Iñaki Anasagastik esaten du estatu unitarioa sagar baten modukoa dela, dena homogeneoa eta bat. Estatu federala, berriz, laranja baten modukoa dela, atal indibidualak dituena, baina denak pieza batean bilduak, berdin-berdin. Eta estatu konfederala, mahats mordo bat bezalakoa, mahats denak bereiziak dituena, baina guztiak mahats mordoko adar txikien bidez txorten baten bueltan bilduak.

Esaten dute irekiko dutela Espainiako Konstituzioaren meloia. Euskal Herriarentzat, kalabazak berriro?

Tripak nahasteko modukoa da, baina burua nahasi ahal da. Benito Lertxundik esaten du “kolonizatua dagoen herri batek botaka” egin beharra duela “inperialismoak bota dizkion basa guztiak” kanporatzeko. “Euskaldunok automatikoki diogu arazo nazionala dugula eta, gainera, demokrazian bizi garela. Hori ura eta olioa bezala da; ez dira elkartzen inoiz, teknikoki ezinezkoa da. Edo dago bat, edo bestea. Orduan, aklaratu egin behar dugu”.♦