BERRIAko analisiaren (2023-8-30) laburpena: Luhusokoa ez zen Luhuson hasi. Euskal gatazkaren ondorioen aterabide prozesuan, memoria kolektiboan txertatu zen Luhusokoa, baina aurreko urteetako hainbat gertakariren eta konpromiso-hartzeren ondorioz gertatu zen. Besteak beste, Graxi Etxebehere zendu berriaren ekinaldiaren ondorioz [ETAren armagabetze prozesuan]. (…) Ipar Euskal Herrian beste dinamika bat zegoen, barneratzaileagoa eta eraikitzaileagoa. Mugarri izan zen 2014ko urrian bakegintzari buruzko Baionako adierazpena, Iparraldeko sentsibilitate guztien parte hartzearekin egin eta aurkeztutakoa. (…) Jose Luis Rodriguez Zapaterok duela bi urte BERRIAko elkarrizketan aipatu zuen 2011n «Oslora joanda, ETAren amaiera bi urtean» egin zitekeela. Pedro Sanchez 2018an heldu zen Moncloara, ETAk bukatu berritan, eta oraindik euskal presoena ez dago erabateko konponbide prozesuan. Egun hauetan Kataluniako auziko amnistiaz ari dira hizketan —Baionako adierazpenak puntu batean bazekarren amnistiarena—, eta ematen du emango duela Madrilek. Aldiz, euskal presoen auzian oraindik ere ez du osorik ezarri legedi arrunta; asko falta zaio. Gaur egun, horixe betetzea baino ez zaio eskatzen. Auzia, politikoa da, Katalunian bezala. Tekla egokia(k) jotzea da kontua. Etxebeherek-eta jo zuten.♦

Berria.-eus-eko analisiaren (2021-5-8) laburpena: Ausarta zen Mixel Berhokoirigoin [gaur hil da], pentsatzen zuena modu zibil eta demokratikoan egiten zuena, Euskal Herria helburu. Beraz, bazekien euskal gatazkan egoera deserosoak, gogorrak eta ankerrak agertuko zitzaizkiola. (…) ELBk 1984an “indarkeria politikoaren” aurkako jarrera azaldu zuen idatzi batean, Berhokoirigoinek berak-eta sustatuta. (…) Frantziak auzitara eraman zuen (2008-2010), ELHGk markotzat Ipar Euskal Herria hartu izanagatik, lurraldetasuna lantzeagatik, eta euskara plazara ateratzeagatik. Desobedientzia estatu jakobino eta indartsuari. (…) Esaten zuen berak: ETAk 2011n jarduera armatua bukatu ondotik gatazkaren ondorioetan aurrerabiderik ikusten ez eta buruari bueltaka hasi zitzaiola, eta interpelatua sentitu zela. Hots, parte hartu beharra, gizarte zibileko kide modura. Nola hasi aitzinatzen? ETAren armagabetzearekin. (…) Harena da hau, Luhuso liburuan (2017) esandakoa: “Urratsa elkarrekin egiteko ez da beharrezkoa ados izatea bukaeran edo helburuan. Etapa batzuk egin ahal dira elkarrekin; horrek hurbildu egiten zaitu, eta gero beste etapa batzuk egin ahal dituzu batera. Gardentasuna eta errespetua behar dira. Zu aldatu egiten zara, baina bestea ere bai, eta ez dakizu noraino helduko zaren”. Transbertsaltasuna eta akordioa zituen maite, baina, halakorik ezin zenean erdietsi, ekimena hartu eta aitzina, desobedientziari helduz batzuetan, aurrerabiderako berriro akordioaren bila aritzeko. Joan da Mixel. Militante eta ekintzaile garrantzitsua izan da Euskal Herriarentzat.♦

BERRIAko analisiaren (2020-7-16) laburpena: Berriz ere EAJk aise irabazi ditu Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak, (…) eta ez du deus aldatuko duela hamar urtetik —Ibarretxe erretiratu zenetik— argi eta garbi daraman estrategia. EH Bilduk alternatiba eraikitzeko baluke zer sakondua, eta PSEk, zer berritua biziberritzeko. (…) EH Bildurentzat garrantzitsua da EAEn EAJren alternatiba izaten hasteko sentsazioa izatea. Duela lau urte hamar aulkiko aldea atera zion EAJk (28-18), eta orain, bederatzikoa (31-22*), baina orain lau urte 173.000 botoko diferentzia kendu zion, eta orain, 100.000koa. (…) Datozen urteetarako badu kontakizun bat: alternatiba josteko aukera du. (…) Errealitateak errealitate, agenda soziala ere prozesu independentistan kokatuz, EH Bilduri, adibidez, gertutasun kontuagatik-eta, bere eredu munizipalistak ematen dio espazioak irabazteko egokierarik, eta aukera luke, batetik, lan horri proiekzio nazionala emateko, eta, bestetik, mugimendu handiago bilakatzeko. (…) PSEk babesa nabarmen galdu du. Eta, alderdi sozialistan, batzuk hasi dira ezbaian jartzen EAJrekiko koalizio estrategia. (…) Lopezen belaunaldiak eraman zuen PSE babes elektoral handieneraino, eta belaunaldi berak txikieneraino. Ez zaio ikusten bide berririk jorratzeko asmorik; EAJri kateatutako PSE bat da hau. Biziberritzen hasteko belaunaldi aldaketaren garaia ote han?♦