Infografiak
Zaldibarko hondamendiaren arrazoiak, lurpetik argitara
Espainiako Gobernuko perituen txostena eskuratu du BERRIAk, eta argi zehazten da bertan zergatik hautsi eta amildu zen Zaldibarko zabortegia: zaborrei ez zieten mintz egokia jarri azpian, eta zakarren altuerak eragin zuen hautsi eta irristatzea. Ikerketak agerian utzi du kontrol falta. Zaldibarko zabortegiak itxita behar zuela ondorioztatu dute perituek.
Itsasoko eolikoen merkatua indarra hartzen ari da
Argindar garbia lortzeko itxaropena itsasoko haize errotetan dago neurri handi batean, eta, bereziki, haize errota flotagarrietan. Offshore edo itsasoan eraikitako parke eolikoak finkoak edo flotagarriak izan daitezke. Espero dute 2050. urterako beharbada 1.000 GWeko potentzia egongo dela instalatuta munduan.
GIB birusa, hiesaren eragilea
Ezaugarri bereziak ditu GIB birusak, hiesaren eragileak. Abiada bizian ugaltzen eta eraldatzen den patogeno bat da, eta, urteetan, horrek zaildu egin du haren kontrako tratamendu bat sortzea. Hala ere, badira birusari aurre egiteko bideak, eta gero eta gertuago dago txertoa ere. Gaur-gaurkoz, sendatu ezinezko gaitza da hiesa.
Gizadiak 11 urteko epean eten behar lituzke karbono isuriak
Lurraren berotzea 1,5 gradura mugatzeko eta klima aldaketaren ondorioak gehiago ez larritzeko eten behar lirateke isuriak 2032an. Oraingo erritmoan jarraituz gero, pandemiaren aurretik adina emisio izango dira aurten: herrialdeek iaz baino %4,9 karbono gehiago isuriko dute.
Euskal enpresek asko kutsatzen dute oraindik ere
Koronabirusak eragindako 2020ko etenaldiaren aurretik, 2019an, industriak eta energia ekoizle handiek kutsadura handia sortu zuten, PRTR erregistroaren arabera. Kutsatzaileen buru Petronor petrolio findegia ageri da, baina gas bidezko ziklo konbinatuko zentralek eragindako poluzioa ere nabarmentzekoa da.
Basoak, larre eta landa lurrak baino gehiago
Orain dela 110 urteko Euskal Herrian, belardiek azaleraren %42,2 hartzen zuten, eta basoek, %35,8. 2010ean, azalera guztiaren ia erdia ziren basoak (%44,3), eta larre gutxiago zeuden (%32,9). Beherakada dezentez nabariagoa izan da isurialde mediterraneoan. Nolanahi ere, isurialde atlantikoan ere toki gutxiago hartzen dute larreek gaur egun.
Euskal Herriko biztanleria nabarmen handitu da
Gaindegiaren 2020ko ikerketa baten arabera, azken urtean hamarkadako biztanleria hazkunderik handiena izan du Euskal Herriak: 2019ko urtarrilaren 1ean, 3.170.891 biztanle zituen; hau da, urtebete lehenago baino 18.673 gehiago.
NASAren ‘Perseverance’ ibilgailuak Marten lur hartu du
Marteko esploratzailea iritsi da helmugara, operazio korapilatsu bat egin eta gero. Haren helburu nagusiak iraganeko bizitza arrastoak bilatzea, Planeta Gorria hobeto ezagutzea eta etorkizunean hara gizakiak bidali ahal izateko esperimentuak egitea dira. Euskal Herriko teknologiak eta ikerkuntzak ere hartu dute parte operazio berri honetan: Sener eta AVS ingeniaritza enpresek eta EHUko bi ikerketa taldek.
Behiek sortzen duten metanoa nola gutxitu ikertzen ari dira
Esne behiek sortzen eta isurtzen duten metanoa gutxitzeko ikerketa batean, ondorioztatu dute behien metano isuriak %20 gutxitu daitezkeela bai hautaketa genetikoaren bidez, bai elikaduran liho irina erabilita.
Behiek digestio prozesuan sortzen dute metanoa, eta gorputzetik kanporatzen dute gero. Horrek ondorio kaltegarriak sortzen ditu ingurumenean, berotegi efektua areagotuz.