Egilea: Enekoitz Esnaola (Page 3 of 47)

“Neuk eskatu nion behin Rubalcabari zergatik ez zuen egiten kalkulu bat zenbat jende pasatu den kartzelatik, zenbat jendek salatu dituen torturak…; hau da, guk ezagutzen ez genuen beste mundu horretan zer pasatu den ikusteko. Txosten handi bat ekarri zidan geroago, eta esan zidan: ‘Eta oraindik diote ez dagoela gatazkarik…'”. Jesus Egigurenen hitzak dira, 2014ko martxokoak, Azpeitiko solasaldi batean esandakoak. Gaur urtebete hil zen Alfredo Perez Rubalcaba, eta estatu gizon modura agurtu zuen Espainiak. 2014ko Europako hauteskundeetan PSOEk emaitza txarrak izan ondoren utzi zuen politika instituzionala Rubalcabak, irailean. Diputatuek-eta agur bat prestatu zioten, eta joan zen bertara Amaiurreko parlamentario bat ere, amistadeagatik. Ekitaldian biek kointziditu zutenean, Rubacalbak ahapeka esan zion saiatuko zela euskal presoen aferari (gatazkari, beraz, ezta?) heltzen. Antza, anekdota batean geratu zen aipamen hura.♦

Twitter kontu bat sortu dute hil honetan: ETB esnatu! (@etbesnatu). Aurkezpeneko esaldia: “Egungo ETB-k ez ditu euskaldunon beharrak asetzen. Gehiago merezi dugula argi dugu. Datuek ere hala diote. Ados bazaude, irakurri, sinatu eta zabaldu mesedez!”. Finkatua daukan txioa: “Kezkagarria da egun ETB-k bizi duen egoera. Euskaldunon telebistak aspaldi utzio zion iraganeko telebista lehiakor hura izateari, eta okerrera doa etengabe, interes gabeko edukiz josirik eta gero eta ikusle gutxiago bilduz”. Eta gero dio: “Salbuespenak salbuespen, ETB1-en eskaintza eskasa, nazio mailako beste telebista batzuekin lehiatzeko inolako aukerarik gabe”. Nik @etbesnatu-ri, Twitterren bertan: “‘Nazio mailako beste telebista batzuekin lehiatzeko…'”. Nazio?”. Haren erantzuna: “Euskal Herrian ikusten diren beste telebistekin (Tve, Telecinco, Antena3…) lehiatzeko gai zela adieraztea. Dena den, textuaren helburua ez doa hari horretatik, transmititu nahi duguna argi dagoela uste dut…”. Ederki hasi dira, beraz… Ramon Labaienek burua altxatuko balu… EITB bera ari da meriturik egiten bere ikus-entzuleek marko nazionaltzat Espainia hartzeko.♦

Koronabirusaren krisiaren eta jada bertan den krisi ekonomiko eta sozialaren aurrean, Espainiako Estatua “berreraikitzeko” itun baten beharra aldarrikatu du Pedro Sanchezek, eta batzar batera deitu ditu alderdiak, sindikatuak, patronala, erkidegoetako presidenteak eta alor batzuetako ordezkariak. Espainiako Estatuan bederen, haren baitan dauzkaten nazioen aspirazioen onerako ez da estatu itun bat. Atzeneko diktaduraz geroztik, 1978an egin zuten halako I. ituna, Espainiako Konstituzioa onartuta: askatasun eta eskubide asko aitortu bai, nazionalismo periferikoak integratzearren autonomia puska bat bai —1982an, ordea, LOAPA—, baina nazio eta autodeterminazio eskubidearen aitortzarik ez eta frankismoa erauzi ez. 2000an, II. estatu ituna, Lizarra-Garazik sortutako kakalarriaren ostean: Askatasunaren aldeko eta Terrorismoaren aurkako Ituna —ondorioz, 2002an, Alderdien Legea, eta: ezker abertzalearen ilegalizazioa, Juan Jose Ibarretxeren aurkako auzia…—. III. estatu ituna, nahiz eta izenpetze agerraldirik ez izan, Kataluniako prozesu independentista gora eta gora zihoala; eta halaxe, 2017an, estatuaren kolpea 155arekin. IV. estatu itunak Madrilen birzentralizazioa areagotzea lekarke; gero eta aginte bakarrago bihurtzea. Sanchezek Moncloako itunerako ezinbesteko bazkide ez ditu nazionalismo periferikoak. Beraz, Euskal Herriaren askatasuna nahi duenak zer espero dezake Espainiaren berreraikuntzatik? Baina euskal nazio izaera edo aspirazioak dituztenak ez al dira ari Espainiako Estatua eraikitzen, egunerokoan markotzat hura hartuta edota estatu eredua proposatuta?♦

Arnaldo Otegi EH Bilduko koordinatzaile nagusiak hil honetan esan du askok uste baino lehenago iritsiko dela “ezkerreko euskal ardatza”: EAEn, EH Bilduk, PSE-EEk eta EP Elkarrekin Podemosek osatutakoa. EPren EAEko lehendakarigai hautatu berri Miren Gorrotxategik adierazi du hiru indar politiko horien arteko itunak sustatuko dituela. Irunen aurten egin dute aurrekontuetako akordioa hirurek; Nafarroako Parlamentuan egin dituzte PSNk, EH Bilduk eta Ahal Dugu-k itunak —Geroa Baik barne—; eta Espainiako Kongresuan PSOEk lehen aldiz aitortu du solaskide modura EH Bildu. “Ezkerreko alternatiba politikoa” indartze aldera, Gemma Zabaleta eta Daniel Arranz PSE-EEko eta Javier Madrazo EBko kide esanguratsu ohiek idatzi berri dute EH Bilduren alde egingo dutela datozen bozetan. Aste bukaera honetan Jesus Egiguren PSE-EEko presidente ohiaren elkarrizketa aterako du BERRIAk, eta Egigurenek dio hiru urte barruko udal (eta foru) hauteskundeen ondoren hasiko direla “Euskadin gauzak aldatzen”, PSE-EEk eta EH Bilduk itunak eginda. Zerbait berria irekitzen ari ote?♦

Thomas Lacosteren Pays Basque et liberté, un long chemin vers la paix (Euskal Herria eta askatasuna, bakeranzko bide luze bat) dokumentalean (BERRIAko kronika) 36ko gerra eta frankismoa ere aipatzen dituzte, eta Pierre Joxe Frantziako Barne eta Defentsa ministro ohiak (1984-1993) Euskal Herriaren borroka laudatu du, “frankismoaren aurkako erresistentziaren gotorlekuetako bat izan baitzen, Frantziako iritziaren arabera”.  Armada naziak eta faxistak Euskal Herrian “terrorezko esperimentuak” egin zituztela esan du Joxek, eta Gernikako bonbardaketa (1937) jarri du adibide modura, “zibilen triskantza” hura. “Zer gertatu zen horren ondoren? Bigarren gertakari bat, alderantzizkoa, 1973an: Carrero Blancorena. Eta guk txalotu egin genuen Carrero Blancoren heriotza; zabor frankista bat zen”. Joxek zehazki ez du aipatu ETAk hil zuenik; euskaldunei buruz ari da. “Beraz, euskaldunek beti izan zuten alde sinpatiko bat, nazismoaren eta frankismoaren biktima izan zirelako”.♦