Galdu diren ahotsak berreskuratzeko

Aholab ikerketa taldeak BERRIA egunkariko webguneko albisteak irakurriko dituen aplikazio berri bat sortu du, baina Inma Hernaez bertako arduradunak argi utzi nahi izan du euren esparrua ikerketarena dela batez ere. Eta, ildo horretan, ahots sintetizatzaile berri honen teknologia aprobetxatu ahal izan dute, ikerketa arloan sakontzeko aukera eman diolako laborategiari. Horien artean dago, esaterako, ahots bankuaren proiektua. Nahi duen orok norberaren ahotsa eman diezaioke egitasmoari, ondoren berarekin ahots sintetizatzaile bat sortzeko. Hau da, eskatzen duen orok bere ahotsaren ahots bihurgailu digital bat eduki ahal izango du. «Horrek aplikazio ugari izan ditzake; istripu baten ondorioz ahotsa galdu duen pertsona batek bere ahots propioa edukitzea, esaterako».

Prozesu hori posible izan dadin, hainbat ahotsekin sortutako ahots sintetiko bat sortuta daukate Aholab laborategiko kideek. BERRIAko albisteak irakurriko dituen ahotsa ere halakoa da. Behin batez besteko edo ahots sintetiko hori lortu ondoren, www.aholab.ehu.es/zure_tts webgunean ahotsa eman ahal izango du hala nahiko lukeenak. «Ahots sintetiko horri ahots berriaren tonua eta bereizgarriak emateko aukera dago», azaldu du ikerlariak.

Hori da Jesus Aceroren kasua. Bere ahotsa eman dio Aholabeko plataformari, «ikerketan aurrera egiteko ardura» zuela pentsatu zuelako. «Gainera, nire ahotsa beharko lukeen edozeini ematea ez zait batere arrotza egiten». Ahotsa eman eta handik hilabete batzuetara jaso dezake erabiltzaileak bere ahotsaren bertsio digitala.

Iparraldeko ahoskeraren bila

Orain arteko saio guztiak euskara batuarekin egin dituzte Aholab laborategiko ikerlariek, baina ahots sintetiko berri bat sortzen ari dira Baionako Iker enpresarekin batera. Iparraldeko euskalkien bereizgarriak bilduko lituzkeen batez besteko ahots bat sortzea litzateke helburua. «Prozesu konplexua izan da, doinu ezberdinak baitauzkate», Hernaezen arabera. Corpus berezi bat landu behar izan dute horretarako. Herria aldizkariko zenbait testu hartu dituzte, baita beste zenbait webgunetakoak ere. Bilketa lan hori amaituta, denetara 4.000 esaldi grabatu dituzte, eta prozesua azaroan amaituko dela aurreikusten du ikerlariak.

Grabaketa horietan parte hartu du, besteak beste, Arantza Idieder Euskal Irratietako esatariak. «Grabaketak gogorrak izan dira, bi eta hiru ordu artean irauten baitzuen, eta tonu estandarrean egin behar izatea oso nekagarria izan da». Iparraldeko euskalkia orain arte erregistratu gabe egon delako aurrerapauso handia izan daitekeela ere uste du, eta etorkizunean ahots sintetikoak garatzeko aukera aberasgarria izango dela nabarmendu. Orain arte ordenagailuek euskara batuan hitz egin zuten soilik, baina etorkizunean Iparraldeko azentua ere eduki ahal izango dute gailu elektronikoek.