Izurdeak ernaltzeko garaia da urte hasiera; aldi horretan, Frantziako Estatuaren menpeko uretan debekatua izanen da Bizkaiko golkoan arrantza egitea. Lapurdiko ontziez gain Bizkaiko lau arrasteontzi ere ukituko ditu neurriak. Urtarrilaren 22tik otsailaren 20ra izango da indarrean.

Ekologistak Martxan elkarteko itsas gaietarako Espainiako arduradun Eneko Aierbek arrantza gelditzeko neurria defendatu du, baina egokitu daitekeela uste du.

Arrain mesopelagikoak aztertzen dihardu AZTI zentro teknologikoak; 200-1.000 metro arteko itsaso geruzan bizi direnak, alegia. Animalia horiek lan garrantzitsua egiten dute: CO2a itsas sakonera eramaten dute.

Ituna ez da oraindik indarrean sartuko, ordea, estatuek berretsi behar baitute, eta jarraian hura betearazteko neurriak hartu. Greenpeace gobernuz kanpoko erakundearen arabera, urtero 11 milioi kilometro koadro babestu beharko lirateke 2030erako helburua bete ahal izateko.

Arrantzaleak aurki itzuliko dira itsasora, berdelaren kanpainarekin. Baina nondik dator Euskal Herrian jaten den arrain gehiena? Gero eta gehiago kanpotik ekartzen da: merkaturatzen denaren %40 kanpotik etortzen da.

90 izokin baino ez dituzte zenbatu Berako presako zentroan, 2022an. Zehazki, hamasei emek baino ez dute lortu ibaian gora egitea, erruteko. Lehortea eta uraren tenperaturaren igoera aipatu dituzte oraingo egoera azaltzeko. Hala ere, aztertzen ari dira arrantza debekatzea.

Ozeano Atlantikoaren mendebaldean ematen dute negua, sakonera handiko uretan. Azti taldeko ikerlari batek marka elektroniko bat jarri zion hegaluze bati orain bi urte; hala, animaliaren migrazio ibilbidea osoki erregistratu dute estreinako aldiz.

Elkano itsasoaren semea izan zela dio Xabier Alberdi Lonbidek (Zarautz, 1969), Euskal Itsas Museoko zuzendariak; haren garaiko Euskal Herria ere itsastarra izateagatik lortu zuela munduari bira ematea. Elkanoren bidaiari eta garaiari buruzkoak jaso ditu liburu batean: Nola egin zen posible lehen mundu bira.

Euskaldunek itsasoari buruz zeukaten jakintza «sekulakoa» zela nabarmendu du Xabier Agote (Donostia, 1964) Albaola Itsas Kultur Faktoriako presidenteak, eta hori transmititzen saiatzen direla Albaolan ere, euskaldunak «aitzindariak» izan baitziren.

Hogei urtean erdira murriztu da baxurako flota, errelebo faltagatik. Sarritan, kanpoko ontzi jabeek erosten dituzte barkuak eta horien lizentziak, eta beste portu batzuetara eramaten. Izan ere, arrantza metodo tradizionalak eta enpresa eredu familiarra aldatzen ari dira.