Cebek Bizkaiko enpresarien elkartea «pozik» dago Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako zerga sistemaren erreformari ekingo zaiolako. Patronalaren ustez, maiatzeko udal eta foru hauteskundeen ondoren izango da, eta enpresen lehiakortasuna hobetuko duten neurriak iradokiko dizkiete erakunde publikoei. «Beti esan dugu fiskalitatea lanabes bikaina dela lehiakortasuna hobetzeko», onartu du Carolina Perez Toledo Cebekeko presidenteak.
Bizkaiko patronalak badaki zer aldaketa nahi dituen: «etxeko lanak eginak ditugu», zehaztu du. Baina oraindik ez ditu argitara atera. Alde horretatik erakundeak «laguntzeko» prest dagoela aurreratu du. Beti agertu izan dira sozietate zerga eta halakoak jaistearen alde. Gizarte politiken eta enpresen lehiakortasunaren arteko oreka bilatu behar dela nabarmendu du, eta horretarako «Ekonomia Ituna baliatu» behar dela. Irabazi handien inguruko zergaz galdetuta, erantzun du hura garatu arte ez duela iritzirik emango.
Ez da, baina, Cebeken ardura bakarra, ezta ere handiena. Urte hasierako inkestaren berri eman du gaur, eta bertan azaldu du bi direla kezka nagusiak: batetik, errentagarritasun jaitsiera, enpresen %48k ezin izan dutelako kostuen gorakada guztia eraman amaierako prezioetara; eta, bestetik, absentismoa: «EAEko maila %9,8 da; Espainian, esaterako %6,7», azaldu du Toledok. Alde horretatik, jakinarazi du gaia jorratzeko foro bat sortuko dela Elkarrizketa Sozialeko Mahaiaren barnean.
Zehaztu beharra dago Cebekentzat «absentismoa» direla, besteak beste, gaixotasun eta gurasotasun baimenak. Francisco Javier Azpiazu idazkari nagusiak kritikatu egin du lanera ez joateak gizartean duen «gaitzespen» urria, eta erantsi du horren arrazoiak aztertu beharko liratekeela. Sendagiriak medikuek ematen dituzte, eta Azpiazuk asko neurtu ditu hitzak haiek erantzuletzat jo aurretik: «Ez dugu erantzukizun eske hasi behar». Xehetasunak eskatuta, onartu du langileen batez besteko adina handitzeak eragina duela eta ikerketek diotela industriaren pisua zenbat eta handiagoa izan abstentismoa ere handitu egiten dela.
Inkestari erreparatuta, iazko urtea ona izan zela ondorioztatu daiteke, baina enpresek zuhurtziaz begiratzen diote 2023ari. Bizkaiko enpresen %67ek uste dute aurten langile kopuruari eutsiko diotela, eta %25ek handitu egingo dute. Eskari zorroari dagokionez, enpresen %45ek pandemia aurretik adina eskari dituzte egun, eta %19k gehiago. Aldiz, %28k bakarrik uste dute beren eskari zorroa ahula edo oso ahula dela.
Argazki orokorrago bat eskatuta, Bizkaiko enpresen %51ren iritziz, Bizkaiko ekonomiaren egoera hala moduzkoa da; %4ek uste dute txarra dela, eta %44ek ona. Duela bost hilabete, azken datu hori %34 zen; beraz, baikortasuna handitu egin da. Uste horrek bat egiten du errentagarritasun datuek izan dute bilakaerarekin, inkestaturiko enpresen %35en arabera haien marjinek hobera egin zutelako iazko hiruhilekoan. Sektorekako azterketa eginda, nabarmentzekoa da industria sektoreko enpresen %54ek erantzun dutela iaz errentagarritasun txikiagoa izan zutela.
