Category Archives: Ezagutzen nauzu, Jon

Ezagutzen nauzu, Jon

Sua barruan

Posted on by

Kaixo, seme!
Zer moduz Florida aldean?
Ikusi al zenuen joan den igandean, ETBn, Altuna III.a eta Jakaren arteko partida?
Hura eromena, motel!

Biharamunean lagun batekin topo egin nuen kalean eta halaxe esan zidan:
“Altunari ez zaio gustatzen galtzea, alajaina!”.
Inori ez zaio gustatzen galtzea, baina ematen du batzuek min gehiago sentitzen dutela.

Kontua zer da, batzuk lehiakorragoak direla edo jenio biziagokoak? edota biak?
Zuk, adibidez, tantoa galdu arren, ez duzu ezer adierazten. Jokatzen jarraitzen duzu. Ez zara zure onetik ateratzen. Jakak ere, lehengoan, partida osoa, jestu txarrik egin gabe pasatu zuen, azken tantoak arte, bertan behera amildu arte.

Baziren pilotariak, badira eta izango dira, tanto bat galdu ondoren, edo partida amaieran, harrapatzen duten guztia txikitzeko kapaz direnak. Pete Townshend rock gitarra jotzailearen moduan. Hura izan omen zen lehena gitarra pusketan uzten hasi zena agertokian.

Badira tenislariak, baita ere, erraketa lurraren kontra astintzen hasten direnak, eskuan soilik kirtenarekin geratu arte.
Andre Agassik, OPEN izeneko bere autobiografian, kontatzen du izaten zituela halako oldarraldiak partida galdu ostean; inoiz ez irabazitakoan, ordea. Hain zuzen, irabazleek horixe baitute amankomunean, denok bihurtzen garela irabazle onak.

Zuk, Jon, egin al duzu inoiz partida bukatu, aldageletara joan eta xistera hormaren kontra astindu?
Gogoa sentitu, seguru baietz.

Bazen gure garaian Gerrika izeneko puntista bat. Hark bi-pareta bota edo goitik beherakoa, eta ez bazitzaion pilota berak nahi zuen bezala ateratzen, askotan, hartzen zuen xisteraren muturra ezkerreko eskuarekin eta birrindu egiten zuen saskia. Haren amorrazioa!
Zer esanik ez ikusleak zoratzen jartzen zirela show hura ikusita.

Merezi al du horrela jartzea?
Batzuek ezin dute kontrolatu duten jenio bizia, kosta egiten zaie. Altunak, tarteka, egiten ditu bereak. Aurreko igandean telebistaren tramankuluren bati astindu ederra eman zion. Galtzaile txarra delako, galtzea gustukoa ez duelako?

Lazkao Txiki bertsolaria ere jenio bizikoa omen zen, haserretzen zenean, kontuz, edozer gauza esateko prest izaten zen.
Beasainen ba omen zituen hiru lagun, tabernaria eta beste bi, harekin botila ardoa jokatu behar izaten zutenak beti musean.
Behin, tabernaria kontrarioa zuen, eta nonbait hamarreko bat jaso omen zuen tranpaz. Joxe Migel ohartu egin zen eta kargu hartu omen zion. Besteak ukatu.
Orduan Lazkao Txiki, horrelakoetan ohi zuen bezala, oso berotu omen zen. Bere mus-lagunak, hura baretzeagatik-edo, honela esan omen zion:
“Baina, Joxe Migel! Ez adi horrela jarri, ardo botila besterik ez da eta!”
Eta Lazkao Txikik orduan:
“Joño! Hi ere nire kontra! Nik orduan ardo botila batengatik etzeukeat hola jartzerik; eta horrek lapurtzea bai?”
Bota kartak mahai gainera eta alde egin omen zuen handik, sututa. Horrelaxeko jenio bizikoa zen.

Jakak 22 eta 21 galdu ostean, ez zuen denbora larregi pasatu Altuna III.a zoriontzen. Ozta-ozta jarri zion esku bat bizkarrean, Jokinen kaltetutako sorbalda ez ukitzearren edo…
Kartak mahai gainera bota eta ziztu bizian alde egin zuen aldageletara; sua barruan.

Beste bat arte, Jon.

Magia Gernikan

Posted on by

Kaixo Jon

Zer moduz Danian (Florida)?
Pilotalekua itxi zela badira hiru hilabete. Badakit entseguak egiten ari zaretela forman jartzeko. Hain zuzen, hiru aste barru txapelketa garrantzitsua duzuelako.

Zeinek esan, eh!? Negar malkoen artean frontoia itxi zenean, nork igarri berriro zabalduko zituztela ateak “Battle at the Palace” (Gatazka Jauregian) txapelketaren kariaz?

Badakit begi bat han eta bestea hemen dituzula eta jakinaren gainean zaudela hemengo albisteaz.

Katedralean, Gernika Jai-Alai pilotalekuan, berebiziko arrakasta izaten ari dela “Neguko Serieak” (Winter Series) txapelketarekin.

Dagoeneko jokatu da finalerdi bat; datorren astelehenean erabakiko da beste finalerdia.

Fenomeno harrigarria bilakatu da astelehenero Gernikako jaialdia. Publikoa sartu nahian geratzen da kanpoan. Gazteak dira asko, emakume ugari. Aztertzeko moduko gertaera pilotaleku batean suertatzen dena.

Gaur, ordea, magiaz hitz egin nahin dizut. Posible da magia egitea kantxa baten barruan?
Magia pilotan zer den deskribatu al daiteke?
Ilusionista deitzen zaie magoei, hala entzunda daukat.
Harridura sortzeko ahalmena dute magoek. Jendea, ikusleak, ah!…oh! aho zabalik utziz.

Adinean aurrera goazenok tokatu zaigu harritzeko moduko hainbat jokaldi ikustea. Kantxa barrutik eta kanpotik, harmailetatik. Noiz behinka, hori bai aitortu behar dizudala. Izan ere, magia egitea ez dago edonoren esku.
Halako batean, lasai antzean zaude eta, di-da! hoztasun puntu batekin nondik ez dakizun sortu den gestu batekin, magoak magia egiten du jokaldi batean.

Bolibarko Txikito ikusi nuen magia egiten. Geroztikan ez.

Zuk badakizu zer den Aritz Erkiagaren aurka jokatzea. Gogoan dut Cabanillasen (Nafarroa) elkarren aurka jokatu zenuenean. Partida bikaina egin zenuen. Ez irabazteko nahikoa, ordea. Orduan ere, Aritzek eman zuen berezkoa duen magia erakustaldia. Zeharkako posturaz (kostadilloa) txokoan utziz edo bi-paretaz edo errebote zuloan pilota jarriz.

Joan den astelehenean ikusi nuen Erkiaga jokatzen Katedralean. Eta badakizu zein etorri zitzaidan gogora?
Entzunda edukiko duzu. Ituarte mutrikuarra. Habanan (Cuba) horrenbeste jokatu zuena. Ia 100 urteko kontuak dira eta, jakina, nik ere ez nuen ezagutu. Bai, ordea, beraz berbetan entzun. Edota kronikak irakurri. Edozer gauza egiteko ahalmena omen zuen “Patakon” Ituartek. Zeharkako posturaz. Eskuma ere, Erkiagaren antzera, nahikoa pattal omen zuen. Baina arma nagusia kostadilloa izanik, hortik jaten zuen. Pistonekin batera aurrelari onena izateraino.

Lehengoan Aritzek, behin jokoan sartzen hasi zenean, errepertorioa indarrean jarri zuen. Barrura, zabalera edo erreboteko horma-zulora. Ah!… oh! harmailetan jendea ahoa bete hortz utziz.
Edozeinen esku dago noizbehinka halako erremate ziragarria egitea. Jokaldi bera errepikatzea, ez ordea. Hor dago koska.

Bigarren jokoan gertatu zela iruditzen zait. Telebistaz ikusi nuen eta gauerdia zen. Errebotetik pilota itzuli behar zuenean. Zeharkako posturaz txokora edo bi-paretara bidali beharrean, zabalera jaurti zuen pilota, frontisaren erdialdian joaz, pikatu eta zabaleko marra ingurutik sarera joan zenean, suziria zeruan galtzen den moduan.

Ez dut inoiz halakorik ikusi. Eta ikusi badut ez naiz akordatzen. Goikok egiten ditu halakoak; baina eskumaz, goitik-beherako posturaz.

Errebotetik? Inoiz ez!

Magia kantxan zer den ulertzeko garaian Altuna III.a eskuzko pilotaria ekarri behar dut gogora. Bera ere magoa baita. Bolibarko Txikito izan zen bezala. Aspaldian ordea, ikusi gabe neukan halakorik xistera batekin pilota izkutatzen.

Zuzenean ez bazenuen ikusi, bila ezazu EITBn, merezi du eta. Nik ere gauza bera egingo dut. Ez dut pentsatu nahi ametsetan nengoela eta, orduan bai, edozer gauza irudikatzeko gaitasuna izaten da. Egoera arruntena magia bihurtzeko.

Ondo izan, Jon. Gogor entseatu. Laster duzue eta, “Gatazka Jauregian”. Guri Katedralean bi meza geratzen zaizkigu. Bat nagusia, magia iragarrita dago.

In dubio pro operario?

Posted on by

Ez dakit Daniako (Florida) frontoian pilotarion artean aipatu duzuen Danel Elezkano eskuzko pilotariari egin diotena, eskuzko bi-bitako txapelketatik kanpo utzi izana, nahiz eta iaz bera izan txapeldun. Minduta agertu da Elezkano II.a komunikabideen aurrean. Errespetatzen duela enpresak hartutako erabakia, baina berak ez duela bat egiten emandako arrazoiekin. Zaletuen artean ere izan dira ahotsak injustizia aipatuz, errespetu falta txapeldunari. Neronek ere, lehenengo burutazioan, erreakzio bera izan dut. Ez dago eskubiderik. 

 Ezagutzen nauzu, Jon, hasi naiz bueltak ematen gaiari. Aspaldian ikasi bainuen emozioekin tentuz jokatzen. Eta, in dubio pro operario zepoaren aurrean, haratago joatea erabaki dut. Ikuspegi zabalago baten bila. 

    Duela urte gutxi arte pilota profesionala, modalitate guztietan, hierarkikoa zen, kategoriaz osatuta. Estelarrak jokatzen zituzten pilotariak ziren, bigarren mailakoak eta, azkenik, tertzerakoak. Eskailerak bailiren gorantz egin behar, urteen poderioz. Apustua zen negozioaren bizkarrezurra, jaialdiak ugari urtean zehar. Esku-lanaren premia handia eskatzen zuen, koadro handiak. Pilotarien estatusak ematen zuen bermeaz, egitura sendoaren itxura erakusten zuen pilota profesionalak. 

   Sistema hierarkikoari pitzadurak atera zitzaizkion apustuaren garrantziak, menpekotasunak, behera egin zuenean. Eskuzko enpresak egokitu egin ziren pixkanaka egoera berriari aurre egiteko. Ikuskizuna eskatzen zuen kirolari aldaketak egin behar. Ohartu gabe, hala moduzko homologazio baten aurrean topatu zen pilota profesionala, gero eta antza gehiago hartuz gainerako kirolekin. Apustuaren gainbeherak jaialdien murrizketa ekarri zuen, esku-lanaren premia gutxituz. Aurpegi berrien beharra, bestaldetik, ezinbestekoa. Nobedadeak, freskotasuna. 

   Ustezko errespetua galtzen hasi zen (gainerako kiroletan kontuan hartzen ez dena). Eskuzko enpresek, Baikok eta Aspek, naturan, hautaketa naturalak duen eraginaren pareko, bi enpresek, esku beltza balitz bezala, hartu zuten ardura sistema hierarkikoa purifikatzeko, nolabait, biziraupena bermatzeko, ezinbestekoa erabakiak hartzera bultzatuz. 

   Gaur gun ez da harritzekoa hasiberriek estelarrean debutatzea. Deskuiduan, handik urte gutxira kontraturik gabe gelditzeko. Lege zaharreko sistemak, gorantz egitekoak, zentzua galdu du. Berehala nahastuko dituzte izen handiko pilotariekin, futbol talde bat balitz bezala. Eskuz aldatzeak ere izan dira, enpresa batetik bestera. Kirol txikia da esku-pilota, murriztua, baina izan dira kasuak. Elezkano II.a lanik gabe utzi zuen Asegarce enpresak eta Aspek, kirol irizpide batean oinarrituz, bere baitan hartu zuen. Geroztik berebiziko maila erakutsi du. 

  Odol berria eskatzen duen sistema da ikuskizunean oinarritutako kirola. Duela aste gutxi egin zuen debuta Salaberria gazteak, Tolosan (Gipuzkoa), estelar batean. Rezusta lagun, ELEZKANO II.a eta Bikuñaren aurka. Bitxia.

Joan den astean jakin zen Aspek ez diola kontratua berrituko Mendizabal III.ari. Beste zenbait kiroletan normaltzat hartzen diren neurriak, harridura sortzen dute pilota munduan. Homologazioa ez baitugu ikusten edo ez gara ohartzen. 

Aspe enpresak Danel Elezkano bi-bitako txapelketatik kanpo utzi izana, abisu bat ez ote da, inor ez dela seguru adierazteko modua. Beste kiroletan bezala, hautatzaileak eskubide osoa daukala bat edo beste titular bezala jartzeko. Inor asaldatu gabe. 

Litekeena eztabaida hauek desagertzea botileroen aferarekin gertatu den bezala. Edo hormak berdez margotzen hasi zirenean bezalaxe. 

  In dubio pro operario? Ez nago hain ziur.