Sumendiak ekainean egin zuen eztanda: Laba egitasmoa aurkeztu zuten zenbait norbanakok, Iruñean, “euskararentzat eta euskal kulturarentzat topagune, gozagune eta sorgune” izateko. Pandemia garaian mamitutako proiektu bat da, eta helburutzat hartu du euskara erdigunean jartzea: bere jardueraren erdigunean, bai eta hiriarenean ere.
Gazteluko plazan hartu du toki Labak, hain zuzen, euskaraz aritzeko eta egiteko grina handik gainerako auzoetara eta inguruko herrietara zabaltzeko. Laba sareko kideek egoitza hori atontzen eman dute uda, martxan jarritako finantzaketa kolektiborako kanpainari esker behar zuten babesa jaso eta gero. Gogoz dira saretzea sustatzeko gune bilakatu nahi duten hori itxuraldatzeko.
Burokraziarekin topo egin du gogo horrek, halere, eta, ondorioz, Gazteluko plazako egoitza moldatzeko behar duten obra nagusia egiteko —komunak elbarrientzat egokitu, adibidez— baimenaren zain dira Laba sareko kideak. “Finantzaketa kolektiborako kanpaina amaituta eskatu genuen, uztaila erdialdean; hilabete bateko kontua izanen zela uste genuen, baina hiru ere izan daitezkeela jakin dugu. Zain gaude, beraz”, azaldu du Laba sareko kide Erkuden Aldasorok.
Nola gastatu
Hutsik dagoen Labaren egoitzan mintzatu da Aldasoro. Lan nagusiak egiteko zain, apustu etxe izandakoa ahal duten neurrian itxuraldatzen hasi dira proiektuan bat egin dutenak; pareta zurietan zintzilik dira Laba aurkezteko kanpainarako prestatutako kartelak, adibidez; apustu egiteko makinek utzitako arrastoa nabarmena da oraindik ere, baina are agerikoagoa da toki hori biziberritzeko gogoa. Prest dituzte han, adibidez, finantzaketa kolektiboan parte hartu duten laguntzaileei bidali beharreko paketeak, egindako ekarpenaren araberako saria jaso dezaten.
Ekarpen horiei esker ari dira Laba sareko kideak beren lehendabiziko urratsak egiten, hain zuzen. Esker ona berretsi dute, jasotako konfiantzagatik. “Obra nagusiak egiteko erabiliko dugu dirua, bai eta martxan jartzeko behar ditugun altzariak eta tresneria erosteko ere, besteak beste”, erran du Labako kide Ander Perezek.
Obrekin, altzariekin eta gainerakoekin batera ordaindu beharko dituzte lizentziak, aseguruak… Era askotakoak dira egin beharreko gastuak, eta finantzaketa kolektiboan lortutako 30.000 euroak, ondorioz, urtea amaitu bitartean erabiliko dituztela uste dute Laba sareko kideek. Aurrera begira, helburua da elkartea bere burua finantzatzeko gai izatea.
Hori nola egin aztertzen ari dira xede horrekin sortutako lantaldeko kideak, orain. Egiturarekin eta ekonomiarekin lotutako auzien inguruko taldea da hori, eta bertze hiru ere osatu dituzte: komunikazioarena, programazioarena, eta, azkenik, diseinuarena.
Taldeok zehazten ari dira ekainean eztanda egindako sumendiaren labak zer bide hartu. 30-40 pertsona ari dira zuzenean taldeotan lanean, baina zabalagoa da Labaren inguruan sortutako babes sarea; zabala eta askotarikoa, gainera. “Bileraren batean parte hartu dutenak kontuan hartuta, 80 pertsona inguruk bat egin dute proiektuarekin”, zehaztu dute Labako kideek. Gazteak dira anitz, baina badira adin guztietako kideak. Ateak zabalik dituztela gogoratu dute Labako kideok, eta parte hartu nahi dutenen mezuak jasotzeko helbide bat eman dute: [email protected].
Egoitza badute; ateak irekitzeko atontzen ari dira jada; garbi dute gune ireki bat eskaini nahi dutela, eta moldagarria, era askotako ekinaldiak egiteko. Kafetegia izanen dute, eta emanaldiak antolatuko dituzte, bertzeak bertze. “Toki dinamiko bat” izan nahi dute, finean, era askotako jendearentzat bilgune izateko; euskara erdigunean jarrita, betiere. “Euskaraz zer egiten eta sortzen den erakutsi nahi dugu; erdaldun asko euskal kulturatik urrun da, baina euskaldunen artean ere asko dira zer sortzen den ezagutzen ez dutenak”.
Euskal kulturaren arloak pisu nabarmena izanen duela zalantzarik ez dute, eta euskaraz sortzen denaren erakusleiho ere bilakatu nahi dute. Labako kideen asmoak, halere, harago doaz, eta euskara ardatz hartzen duten ekonomiaren, elikaduraren edo dena delakoaren arloko egitasmoentzat ere izan nahi dute nolabaiteko helduleku.
Egin eta gozatu
Laba sarekoek garbi dute euskarak eta euskal kulturak behar duten “ikusgaitasuna” lortuko dutela Gazteluko plazako egoitzari esker. Asmoetako bat hori da. Plaza “toki sinboliko” bat da hirian, zalantzarik gabe, erdigunean baita, euskarak bete izan dituen “lubakietatik” urrun.
“Lubakia” utzi dute Labako kideek; bai eta pankarta ere, nolabait erranda, Perezek kontatu duenez: “Gozamenetik eta norberaren interesetik sustatu nahi dugu euskara; euskararen aldeko jarrera erakutsi bainoago, euskaraz egitea da kontua, natural, egiten duzun hori euskara salbatzeko egiten duzula justifikatu beharrik gabe”. Egiten den horrek hizkuntzari mesede egiten diola jakinda.
Azken urteotan piztu diren bertze zenbait egitasmo aipatu ditu Perezek gozamenetik abiatuz aritzeko ideia hori nabarmentzeko, hain zuzen: “Iruinkoko libertimendua, adibidez”. Inauterien bueltan sortutako egitasmo bat da hori, eta horretan aritu diren zenbait euskaltzalek bat egin dute Laban ere.
Irabazi asmorik gabeko elkarte gisa antolatu dute kideek Laba, baina parte hartzaileek nabarmendu dute norbanakoek osatutako proiektu bat dela. Haien arteko saretzeak ekarri du Labak aurrera egitea. “Aurretik elkar ezagutzen ez genuen askok bat egin dugu Laba sarean; harreman bat sortzeko aukera eman digu”, kontatu du Erkuden Aldasorok.
Anitz dira Gazteluko plazako 2.aren ondoko egoitzan mamitu nahi dituzten ideiak; egiteko duten lana ere ez da gutxi, Labako kideek ederki dakitenez. Obrak egiteko baimenen zain, Laba sareko kideen gogoa piztu du urratsez urrats garatutako egitasmoak egia bilakatzeko aukera gero eta hurbilago egoteak. Gero, “egunerokoak” markatuko du eginen duten bidea, saretzearen eta elkar sustatzearen bidez proiektu berri anitzi haize eman nahi baitiote. Toki onean dira hori lortzeko: Gazteluko plazan. Erdigunean. Batzuen eta bertzeen urratsak gurutzatzen diren tokian.
