MENDIA. IBILBIDEAK. MENDIA

IBILBIDEAK. Elzarruze, tontorrez jantzitakoa. Itxura bereziko mendia da Baxenabarreko Donoztiri eta Donamartiri herrien gainaldeko Elzarruze

2006ko irailaren 29a
00:00
Entzun
Donamartiriko eliza auzunera daraman bide abiagunetik ehun bat metrora, Hazparne eta Donapaleu arteko errepide bazterrean, bihurgune zabal batean dagoen garaje baten albotik ekinen diogu oinez ibiltzeari (110 m). Kosteletea izeneko etxe albotik pasatzen den bide txikian, tinta horiko seinaleei jarraituz, 500 bat metro ibili ondoren aukera bat tokatuko zaigu ibilbide seinalatu horretan, hots, ezkerraldera hartu edo zuzen jarraitu. Gaur aipagai dugun txangoan, zuzen jarraitu dugu, eskuinaldean, hurbilago edo urrunago, Erberua erreka bidelagun daukagula.

Xenda seinalatua utzi egingo dugu, bihurgune motz batean ezkerralderat seko igotzen hasiko delarik. Aurrera egingo dugu, elge bide batean, Iturburukoborda baserrira iristean (164 m) autoentzako bide batekin topo egin arte. Horretan, hirurehun bat metro ibili ondoren, ezkerralderat -ekialderat- hartuko dugu, bide sarda batean, Uhaldegaraia etxaldetik (155 m) igaro eta hur gordailu batera daraman bidexka hartzeko. Malda nahiko aldapatsu bati eutsita, Herauzeko lepora iritsiko gara (334 m) eta hortxe, erabat iparralderat jota, Atxapuruko hegiaren gora igoko gara, Elzarruzeko mendialdeak dituen tontorretako lehenengoa (409 m) zapaldu arte.

Iparralderat hegiaren haritik ibilita, bigarren tontor batera joko dugu (395 m) eta hemen, aldiz, eskuinaldera beherantz sartuko gara lepo txiki batera jaistearren (328 m). Hor bertan pasatzen den xenda seinalatuari arretarik egin gabe, bisean bis daukagunmaldaren gora joango gara, iparralderat. Ote eta harkaitz artean ibiltzea ez bazaigu beti erraza izango ere, Elzarruzeren gailurra den kaskora helduko gara laster (421 m).

BI HEGI, SAKANA BATEK BANANDUAK. Oso xumea izan arren, gailur honetatik ikusmen zabal eta miresgarria gozatuko dugu, herri, haran, muino eta mendi andana begi-bazka izango ditugularik. Mendi eta mendixkei dagokienez, ezagutuko ditugu, besteak beste, Garalda (mendebaldean) Abarratia (ipar-mendebaldean), Hoxa Handia (hego-ekialdean), Baigura (mendebaldean), Ursuia (ipar-mendebaldean), Larla eta Iparla (hego-mendebaldean). Ipar-ekialdean, aldiz, Donamartiriko eliza auzunetik apur bat baztertua, Otsozelaiko kobazulo entzutetsu eta miresgarrien kokalekua antzemango dugu. Elzarruzeren gailurra den leku honetan, beste hegi batean gaude, aurretik izan garenetik sakana batez banandua dagoena. Bizkar honen hariari hirurehun bat metroz jarraituz, Elzarruzeren laugarren tontor batera heltzeko aukera izango dugu (403 m).

Bi hegien arteko lokarri den lepo batera jaitsiko gara ondoren, erabat mendebaldera jota. Hortxe topo egingo dugu berriro horiz seinalatutako ibilbideekin eta aukera izango dugu sakanetik eskuinaldera behera egiteko edo malda saihetsa gaindi doan ezkerreko xenda hartzeko. Ipar-mendebaldean hurbilean daukagun bosgarren tontor batera (339 m) igo eta hegiaren behera ere joan gintezke, baina, larrazkenean esaterako, otea eta iratzea oparo direla, nahiko zaila da bertatik ibiltzea. Hortaz, eta ibilgailuak utzita dauzkagun lekura zuzenean eramango gaituelakoz, ezkerreko xenda seinalatua hartzeko aholkatuko genizueke. Gorantz egitean hartu genuen ibilbidearekin topo egingo dugu Etxartiratzea etxearen inguruetan, eta hirurehun metro joan-etorrian egitea besterik ez zaigu geratuko abiagunera heltzeko. Lepoan har genezakeen eskuineko xenda seinalatuak, berriz, sakana oso polit baten behera, Donamartiriko Kolorotz auzuneraino eraman gintzake eta errepidearekin topatu ondoren, ezker alderat jota, kilometro bat eta erdi inguru ibili beharko genuke, autoen hara-honaka etengabearen artean.

Ipar Euskal Herriko nekazaritza, agerian

Kolorotz auzunean dagoen Agerrea baserriari bisitaldi bat egitea gomendagarria da guztiz. Jean-Claude Poxelu laborari gazteak eta haren andereak harrera beroa egingo dizuete eta euskara garbian azalduko ere zehatz-mehatz euren lana. Ardi manex buru gorrikoak hazten dituzte, eta haien esnearen zati batekin gazta hauta egiten dute. Garapen iraunkorreko eta ingurumena zaintzen duen laborantza dutelarik araubide, baserriaren eguneroko ibilera eta jarduerak euskaraz edo erdaraz entzun daitekeen dokumental batean aurkeztuko dizkizuete. Agerrea etxearen pare-parean, errepidearen beste aldean dagoen bastiza oso dotore bat, aldiz, landetxe bilakatuta daukate.
Iruzkinak
Ez dago iruzkinik

Ordenatu
0/500
Interesgarria izango zaizu
Nabarmenduak
Orain, aldi berria dator. Zure aldia. 2025erako 3.000 babesle berri behar ditugu iragana eta geroa orainaldian kontatzeko.