Zer egin idorreriari aurre egiteko

Ikuspegi medikotik, pertsona batek idorreria duela esan daiteke astebetean komunera hiru aldiz baino gutxiagotan joaten denean, libratzeko zailtasunak dituenean, eginkariak gogorrak eta eskasak direnean eta sabela erabat hustu gabeko sentsazioarekin geratzen denean. Gaur egungo elikadurak (azukre eta gantz ugari) eta sedentarismoak errazten duten ondoez-egoera hori, ordea, erraz samar konpon daiteke bizi-aztura osasungarriak hartuz gero.

Arrazoiak

Idorreria akutua nahiz kronikoa izan daiteke, eta hainbat arrazoi direla medio agertuko da.

•Elikadura desegokia. Elikagaiekin ahoratzen dugun zuntzak koloneko mugimenduak estimulatzen ditu, hesteetako iragapena errazteaz gain. Hala, egunero fruta eta berduren bost anoa kontsumitzea gomendatzen da. Horrez gain, egunero lau edo bost baso ur edatea ere komeni da. Bi aholku horiek betetzen ez direnean, eginkariak txikiak eta gogorrak izan ohi dira, eta horrek idorreriaren agerpena errazten du.

•Botikak eta gaixotasunak. Analgesikoek, sedante edo lasaigarriek nahiz antidepresiboek, esaterako, hesteetako peristaltismoa (janariak aparatu digestiboan barrena bultzatzen dituen prozesua) moteldu egiten dute, eta horren eraginez gorputzak erregularki libratzeko zailtasunak izan ditzake, haurdunaldian gertatzen den bezalatsu. Eta Parkinsona, diabetesa, hipotiroidismoa edo kolon minbera bezalako gaitzak dituzten pertsonek sarritan jasaten dute idorreria.

•Genetika eta adina. Genetika dela medio, badira idorreria izateko joera gehiago duten pertsonak. Adina ere oso kontuan hartzeko modukoa da: 65 urtetik gorakoek alterazio gehiago izan ohi dituzte hesteetako iragatean, eta pertsona gazteagoek baino bizimodu sedentarioagoa egin ohi dute; horregatik, komunera joateko zailtasun gehiago dituzte.

Tratamendua

Jan-neurrian eta kirolean portaera egokiak hartu eta eguneroko bizimoduan aplikatuz gero, idorreriari aurrea hartzea lortuko dugu, eta lehendik gaitza jasanez gero, desagertzea edo molestia eta eragozpen gutxiago eragitea lortuko dugu.

•Zer, nola eta non jan. Zure dietan elikagai egokiak sartu behar dituzu pixkanaka: frutak (hobe pieza osoak zukuan baino), berdurak (gordinik edo gutxi egosita), lekaleak eta zereal integralak, jan-neurria energetikoa, osoa, zuntz ugarikoa eta osasungarria izan dadin. Jogurtak osagarri ezin hobea dira, hesteetako flora orekatzen laguntzen dutelako, eta baita olioa ere (oliba-olioa batez ere), bere eragin lubrikatzaileagatik. Janarekin batera likido ugari hartzea komeni da, ura eta fruta-zukuak bereziki, eta edari gasdunen kontsumoa gutxitzea. Eta ahaztu itzazu aldi baterako taninoa duten jakiak (platanoa, sagarra edo azenarioa), idortzaile edo lehortzaileak direlako.

•Libragarriak: Zein hartu? Idorreria eduki arren, medikuak aginduta bakarrik hartuko dira, eta une edo txanda jakinetan soilik, gorputza ohitu egiten baita horietara, mendekotasuna sortzeraino. Libragarriak, forma diferenteetan (jarabeak, hautsak, supositorioak, enemak, eta abar), eraginkorragoak dira urdaila hutsik dagoela hartzen direnean, janariekin batera hartzen direnean baino gehiago.

Hala ere, libragarri guztiek ez daukate eragin bera gorputzaren gain: batzuek (glizerinazko supositorioek edo enemek) narritadurak sor ditzakete uzkian, eta beste batzuek, aldiz, sabeleko minak eta hesteetako hanturak. Azkeneko horiek (potasio eta sodio gatzak, adibidez) tentsio arteriala gehitzera ere irits daitezke.

•Jarduera fisikoa. Normalean ordu asko ematen ditugu eserita egunero, lanean gauden bitartean batez ere. Eta horren ondorioz, abdomeneko muskuluak erlaxatu egiten dira, eta janariak hesteetan barrena kolonerantz eramateko ardura duten mugimendu peristaltikoen maiztasuna eta baita uzkiko uzkurdurak ere murriztu egingo dira. Eta horrek sabela husteko premia txikiagoa izatea dakar. Hori saihesteko egunero ordu-erdiz ibiltzeak, igerian aritzeak edo bizikletan bueltatxo bat emateak hesteak estimulatuko du, eta libratzen lagunduko digu.

Ariketa espezifikoak

Egunean pare bat aldiz egitea komeni zaizu, ohetik jaiki eta oheratzerakoan, mugimendu bakoitza hamar bat aldiz errepikatuz.

•Katuaren jarrera: Esku eta belaunetan apoiatuz, burua eta bizkarrezurra lerrokatuta daudela, jaitsi bizkarra eta lasaitu urdaia, zorurantz eraman nahiko bazenu bezala. Eutsi jarrera horri 5 segundotan; kakotu bizkarra eta agoantatu beste 5 segundo.

•Aldakako errotazioak: Koltxoneta baten gainean luze-luze jarrita, besoak gurutzean eta belaunak tolestuta, baina oinak beti koltxonetaren gainean. Belaunak bata bestearengandik aldendu gabe, bira aldaka ezkerrerantz, eutsi 10 segundo, eta egin mugimendu bera, baina beste alderantz.

•Belaunak bularrean: Aurreko ariketan bezala, koltxoneta gainean, zangoak luzatu eta zertxobait zabalduta, eta besoak gorputzaren albo banatan daudela, tolestu belaunak, oinak zoruaren gainean apoiatuz. Gero, altxa belaunak. Nahi izanez gero, eskuekin lagundu, errazago gertatzeko, belaunak bularreraino hurbilduz. Eutsi jarrera horri 5 segundoz.

Oso usua bidaietan

Oporretara goazenean, edo lan-kontuak direla medio bidaia luze samarren bat egin behar dugunean, idorreria oso maiz agertzen da, errutina eta elikadura aldatu egin direlako, edo etxetik kanpo gaudelako, besterik gabe.

•Ez ahaztu zuntza eta ura. Zurea ez bezalako gastronomia duen herrialderen batera bazoaz, normala da jaki berriak dastatu nahi izatea. Ez dago zertan uko egin nahi horri, baina konpentsatzeko ez ahaztu eguneroko fruta-pieza, eta baita ura edatea ere behar bezala hidratatzeko. Mugi zaitez, horrez gain.

•Eraman libragarriren bat badaezpada ere. Prebentzioko neurri gisa, ez ahaztu zure botikinean libragarri arinen bat, medikuak agindutakoa beti, behar izanez gero erabiltzeko.