Noviercasen (Soria, Espainia) munduko esne-behi haztegi handienetakoa jarri nahi duen Nafarroako enpresak ezingo du ingurunean dagoen akuiferoko ura baliatu bere negoziorako. Dueroko Hidrografia Arroak ukatu egin dio baimena, BERRIAk jakin duenez, Hacendera elkarte ekologistaren bidez. 23.500 behiren haztegia martxan jartzeko proiektua dauka Valle de Odieta enpresak; Caparroson (Nafarroa) dagoeneko Europako handiena dauka: 3.500 esne behitik gora dauzka han, eta, berriki, justiziak haztegi hori orain halako bi handitzeko baimena eman dio.
Bada, albiste txarrak jaso ditu orain Valle de Odietak: 23.500 behiren balizko haztegi horretan, egunero bi milioi litro ur baino gehiago beharko lituzkete --eremu horretan dagoen akuifero handia baliatzea jaso du proiektuak-- eta, gaur-gaurkoz, eskuduntza duen erakundeak, Dueroko Hidrografia Arroak, ezetz esan du, milaka behi horien ur beharrak asetzeko ura ez dela aterako inguruko herriek eta bestelako ustiapenek behar duten akuiferotik.
Ikusteko dago Valle de Odietak erabaki horri helegiteren bat jartzeko aukera duen ala ez; baliteke auzia judizializatzea, baina eskuduntza duen organismoaren ukoa garbia da, Hacendera elkarteak dioenez. Hark ere akuiferotik ura ateratzeko baimena eskatua dauka. Eskaera sinbolikoa da, elkarte gisa informazioa jasotzeko modu bat alegia, eta seguru azaldu du Dueroko Arroaren erabakia zein den. Gaztela eta Leongo Junta prest al legoke etxaldeak behar duen ur kantitate handi hori Duerotik hornitzeko? Zaila dirudi aukera horrek, baina bide bakarra dela esan daiteke orain, proiektuak aurrera egingo badu.
Munduko bost handienen artean
AEBetan eta Txinan badira Nafarroako enpresak Sorian jarri nahi duen haztegiaren neurrikoak, baina Europan ez. Frantzian, Mila behien haztegia esaten zioten bat bazen, baina urte hasieran itxi zuten, eta ez zen 800 burura iristen. Noviercasekoa munduko bost etxalde handienen artean legoke, betiere enpresaren plana jasoa dagoen moduan egingo balute, 23.000 behirekin baino gehiagorekin. Nafarrokoa, berriz, 7.000 behi burura handitu dezake Valle de Odietak, eta Nafarroako Gobernuak zaintza berezia iragarri du enpresaren jardueraren gain.
Oraingoz, Noviercasko proiektua bere bidea egiten ari da Gaztela eta Leongo administrazioan. Behin betiko ingurumen baimena falta du, baina erakundeek gaur arte erakutsi duten jarrera aldekoa da, bai Gaztela eta Leongo Juntarena, bai Soriako Diputazioarena, eta baita Noviercaseko Udalarena ere. Enpresa lurrak erosten hasi zen 2018tik aurrera, baina bakarrik haien balioaren %10 ordaindu die jabeei, eta gainontzekoa pagatzeko ordua iritsi zaio, hiru urteren buruan ordaintzeko konpromisoa hartu baitzuen. Noviercasko zenbait bizilagunek salatu dute ordainketa horiek ez dituela egin oraindik.
