaten dira jairik jendetsuenak, baina beste hainbat lekutan ere ospatzen dute: Azpeitian (Gipuzkoa) eta Lekeition (Bizkaia), adibidez; Arrasaten (Gipuzkoa), berriz, egun bat geroago izaten da. Gainera, Bizkaiko hiriburuan festaren 75. urteurrena ospatuko dute aurten.


2. ZERGATIK OSPATZEN DA?

Garai batean baserritarrek abenduaren 21ean azoka bat antolatzen zutelako ospatzen da San Tomas eguna. Izan ere, baserritar asko eta asko errentan bizi ziren, eta, berez, San Martin egunerako ordaindu behar izaten zuten urteko errenta. Epe hori, ordea, abenduaren 21era arte luzatzen zuten askotan, eta, azkenean, abenduaren 21ean jaisten ziren baserritik hirira, baserrien jabeei errenta ordaintzera. Hirira jaitsi behar zutela aprobetxatuz, azoka bat egiten zuten, baserriko uzta saltzeko.