Baldintzapean askatzeko dosierrak behar bezala bete dituzte, baina epaileek uko egiten diote euskal presoen eskaerak onartzeari. Hala erran du Maritxu Paulus Basurko abokatuak aurten baldintzapean aske geratzea eskatu duten zortzi euskal presoen egoera azaltzerakoan. Kartzelan hamar urtetik gora daramatzaten presoak dira guziak, eta kondenaren bi herenak beteak dituztenak. Horien bizilekua eta lana ere aurkituak dituzte, baina epaileak ez die onartzen baldintzapean aske geratzea.
Hiru arrazoi nagusi ematen dituzte epaileek baldintzapeko askatzeei uko egiteko, Paulus Basurkok azaldu duenez. Alde batetik, egindako delituez damurik ez dutela erakusten: "Egitateei buruzko pentsamendu kritikorik ez izatea leporatzen diete". Bertzetik, "engaiamendu eta ideia politikoekin" segitzen dutela, adibidez, kartzela barneko protestetan parte hartzen dutelako edota Gernikako Akordioarekin bat egiten dutelako: "Beren diskurtsoa haien aurka erabiltzen dute, bakearen aldekoa izan arren". Eta, azkenik, ETAn berriro sartzeko arriskua dagoela diote epaileek: "Erraten dute ETAk oraindik ez dituela arma guziak itzuli, eta ezin dela pentsatu berriro delitu bera eginen ez dutenik".
Bagoaz kolektiboko Emilie Martinen ustez, "aitzakia politikoak" baino ez dira horiek guziak; ez argudio juridikoak. Iritzi berekoa da Paulus Basurko ere: "Lege aldetik baldintza guziak bete arren, uko egiten diete eskaerei".
Lehen baino zailago
Paulus Basurkok gogoratu duenez, gainera, ez da baldintzapean aske geratzeko eskaerak egiten diren lehenbiziko aldia. Horrenbertze uko jasotzea berria da, ordea. 2004. eta 2010. urteen artean, erraterako, zortzi eskaeratatik bost onartu egin zituen Frantziak, eta ondoko urteetan ere urtero onartu dute bat edo bertze. Erakundearen jarduera armatuarekin lotura logikorik ez duela ohartarazi du: "ETAk borroka armatua erabiltzen zuenean eskaerak onartuak ziren, baina orain gero eta zailagoa egiten zaigu".
