...eta okerragoa izango dela ohartarazi du Adegik

Nork esan zuen krisiaren okerrena pasa zela? Gipuzkoako enpresentzat eta langileentzat ez. 2012a «latza» izango dela ohartarazi dute Adegi Gipuzkoako Enpresaburuen Elkarteko arduradunek, enpresen artean urtarrilean egindako inkestaren emaitzetan oinarrituta. Egoera eta aurreikuspenak lazgarriak dira: gutxienez enpresen %5 itxi egingo dituzte, nazioartera zabaldu ez diren enpresa txikiak batez ere; «goia joko du» hartzekodunen legera edo enplegua erregulatzeko dosierrera jotzen duten enpresen kopuruak; eta 1.300 lanpostu galduko dira. Ia bi enpresatik batek ez zuen irabazirik izan iaz. Portzentajea handitzea espero du Adegik.

Gipuzkoako ekonomia atzeraldian sartuko da. Adegik barne produktu gordina (BPG) %0,5 uzkurtzea espero du.

Bertako enpresen merkatu nagusiak okertu egin dira (Espainia, Frantzia eta Alemania), eta enpresen egoera ere bai. Hiruhileko batetik bestera gutxiago saldu dute urte amaieran, 2010eko lehen hiruhilekotik lehen aldiz. Jaitsiera batez ere Espainian saltzen duten enpresek nabaritu dute. %45ek diote gutxiago saldu dutela Espainian. Portzentaje handiena da 2009ko apiriletik. Batez besteko fakturazioak %1,2 egin du behera hirugarren hiruhilekoarekin alderatuta. 2010etik izandako lehen datu negatiboa da.

Aurrera begirako aurreikuspenak ez dira onak, enpresen %43k lehen baino eskaera gutxiago baitituzte. Jaitsiera %18,1ekoa da eraikuntzan, %4,3koa industrian eta %2,4koa zerbitzuetan.

Ekonomiaren okertzea eragin zuzena eta berehalakoa izaten ari da enpleguan. Joera aldatzen. Iazko azarora arte aurkeztutako enplegua erregulatzeko dosierrak 2010ean baino gutxiago ziren. Azaroan eta abenduan ez. Urte arteko kopurua %4,3 hazi zen azaroan, eta %22,2 abenduan. 2010eko abenduan dosierrek 70 langileri eragin zieten; iazkoan, 174ri.

Bost enpresatik batek langileak kaleratuko ditu; hamarretik batek, aldiz, kontratatu. Horrek esan nahi du 1.500 enplegu sortu eta 2.800 galduko direla; hau da, guztira 1.300 galdu. Eraikuntzan eta industrian batez ere.

Araban ere aurreikuspenak txarrak dira. Lau enpresatik batek langileak kaleratzea espero du, Arabako Merkataritza Ganberak egindako galdeketa baten arabera. Eraikuntzan, bi enpresatik batek kaleratuko ditu langileak. Industrian, hirutik batek.

Salbuespena, esportazioak

Gipuzkoan, datu positibo bakarretakoa esportazioei dagokie. Azarora arte %12 hazi dira, eta balantza komertziala, esportazioen eta inportazioen arteko aldea, oso positiboa da: 2.863 milioi eurokoa, 2008an garai berean izandakoa baino %12 handiagoa. 2008an, esportazioek goia jo zuten. Araban, enpresen %84k esportazioak handitzea espero dute aurten.

Eta egoera hori ikusita, zer egin behar da? Enpresa gehienen arabera, lan erreforma eta finantzaketa behar dituzte. «Alarma guztiek jo dute», Eduardo Zubiaurre Adegiko presidentearen iritziz. Administrazio guztiei eskatu die har ditzatela jarduera ekonomikoa, finantzaketa eta enplegua bultzatzeko neurriak.

Egungo krisitik ateratzeko, 1980kotik irteteko konponbidea eskatu zuen. «Kontzientziazioa eta elkarlana funtsezkoak izan ziren, gizartea, administrazioak eta gizarte eragileak jabetu zirelako egoeraren larritasunaz», esan zuen Zubiaurrek. Orain uste du ez administrazioak ez sindikatuak ez direla jabetu egoeraz. «Hau ez da krisi bat gehiago», ohartarazi zuen, «Gipuzkoaren luzera begirako etorkizuna dugu jokoan».