Mus jokoa, karta joko tradizionala, matematikari baten ikuspegitik aztertzea. Horixe du oinarri Anton del Campo Serrano (Bilbo, 1944) ingeniari industrial jubilatu eta matematikazale amorratuaren lanak. Helburu du probabilitatearen logikaz jokaldien funtsa ulertzea. Ez da ohiko zientzialaria: haren ikerketak eta idazkerak bide propio eta berritzaile bat jorratzen dute. Musaren mundua zientziaren eta artearen arteko orekan datza, betiere susmoa, tranpa, estrategia eta halako elementuekin nahasita. Mus jokoa eta probabilitatea liburuan, del Campok zubi bat eraiki du kalkuluen eta esperientziaren artean, eta, hala, musaren zaleei modua eman jokoaren funtsa hobeto ulertzeko eta argiago ikusarazteko zer aukera dituzten. Euskal Herriko tradizioaren eta zientziaren arteko elkarrizketa da lanaren ekarpenik handiena. Blackjacka eta musa ez dira hain desberdinak...
Musa eta blackjacka ez dira gauza bera, baina lortu duzu probabilitatea eta irabazteko tartea kalkulatzea?
Prozesua oso luzea izan da. Ingeniarien Elkargoko urteroko mus txapelketan parte hartzen dugu, eta 26 talde inguru elkartzen gara bertan. Bada, gerenteak musaren eta matematikaren arteko zerbait idazteko ideia eman zidan. Hortik aurrera, artikulu batzuk idazten hasi nintzen, pixkanaka. Azkenean, guztia batzen saiatu naiz, eta liburu bat osatu dut.
Musean irabazteko probabilitateak zenbatekoak diren eta jokaldirik onenak zein diren azaldu duzu?
Liburuaren helburua ez da musean nola jokatu erakustea soilik, baizik eta baita jokoa ulertzen duten jokalariei probabilitatearen ikuspegitik jokaldirik onenak zein diren azaltzea ere. Mus partidak aztertu ditut, 170 jokaldi mota baino gehiago landu ditut, eta, matematikan oinarrituta, argitu nahi izan dut zein aukera diren irabazteko onenak.
«Musaren historia eta kultura sustatzea nahi izan dute liburuan, balioa emateko Euskal Herriko kultura ondasun gisa»
Euskaraz idatzi zenuen lehendabizi.
Hala da, euskaraz sortu nuen lehen bertsioa. Harkaitz Cano lagunak lagundu zidan testua zuzendu eta euskararen kalitatea hobetzen. Gainera, Arrasate Zientzia Elkarteak lagundu zuen liburua argitaratzen. Liburua bi hizkuntzatan dago eskuragarri, euskaraz eta gaztelaniaz.
Mus jokoa ondarearen parte da Euskal Herrian...
Arrasate Zientzia Elkarteak zabaldu dituen bestelako lanetatik aldentzen da liburu hau. Arrasaterekin [Gipuzkoa] zerikusi zuzena ez izan arren, musaren historia eta kultura sustatzea nahi izan dute liburuan, balioa emateko Euskal Herriko kultura ondasun gisa. Gaur egun, berrehun ale inguru argitaratu dira, eta asko eskertzen dut hori.
Euskal Herriko mus jokalariek gustuko izango dute liburua?
Uste dut baietz. Jokalari ezagunen artean harrera ona izan du, eta irakurle askok eskertu dute modua eman izana probabilitatearen eta matematikaren ikuspegitik jokatu ahal izateko. Hori bai, guztiak ez daude ados denarekin.
«Kalkuluak ez dira beti errazak, eta, batzuetan, baliteke aspergarriak izatea irakurleentzat, baina saiatu naiz liburua entretenigarria egiten»
Polemika piztu du?
Hala da. Batez ere, jokaldi onena zein den erabakitzeari dagokionez piztu da polemika. Liburuan nik adierazten dut jokaldi onena lau errege izatea dela, baina beste batzuek uste dute hiru errege eta batekoa izatea dela onena. Matematikoki frogatu eta aztertu dut hori, eta, nire kalkuluen arabera, ondorioztatu dut lehenengo aukera hobea dela. Baina nik argi daukat: Musean? Lau errege, hori da eskurik onena.
Kalkulu asko egin beharko zenituen...
Asko, bai. Probabilitateak, askotariko jokaldiak eta hamaika egoera aztertu behar izan ditut. Kalkuluak ez dira beti errazak, eta, batzuetan, baliteke aspergarriak izatea irakurleentzat, baina saiatu naiz liburua entretenigarria egiten bitxikeriak eta kontu interesgarri batzuk sartuz.
Kontatu bat.
Liburua idazten hasi nintzenean, ikusi nuen gauzak ez direla beti espero bezain argiak probabilitateari dagokionez.
Musean hobetzen laguntzen du liburuak?
Zuzeneko teknikak eskaintzen ez; musak beste gaitasun batzuk behar ditu: susmoa, engainua, tranpak… Baina probabilitatea lagungarri izan daiteke jokalariek ikuspegi zehatzagoa izan dezaten jokaldiak aukeratzeko orduan. Oro har, jokalariek badute intuizioa, baina liburuak hori sakontzen laguntzen du.
«Lagun batek hau esan zidan, barrez: «Zuk nolatan idatzi duzu musaren inguruan hain txarra izanda?» Hala ere, gustatzen zait gai kuriosoak aztertzea»
Aitzindaria zara horrelako azterketetan?
Elhuyarrek antzeko artikulu bat argitaratu zuen lehenago, baina nik azterketa nire modura egin dut, nire ikuspegia emanez. Horrek berezitasuna ematen dio liburuari.
Orain muserako bikotekiderik gogokoena izango zara, ezta?
[Barrezka] Ez horrenbeste. Zalea naiz, baina ez naiz museko maisuetan handiena. Lagun batek hau esan zidan, barrez: «Zuk nolatan idatzi duzu musaren inguruan hain txarra izanda?» Hala ere, gustatzen zait gai kuriosoak aztertzea.
Zerk bultzatzen zaitu gai bitxi horiek aztertzera?
Jakiteko grinak. Gaiak aztertzea eta kontatzea gustatzen zait: horrek ematen dit pozik handiena.
lotsabako
Jokaldi bat?
Lau erregerekin gauza asko egin ahal dira.Zenbatero jokatzen duzu musean?
Ez askorik: ikustea gustatzen zait gehiago.
