Latinoamerika

Ezkerreko olatua, harrotuta

2022ko azaroak 1

Manuel Lopez Obrador Mexikoko presidentea eta Luiz Inacio da Silva <em>Lula,</em> martxoan, Mexiko Hirian.

Aurrenekoz, Latinoamerikako bost potentzia ekonomiko nagusiek ezkerreko gobernuak izango dituzte aldi berean, Lulak Brasilgo bozak irabazi ostean

Animalia ornodunen populazioa ia %70 txikitu da 1970etik, WWFren arabera

Mikel O. Iribar

2022ko urriak 13

Latinoamerikan izan da beherakadarik handiena: %94koa, azken 48 urteetan. Naturarentzako Mundu Funtsak itun bat eskatu du biodibertsitatearen galera iraultzeko.

Azken hamarkadan 1.733 ingurumen ekintzaile hil dituzte munduan

Mikel O. Iribar

2022ko irailak 30

Amazonia suntsitzearen aurkako manifestazio jendetsu bat, joan den martxoan, Brasilgo Parlamentuaren aurrean, Brasilian.

Hilketen bi heren baino gehiago Latinoamerikan gertatu dira, Global Witness gobernuz kanpoko erakundearen arabera.

«Arrazarekin lotutako praktika kolonialista bat da 'chineo'-a»

Cecilia Valdez

2022ko irailak 3

Molinak azaldu du Latinoamerikan «zapaltzaileek inposatutako praktika bat» dela 'chineo' delakoa, eta gizon xuriei modua ematen diela neskak taldean bortxatzeko, «erritu iniziatiko gisa».

Ikasleak, gobernuan

Jon Ordoñez Garmendia

2022ko uztailak 10

<b>Poztasuna. </b>2021eko abenduaren 19an, Boricen garaipena ospatzera atera ziren ikasleak, poza adieraztera.

Azken hamabost urteotako kaleko mobilizazioek ezkerreko belaunaldi gazte bat eraman dute agintera. Ezkerraren bilakaera eta herrialdearen etorkizuna baldintzatuko ditu irailaren 4ko plebiszituak.

Estatuaren babes bila

Gorka Berasategi Otamendi

2022ko uztailak 5

Ezkerrera egin dute Latinoamerikako hainbat gobernuk beren herrialdeetako azken bozetan. Adituen ustez, mende hasieran izan zen aldaketa politikoaren bigarren oldea iritsi da.

«AEBek 'hemen ez zara sartuko' esanda ere, Txinak ez du etsiko»

Cecilia Valdez

2022ko ekainak 10

Washington kezkatuta dago Pekinek geroz eta influentzia handiagoa duelako Latinoamerikan. Kasurako, Asiako potentziak harreman estua du Argentinarekin: otsailean 50 urte bete ziren harremanetan hasi zirenetik.

GARAITUEN HISTORIA

Cecilia Valdez

2021eko urriak 17

'<em>Latinoamerikaren zain urratuak</em> liburuaren azaletatik ateratako irudiak dira guztiak. Eduardo Galeanoren lanak aro bat markatu zuen.

'Latinoamerikaren zain urratuak' lanak 50 urte bete ditu. Tarte horretan, hogei hizkuntzatara itzuli dute Eduardo Galeanoren liburua, eta ezkerraren erreferente bilakatu da. Txileko, Uruguaiko eta Argentinako diktadurek debekatu egin zuten, eta «arriskutsu» izendatu zituzten liburua zeukatenak.

«Neoliberalismoa agertu eta gero zer gertatuko zen iragarri zuen»

Cecilia Valdez

2021eko urriak 17

Thomson eta Zamorarentzat mugarri bat izan zen Galeanoren liburua, ez bakarrik Latinoamerika ulertzeko, baita herri indigenei urteetan eman zitzaien rola eztabaidatzeko ere.

Memoriaren ahotsa

Cecilia Valdez

2021eko urriak 17

Eduardo Galeano, 2012an, Buenos Airesera egindako bidaia batean.

Galeanok bere obra ezagunena izango zena argitaratu berritan akademiak bizkarra eman zion, besteak beste, generoen arteko mugak gainditu zituelako, eta, beraz, ezinezkoa zelako hari etiketa bat jartzea.

Ekuadorrek abortua despenalizatuko du bortxaketarik izan bada

Julen Aperribai

2021eko apirilak 30

Abortuaren aldekoen protesta Ekuadorko Auzitegi Konstituzionalaren aurrean, atzo, Quiton.

Zigor kodearen bi artikulu moldatuko dituzte, eta bortxaketa jasan duen emakume orok abortatu ahalko du. Orain arte, «desgaitasun intelektualen bat» zutenek soilik aborta zezaketen kasu horretan

Aldaketarako lehen urratsak

Cecilia Valdez

2021eko urtarrilak 7

Sebastian Piñera presidentearen aurkako protesta bat, Santiagon.

Latinoamerikan aberatsenen %20ren esku dago diru guztiaren erdia. Finantzetatik haratago, adituek gobernu aurrerakoien beste olatu bat iragarri dute; Bolivia da horren adibiderik argiena

Bizkortu egin da exodoa

Julen Aperribai

2020ko abenduak 31

Migratzaile talde bat Guatemalako armadaren kamioi batera igotzen, Morales (Guatemala) herrian, urrian, Hondurastik abiatutako migratzaileen karabana bat desegin ondoren.

Migratzaileen bi karabana abiatu dira Hondurastik tarte motzean; azkena, abendu erdialdean. Urakanek eta COVID-19ak hango herritarren babesgabetasuna areagotu dute, eta migrazio olde berri baten abiapuntu izan liteke herrialdea. AEBetako gobernu aldaketak ere azkartu dezake ihesaldia.

Azken-aurrekoa azkenaren aurka

Maria Ortega Zubiate

2020ko urriak 23

Hondurastar batzuk karabanan parte hartzen, Guatemalan.

2018an, migratzaile karabana egin zuten Erdialdeko Amerikan. Bi urte geroago, migratzaileen aldeko ekintzaileek salatu dute egoerak txarrera egin duela; murrua milaka kilometro luzatu da, eta migratzaileak ez daude salbu.

Errealismo magikoa amets

Maite Iturre

2020ko abuztuak 18

Pandemiak nabarmen aregotuko du pobrezia Latinoamerikan

Jone Bastida Alzuru

2020ko uztailak 10

Baliabide urriak dituzten herritarrei janaria banatzen, Perun.

NBEk argitaratutako txostenaren arabera, joan den urtean baino 45 milioi txiro gehiago izatea aurreikusten dute. Larria izango da pairatuko den atzeraldi ekonomikoa

Latinoamerika transmisioaren «eremu gorria» dela dio OMEk

Jone Bastida Alzuru

2020ko ekainak 3

Munduan, positibo berriek goranzko joerari eusten diote. Brasilgo egoerak kezka eragin du

Amerika, pandemiaren epizentroa

Jone Bastida Alzuru

2020ko maiatzak 28

Segurtasun indarretako agenteak gizon bati tenperatura hartzen, Brasilen.

Latinoamerikan atzematen dituzte eguneko positibo berri gehien. OPS kezkatuta agertu da Brasilen, Peruren eta Txileren egoerarekin

HERRIA ZUTITU EGIN DA

Aitor Manterola

2019ko abenduak 29

<b>Bolivia. </b>Evo Moralesen aldeko herritarrek azaroaren 14an haren alde egin martxa, La Paz hiriburuan.

Latinoamerika etengabeko gatazka giroan da aspalditik, eta aurten herritarren protestak izan dira hainbat herrialdetan gobernuen aurka. Ezkerreko eta eskuineko indarren arteko liskarrean segitzen du lurraldeak, eta, adituen ustez, ezegonkortasun egoera ez da bukatuko.